ที่มาจากทางทะเล

ในศรรตวรรษที่ 19 แรงกดดันจากภายในประเทศเริ่มจากปัญหาทางเศรษฐกิจ เนื่องจากขณะนั้นประชากรจีนมีอยู่ 300 ล้านคน แต่ประเทศ
ไม่มีอุตสาหกรรมหรือการค้าเพียงพอที่จะรองรับแรงงานที่มีอยู่ การไม่มีที่ดินทำกิน การฉ้อราษฏร์บังหลวง ล้วนก่อความไม่พอใจและทำให้เกิดการลุกฮือในหลาย ๆ จุดของประเทศ สมาคมลับเช่น สำนักบัวขาวหรือไป๋เหลียนเจี้ยว 百莲教 ในทางเหนือ สมาคมฟ้าดินหรือเทียนตี้ฮุ่ย 天地会 ในทางใต้ ได้ก่อตั้งขึ้นมาเพื่อต่อต้านและโค่นล้มราชวงศ์ชิง

การท้าทายจากอำนาจตะวันตก
ในที่สุดประเทศจีนก็หลีกหนีไม่พ้นที่จะต้องเผชิญกับอำนาจทางตะวันตกดั่งเช่นประเทศในเอเชียทั้งหลาย โปร์โตเกสเป็นชาติแรกที่เข้ามาและวางรากฐานที่มาเก๋า 澳门 และผูกขาดการค้าต่างประเทศของจีนทั้ง-หมดที่ท่าเรือกว่างโจวหรือกวางเจา 广洲 หลังจากนั้นตามมาด้วยสเปนอังกฤษและฝรั่งเศส

การค้าต่างประเทศในสมัยนั้น ยังไม่มีกฏหมายที่ยึดปฏิบัติเป็นมาตรฐานคงใช้วิธีปฏิบัติที่สืบเนื่องกันมาเป็นร้อย ๆ ปี ขณะเดียวกันราชวงศ์ชิงเองมีทัศนะที่ไม่มีความจำเป็นต้องเพิ่งพาต่างประเทศ จึงเพิกเฉยต่อคำเรียกร้องของประเทศตะวันตกที่ทำข้อตกลงทางการค้าที่เสมอภาคกัน อย่างไรก็ตามราชวงศ์ชิงกับให้อภิสิทธิแก่ประเทศรัสเซีย เนื่องจากเกรงด้านความปลอดภัยทางเหนือที่พระเจ้าซาร์ได้ส่งกำลังเข้ามารุกรานแถบไฮหลงเจียง 黑龙江จนพ่ายแพ้แก่รัฐเซีย และได้เซ็นข้อตกลง Nerchinsk(Treaty of Nerchinsk)尼布楚条约ในปี 1689 และข้อตกลงKiakhta(Treaty of Kiakhta) 恰克图条约 ในปี 1727 ซึ่งล้วงเป็นข้อตกลงที่ทางจีนเสียเปรียบ ประเทศตะวันตกที่เหลือจึงต้องติดต่อค้าขายเฉพาะที่เมืองท่ากว่างโจวโดยผ่านตัวแทนที่ได้รับการแต่งตั้งเพียงไม่กี่ราย

นอกจากสาเหตุด้านการค้าแล้ว ในศรรตวรรษที่ 13 เป็นต้นมายังมีปัญหาด้านศาสนา เมื่อศาสนาคริสต์นิกายโรมันคาธอลิคพยายามเข้าเผยแพร่ในประเทศจีน จนถึงศรรตวรรษที่ 19 ยังมีคนเพียงไม่กี่แสนคนเท่านั้นที่หันมานับถือศาสนาคริสต์ แต่ส่วนใหญ่นับถือนิกายเยซูอิตส์ (Jesuits) นิกายเยซูอิตส์เข้ามาโดยการทุ่มเทให้ความรู้กับวิธีการทำปฏิทิน ภููมิ-ศาสตร์ คณิตศาสตร์ แผนที่ ดนตรี ศิลปะ สถาปัตยกรรม ตลอดจนการทำปืนใหญ่ แนวทางของเยซูอิตส์พยายามปรับให้เข้ากับวิถีชีวิตของชาวจีน และได้รับการประนามจากผู้นำศาสนาในปี 1704 ว่าเป็นการทำลายลัทธิข่งจื่อโดยเฉพาะในการกราบไหว้บรรพบุรุษ เหตุการณ์นี้ทำให้ความเคลื่อนไหวของคริสเตียนอ่อนแอลงอย่าวรวดเร็ว

แหล่งอ้างอิง http://www.thaichinese.net/History/Modern/modern.html http://www.thaichinese.net/History/Modern/OpiumW/opiumw.html