ชายฝั่งทะเลมิได้มีแต่หาดทรายเท่านั้น แต่ยังอาจเป็นหาดหินและหาดเลนได้อีกด้วย หาดหินคือหาดที่มีแต่หินแข็งติดต่อกันไปเป็นบริเวณกว้าง หินเหล่านี้ถูกน้ำทะเลซัดสาดกระแทกเข้ามาตลอดทั้งวันทั้งคืน ก็สึกกร่อนเป็นรูร่อง เป็นแอ่ง หรือโค้งเว้า กลายเป็นหินรูปร่างแปลก ๆ ต่าง ๆ นานา แอ่งหินบางแห่งที่ถูกน้ำทะเลท่วมขังมีสาหร่ายเกิดเกาะติดอยู่กลายเป็นที่อยู่ของสัตว์ทะเลเล็กๆ ได้เป็นอย่างดีที่หาดหินมีน้ำทะเลขึ้นลงวันละสองเวลาบ้าง วันละเวลาบ้าง เช่นเดียวกับหาดทราย หาดหินบริเวณน้ำทะเลท่วมถึงนั้นเป็นที่อยู่ของหอยหลายชนิดที่ตัวติดแน่นกับหิน เช่น
หอยนางรม หอยแมลงภู่ และเพรียง นอกจากนั้นยังมีปลาดาวและเม่นทะเล ซึ่งอาศัยอยู่ในทะเลตื้นใกล้ ๆ กัน เหนือหาดหินมักมีนกทะเลบินร่อนหาอาหารอยู่ด้วย ชายฝั่งทะเลบางแห่งเป็นหน้าผาหินสูงชันลึกไปในทะเล พบได้ตามเกาะแก่งต่าง ๆ หน้าผาหินเช่นนั้นก็อาจเปรียบได้กับหาดหินตามชายฝั่งทะเล กล่าวคือ อาจมีพืชเช่น สาหร่ายเกาะอยู่กับหิน และมีสัตว์ทะเลชนิดต่าง ๆ อาศัยอยู่ที่นั่นด้วยสัตว์ทะเลที่เราอาจพบได้ง่ายบนหาดหินนี้ก็คือ หอยนางรม ลูกหอยแมลงภู่ เพรียงเจาะเรือ เพรียงเกาะ และปลาดาว ส่วนเม่นทะเล ปลิงทะเล และทากทะเล ก็อาจพบได้เหมือนกัน สัตว์เหล่านี้น่าสนใจอยู่ไม่น้อย
หอยนางรม
หอยนางรมมีสองฝา ฝาสองด้านไม่เท่ากัน มีหลายขนาด บางชนิดมีขนาดเล็ก บางชนิดมีขนาดใหญ่ เทียบเท่าฝ่ามือ เปลือกเป็นสีน้ำตาลขรุขระและแหลมคม เปลือกหยักโค้งมีรูปร่างไม่แน่นอน หอยนางรมชอบอยู่กับหินชายทะเลที่มีน้ำท่วมถึง โดยฝาด้านที่มีตัวหอยเกาะอยู่ติดแน่นกับหิน เมื่อจะแกะเอาตัวหอยออกต้องใช้เครื่องมือ ที่เรียกว่า สับปะนก กะเทาะต่อยออกจากหิน จึงจะแกะตัวออกมาได้ หอยนางรมออกไข่คราวละหลายพันหลายหมื่นฟองไข่มีขนาดเล็กล่องลอยไปในน้ำ ลูกหอยที่ฟักออกเป็นตัวใหม่ ๆ ว่ายน้ำได้ แต่เมื่อถึงวัยหนึ่งจะจมลงและเกาะแน่นติดกับหิน หอยนางรมกินแพลงตอนพืชเป็นอาหาร
เพรียงเจาะเรือ
เพรียงเจาะเรือชอบอาศัยอยู่ในเนื้อไม้ที่แช่อยู่ในน้ำทะเลความจริงเพรียงเจาะเรือเป็นหอยสองฝาชนิดหนึ่ง แต่มีรูปร่างคล้ายหนอน มีเปลือกเล็กอยู่ที่หัวเพรียงเจาะเรือจะเริ่มแทรกตัวลงไปในเนื้อไม้ตั้งแต่ยังเป็นตัวอ่อนเพิ่งฟักออกจากไข่ เมื่อโตขึ้นเพรียงเจาะเรือจะใช้เปลือกเจาะ เนื้อไม้ให้ลึกลงไปทุกที เพื่อใช้เป็นที่อาศัยทำให้เนื้อไม้ผุไม่แข็งแรง เพรียง เจาะเรือทำให้ท้องเรือที่เป็นไม้เป็นรูรั่ว เสียหายได้มาก
เพรียงเกาะ
เพรียงเกาะหรือเพรียงหินเป็นสัตว์ พวกเดียวกับกุ้งและปู มีแตกต่างกันไป เป็นสองหรือสามชนิด ที่พบบ่อยคือ เพรียงหินที่มีรูปร่างเหมือนภูเขาไฟ เพรียงเกาะทุกชนิดล้วนมีเปลือกแข็งคม เกิดเกาะติดกับหินหรือเปลือกสัตว์ทะเล เช่น เกาะอยู่บนเปลือกหอยแมลงภู่หรือ ท่อนไม้ที่จมอยู่ในน้ำ เพรียงเกาะออกลูก เป็นไข่ ลูกอ่อนเมื่อฟักออกจากไข่ว่ายน้ำ ได้ แต่เมื่อโตขึ้นจะจมลงเกาะติดกับหินหรือเปลือกหอย แล้วสร้างเปลือกหุ้มลำตัวกลายเป็นเพรียงเกาะที่ติดแน่นกับที่
ปลาดาว
ปลาดาวไม่ใช่ปลา แต่เป็นสัตว์ทะเลชนิดหนึ่งที่มีเปลือกหุ้มรอบตัว ไม่มีกระดูกสันหลังเหมือนอย่างปลา ลำตัวเหมือนถุงกลมๆคว่ำปากลง จากลำตัวซึ่งเป็นเสมือนศูนย์กลาง มีแขนยาวยื่นออกไปโดยรอบ
รวมห้าแขน ทำให้มีรูปร่างเหมือนดาว จึงเรียกว่า ปลาดาว หรือดาวทะเล หรือตีนกา ปลาดาวมีหลายชนิด หลายสี เช่น สีแดง เหลือง น้ำเงิน เทา บางชนิดตามแขนมีหนาม ปลาดาวอย่างธรรมดามีขาเป็นหลอดสั้น ๆ เรียงกันอยู่เป็นแถวที่ด้านใต้ของแขนทั้งห้า เมื่อต้องการเคลื่อนตัวไปทางทิศใดก็จะยื่นแขนที่มีปุ่มดูดยืดออกไปเกาะติดกับพื้นแล้วดึงตัวตามไปทางทิศนั้น แขนของปลาดาวเมื่อถูกตัดขาดอาจงอกขึ้นใหม่ได้เช่นเดียวกับหางจิ้งจก ส่วนแขนที่ขาดหลุดไปก็สามารถงอกเป็นตัวได้อีก การฆ่าปลาดาวโดยวิธีสับเป็นชิ้น ๆ จึงเป็นวิธีหนึ่งที่กลับทำให้ปลาดาวเพิ่มจำนวนมากขึ้น ที่ใต้ของลำตัวมีปากเลยจากปากขึ้นไปเป็นกระเพาะ ปลาดาวกินอาหารโดยการยื่นกระเพาะออกมาคลุมหุ้มเหยื่อแล้วชักกระเพาะกลับคืนเข้าไปภายในลำตัว เพื่อย่อยเหยื่อนั้นเป็นอาหารปลาดาวอาศัยอยู่ตามพื้นท้องทะเลตื้น ๆ เช่น ตามแนวปะการัง เดินหาอาหารไปตามพื้นทะเล อาหารของปลาดาวโดยทั่วไป ได้แก่ หอยสองฝา เช่น หอยแครง หอยแมลงภู่และอื่นๆ ปลาดาวบางชนิดกินปะการังเป็นอาหาร
เม่นทะเล
เม่นทะเลอาศัยอยู่ที่พื้นทะเลใต้น้ำตื้น ๆ ข้างก้อนหิน มีรูปร่างเหมือนหนอนปักเข็มอันย่อม ๆ ที่มีเข็มสีดำจำนวนมากขนาดยาวสั้นไม่เท่ากันปักอยู่ทั่วทั้งตัว สิ่งที่เหมือนเข็มสีดำนั้นแข็งแต่เปราะ เป็นอาวุธป้องกันตัวของเม่นทะเล ทำให้ศัตรูไม่กล้าเข้าใกล้หนามของเม่นทะเลแหลมคม สามารถทิ่มตำศัตรูได้เจ็บปวดยิ่งนัก เม่นทะเลมีขาเป็นหลอดสั้น ๆ เรียงรายอยู่เป็นแถวแทรกอยู่ระหว่างหนามแหลม มันใช้ขาจำนวนมากเหล่านี้สำหรับเดินไต่ไปตามก้อนหิน หรือพื้นทราย อาหารของมันคือสาหร่ายที่เกาะติดอยู่ตามก้อนหิน
ถ้านำเม่นทะเลขึ้นจากน้ำมาตากแดดไว้ชั่วเวลาไม่นาน ขาสีดำของเม่นทะเลก็จะร่วงหลุดออกไปจนหมด คงเหลือแต่รูเล็ก ๆ อยู่บนลำตัวที่มีรูปร่างเหมือนกับหมอนปักเข็มเท่านั้นเอง
ปลิงทะเล
ปลิงทะเลเป็นสัตว์ที่มีรูปร่างน่าเกลียด ลำตัวสีดำคล้ำหรือน้ำตาลหรือเขียวเข้มตัวอาจแข็งเหมือนแตงกวาหรือนุ่มนิ่มก็มี หนังหนา เหนียว และมีปุ่มแหลมเหมือนหนามทั่วตัวปลิงทะเลอาศัยอยู่ที่พื้นทะเล มันคลานเคลื่อนที่ไปตามพื้นทรายอย่างช้า ๆ เพื่อหาอาหาร อาหารของปลิงทะเล ได้แก่ ซากสัตว์ ซากพืช ที่เน่าเปื่อยผุพังปนอยู่ในทรายปลิงทะเลมีปากเป็นรูกลมอยู่ที่ปลายด้านหนึ่งของลำตัวรอบ ๆ ปากเป็นหนวดเส้นสั้น ๆ จำนวนมาก หนวดเป็นอวัยวะที่สำคัญ เพราะนอกจากจะใช้
ควักทรายซึ่งมีอาหารปนอยู่ใส่ปากแล้ว ยังอาจใช้คลำทางและขุดทรายให้เป็นรูได้ด้วยในบางครั้งปลิงทะเลจะขุดทรายจนลึกแล้วฝังตัวเองไว้ใต้ทราย ชูแต่ปลายหางโผล่ขึ้นเพื่อรับน้ำทะเลที่มีออกซิเจนละลายปนอยู่เข้าไปใช้หายใจ ปลิงทะเลหายใจโดยใช้ก๊าซออกซิเจนที่มีละลายอยู่ในน้ำทะเลเช่นเดียวกับสัตว์ทะเลอื่น ๆ ทั่วไปปลิงทะเลนี้ใช้เป็นอาหารได้ ถ้าเก็บปลิงทะเลขึ้นมาผ่าท้องควักเครื่องในออกแล้วตากแห้งและรมควัน มันจะหดตัวเหลือขนาดเพียงครึ่งหนึ่งของลำตัวขณะมีชีวิต สามารถเก็บไว้ได้นานใช้ปรุงเป็นอาหารที่มีรสอร่อยอย่างหนึ่ง
ทากทะเล
ทากทะเลเป็นสัตว์ทะเลจำพวกหอยชนิดหนึ่ง ตัวไม่มีเปลือกหุ้ม มีหลายชนิด หลายสี เช่น ทากทะเลขาว ทากทะเลส้ม ทากทะเลปีกกว้าง และทากกิ่งไม้ ทากทะเลอาศัยอยู่ตามโขดหินริมฝั่งทะเลที่มี
สาหร่ายขึ้นอยู่ ชอบคลานไปมาเก็บสาหร่ายกินเป็นอาหาร ทากทะเลเมื่อผสมพันธุ์กันแล้วก็จะวางไข่เป็นสายติดอยู่ตามก้อนหิน ไข่ฟักเป็นตัวอ่อนล่องลอยไปตามกระแสน้ำแล้วเติบโตขึ้นกลายเป็นทากทะเล
|