การขยายดินแดนจักรวรรดิโรมัน

(1) หลังจากมีชัยชนะเหนือคาร์เธจแล้ว ได้เดินทัพเข้าตี มาซีดอนในปี 146 ก่อนคริสตกาล เข้าซีเรียและอียิปต์ สมัยราชวงศ์เซลูอิคของกรีก จากนั้นได้ยกพลบุกเข้าสเปน แล้วยึดครอง มาซิโดเนีย (กรีก) เมื่อ 27 ปีก่อนคริสตกาล เข้าไปยังดินแดนเอเชียไมเนอร์ (Asia Minor) จากนั้นมา ดินแดนที่กว้างใหญ่ไพศาลเหล่านั้นก็อยู่ภายใต้การปกครองของโรม แบบราชอาณาจักร ได้จัดให้เป็นมลฑลและส่งข้าหลวงไปประจำปกครองดูแล มลฑลต้องเก็บภาษีแก่โรมในอัตราที่สูงต้องช่วยโรมทำสงครามแต่อนุญาตให้พูด ภาษาถิ่นของตนได้ถือว่าดินแดนที่อยู่รอบ ทะเลเมดิเตอร์เรเนียนอยู่ภายใต้ศูนย์กลางคือ "โรม" ทั้งหมด ถือได้ว่าเกิด จักรวรรดิโรมันแล้ว

(2) เขตการปกครองมณฑล ในสมัยจักรพรรดิ แฮเดรียน และ ออโตนิอุส มีดังนี้
1.ด้านยุโรปตะวันตก ประกอบด้วย 13 มณฑล ได้แก่ บริตาเนีย (อังกฤษ), แถบแคว้นกอลในฝรั่งเศส, ลักเซมเบอร์ก, เนเธอร์แลนด์, เยอรมนี, สวิสเซอร์แลนด์ แถบฝั่งแม่น้ำไรน์และคาบสมุทรไอบีเรีย
2.ด้านยุโรปตะวันออกเฉียงใต้ จำนวน 8 มณฑล คือ บริเวณคาบสมุทรบอลขาน กรีก
3.ด้านเอเชียไมเนอร์ จำนวน 12 มณฑล เริ่มตั้งแต่ตะวันออกใกล้จนถึงดินแดนเมโสโปเตเมีย
4.ด้านแอฟริกา จำนวน 7 มณฑล ได้แก่ อียิปต์ ลิเบีย (ซีเรไนกา) อัฟริกาเหนือ(คาร์เธจ) นูมีเบีย (แอลจีเรีย) มอร์ตาเนีย (มอร์ร็อคโค)

ที่มารูปภาพ : http://cherokee.exteen.com/images/postcards/rome/Resize%20of%20File1324.jpg

มณฑลเหล่านี้เป็นแหล่งรายได้อันสำคัญของโรม ระยะหลังข้าหลวงที่ส่งไปมักไปเพื่อการแสวงหาผลประโยชน์ โดยการเก็บภาษีเกินกว่าที่โรมกำหนด ปัญหาที่เกิดขึ้นจากกายขยายจักรวรรดิ คือ
1.ข้าหลวงที่ส่งไปมีอำนาจมาก ต่างมุ่งแสวงหาแต่ผลประโยชน์ ไปจับจ้องดินแดนและใช้งานทาสแทนสามัญชน
2.ข้าราชการชั้นสูงของโรมันและนักธุรกิจผู้มั่งคั่ง ต่างมีความเป็นอยู่อย่างหรูหราฟุ่มเฟือย
3.ทหารผู้ถืออาวุธเสี่ยงภัยเพื่อประเทศชาติ มีครอบครัวที่แตกแยก เร่ร่อน สูญเสียที่ดิน มีชีวิตที่ลำเค็ญ หนี้สินรุงรัง

ทิเบริอุส แกรกซุส (Tiberius Gracchus) นักการเมืองผู้เห็นปัญหา ได้ปฎิรูปการเมืองของโรม แต่เขาก็ถูกสังหารเสียก่อน น้องชายชื่อ กากิอุส แกรกซุส (Gagius Gracchus) เป็นผู้นำการเคลื่อนไหวต่อ แต่ถูกขัดขวางอย่างหนัก สิ่งนี้กลายมาเป็นความขัดแย้งทางแนวความคิด ซึ่งกลายมาเป็นสงครามกลางเมืองเกือบศตวรรษ ระหว่าง 133 - 48 ปีก่อนคริสตศักราช