เมื่อพระเจ้าอเล็กซานเดอร์มหาราชรวบรวมกรีกได้ทั้งหมดและได้แผ่แสนยานุภาพออกไปยังดินแดนอื่นๆ นั้น ทำให้การใช้เหตุผล การมีส่วนร่วมในทางการเมือง ความผูกพันกับนครรัฐของชาวกรีกลดลง ปัญญาความคิดใหม่ๆ ไม่เกิดขึ้น มีแต่การนำระบบความคิดเก่ามาใช้สั่งสอนวิธีการดำเนินชีวิต สมัยนี้มักถือกันว่าเป็นสมัยเสื่อมทางปัญญาความคิดของกรีก ชาวกรีกมุ่งความสุขส่วนตัวมากกว่าส่วนรวม ลักษณะเช่นนี้คือปัจเจกนิยม (individualism) กิจกรรมที่เป็นความบันเทิงทางอารมณ์ความรู้สึกสำคัญกว่า อารายธรรมของกรีกในยุคนี้เรียกกันว่า อารายธรรมสมัยเฮเลนิสติค  (Hellenistic period)

เพื่อให้เข้าใจความแตกต่างระหว่างความคิดที่เป็นพื้นฐานทางการเมืองแบบนครรัฐกับจักรวรรดิดีขึ้น จะนำลักษณะสำคัญและความล้มเหลวของการเมืองแบบนครรัฐมา  กล่าวโดยสรุปก่อนแล้วจึงจะกล่าวถึงแนวความคิดที่สำคัญๆ ในสมัยเฮเลนิสติคต่อไป
ลักษณะสำคัญของการเมืองแบบนครรัฐ

การเมืองแบบนครรัฐไม่ว่าจะเป็นแบบประชาธิปไตยซึ่งปฏิบัติอยู่จริง หรือแบบอุดมคติ มีลักษณะเด่นๆ ต่อไปนี้
ก. การยกย่องคุณค่าความเป็นพลเมืองว่าเป็นคุณค่าสูงสุด
ข. การเมืองเป็นวิถีชีวิตมากกว่าจะเป็นสถาบันหรือรูปแบบการปกครองที่ครอบหรือปกครองชาวกรีก
ค. การยอมรับเหตุผลและแก้ปัญหาด้วยการโต้แย้งด้วยเหตุผลสายัณสมัยแห่งนครรัฐ

<<   ปัญญาความคิดสมัยเฮเลนิค