เมื่อลาอยากเป็นสุนัข

              ชายเศรษฐีผู้หนึ่งเลี้ยงลาและสุนัขไว้ที่บ้านต ลานั้นเลี้ยงไว้ที่ใต้ถุนบ้านมีไว้สำหรับให้บรรทุกของ ส่วนสุนัขเลี้ยงไว้ดูเล่นบนบ้านสุนัขยามเวลาที่มันอยู่กับเจ้าของมันมักจะกระโดดโลดเต้น เลียแข้งเลียขาคลอเคลียเย้าหยอกกับเจ้านายของมันอย่างน่ารักน่าชัง เจ้าของก็จะเอ็นดูรักใคร่ให้อาหารมันกินอยู่เสมอ "ว่าไปแล้วเจ้าสุนัขนิสัยของมันก็เหมือน ๆ กับคนบางคนอยู่เหมือนกันนะ โดยเฉพาะสังคมชั้นสูงบางพวก เอ๊ะ! หรือว่าคนพวกนั้นจะมีนิสัยเหมือนหมากันละเนี่้ย.. งงๆ ..." ลาบ่นพึมพำอยูู่ใต้ถุน ส่วนลาที่อยู่ใต้ถุนต้องทำบงานเกือนทั้งวัน แต่ก็ได้กินตามเวลาและโดยมากก็ฟางข้าวหรือหญ้าเท่านั้นเอง ไม่เคยได้ลิ้มรสขนมอร่อย ๆ เช่นสุนัข วันหนึ่งด้วยความน้อยเนื้อต่ำใจลาจึงคาดเดาเอาว่า "เจ้าของเราท่าจะชอบประจบสอพบอเลียแข้งเลียขาดังเช่นสุนัขกำลังทำอยู่ทุกๆ วัน หากเรามามัวแต่จงรักภักดีและซื่อสัตย์ มีแต่มุดหัวอยู่ใต้ถุนไม่เข้าไปประจบสอพลอนายบ้างแล้วก็คงจะอดตายดักดานอยู่นั่นเอง"

               ลาสูดลมหายใจเข้าเต็มปอดเพื่อเรียกความมั่นใจแล้วตัดสินใจขึ้นไปบนเรือนเมื่อเจ้านายกลับมามันจึงกระดึกหางเลียแข้งเลียขาแล้วกระโจนขึ้นบนโตะทำให้ถ้วนชามกระจัดกระจายและแตกเป้นเสี่ยงๆ เจ้านายเห็นเจ้าลาแสดงกิริยาอาการวิตถารเช่นนั้นรู้สึกรังเกียจเจ้าลาขึ้นถนัดใจฉวยไม้กระบองได้ประเคณลงไปที่กระโหลกแล้วไล่ตะเพิดให้ไปอยุ่ที่ใต้ถุนดังเดิม เจ้าลาวิ่งหนีหัวซุกหัวซุนไปที่ใต้ถุนบ้านนอนระบมอยู่กับความเจ็บปวดทั้งคืนได้แต่คิดในใจว่า"เราก้สอพลอได้เท่าเทียมกับสุนัขเหมือนกันนะแต่ทำไมเจ้านายจึงกลับทุบตีเราได้ แปลกแท้...."

                    นิทานเรื่องนี้สอนให้รู้ว่าการรูุ้้กาลเทศะรู้ว่าอะไรควรหรือไม่ควรเป้นสิ่งสำคัญที่จะทำให้สามารถอยูุ่่ร่วมกันในสังคมได้อย่างมีความสุข