หากจะกล่าวถึงสถาปัตยกรรมไทยโดยเฉพาะบ้านไทยแล้ว คุณก็คงจะนึกถึงเรือนไทยที่มีหลังคาจั่วทรงสูง ยกพื้นใต้ถุนสูง มีระเบียงหรือนอกชานซึ่งเป็นเอกลักษณ์ที่โดดเด่นสวยงามแก่ผู้ที่พบเห็น ไม่ว่าจะนำไปปลูกสร้างที่ไหน ก็จะรู้ได้ทันทีว่านี่คือบ้านเรือนไทยเป็นสถาปัตยกรรมที่เกิดจากภูมิปัญญาของคนไทยที่มีมาตั้งแต่สมัยโบราณแล้ว และที่สำคัญสถาปัตยกรรมไทย เน้นการก่อสร้างเรือนไทยทั้ง 4 ภาค คือ ภาคกลาง ภาคเหนือ ภาคใต้ และอีสาน แต่ที่นิยมและเห็นส่วนมากจะนิยมเรือนไทยภาคกลางเพราะมีเอกลักษณะที่โดดเด่น สวยงามเน้นศิลปะความสวยงามของไม้ คือ ไม้สักจากการออกแบบของสถาปนิกคนไทย เพราะบ้าน ไทยจะใช้ไม้เป็นหลักไม่ว่าจะเป็นสลักเดือย เสา พื้น ฝา หรือหลังคา ก็ใช้ไม้เป็นภูมิปัญญาของช่างไทยที่ถ่ายทอดมาแต่โบราณจนถึงปัจจุบัน และนำไปเผยแพร่ยังต่างประเทศให้ชาวต่างชาติได้ชื่นชมในสถาปัตยกรรมไทย

   สถาปัตยกรรมบ้านไทยไม่ได้มีเฉพาะในประเทศไทยเท่านั้น แต่มีสถาปนิกชาวไทยที่มองเห็นความสำคัญของสถาปัตยกรรมไทยและได้นำบ้านไทยไปปลูกสร้างในต่างประเทศ เป็นการเผยแพร่ให้ชาวต่างประเทศได้เห็นและชื่นชมในความสามารถของคนไทยและงานสถาปัตยกรรมไทยที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัว ซึ่งสร้างความประทับใจแก่ชาวต่างชาติเป็นอย่างมากในหลาย ๆ ประเทศและก็นำชื่อเสียงมาสู่ประเทศไทยอย่างมากเช่นเดียวกัน

    สถาปัตยกรรมไทยเป็นงานที่เป็นภูมิปัญญาของไทยมาตั้งแต่โบราณแล้ว ประเทศไทยเรานั้นเป็นประเทศที่มีความเป็นอิสระภาพมาช้านาน ไม่ได้ถูกปกครองโดยคนต่างชาติหรือประเทศในยุโรป เราเป็นประเทศที่มีการสร้างศิลปวัฒนธรรมอย่างต่อเนื่องมาเป็นเวลายาวนานมาก เมื่อพูดถึงเรือนไทยหรือสถาปัตยกรรมไทยที่เป็นเรือนไทย ก็หมายถึงบ้านพักอาศัยของคนไทยตั้งแต่โบราณมา ในสมัยก่อนเราไม่มีวัสดุมากมายเหมือนอย่างที่มีอยู่ทุกวันนี้ เรามีต้นไม้เป็นหลักในการใช้ที่จะเอามาสร้างเป็นที่พักอาศัย เรา สามารถที่จะทำอิฐดินเผาได้ แต่ในสมัยก่อนหน้าขึ้นไปแทบจะไม่มีเหมือนกันอย่างเช่นต้นรัตนโกสินทร์หรือในสมัยอยุธยาก็อยู่เรือนมุงหลังคาจากหรือแฝก หรือถ้าเป็นทางเหนือเมืองเหนือก็ใช้ตองตึงอย่างนั้น พอมาถึงระยะหลัง ๆ เราก็ทำกระเบื้องได้เอง เผากระเบื้องเองได้ เรามีวัสดุที่ใช้เป็นหลักอยู่ 2 อย่าง คือ

    1. กระเบื้อง
    2. ไม้

  เราไม่มีตะปู ไม่มีเหล็ก ก็จะเห็นได้จากภูมิปัญญาของไทย เช่น ในการที่จะนำไม้มาประสานกันขึ้นให้เป็นตัวเรือน ก็ถือว่าเป็นภูมิปัญญาที่ยอดเยี่ยมมาก ใช้สลัก ใช้เดือยและใช้ลูกประสาน (ประสัก)เข้ายึดด้วยกันออกมาเป็นเรือน ซึ่งสามารถเข้าไปพักอาศัยได้ และวัสดุต่าง ๆ เหล่านี้ อย่างเช่นไม้ถ้าหากว่าเป็น ในภาคกลางหรือว่าทางเหนือ ไม้สักเป็นไม้ที่มีคุณภาพดีที่สุดนิยมนำมาใช้กันมาก เพราะจะเห็นได้จากระยะต้นของกรุงรัตนโกสินทร์จะมีเรือนไทยที่ใช้กันทุกระดับชั้น อย่างเช่นว่าใช้สำหรับประชาชนธรรมดา ทำนาทำพืชไร่ไม้สักหาได้ง่ายก็นำมาใช้