• ปุ๋ยฟอสเฟต

   เป็นปุ๋ยที่ให้ธาตุฟอสฟอรัสในรูปของสารประกอบฟอสเฟต ใช้หินฟอสเฟต(CaF₂.3Ca₃(PO₄)₂) เป็นวัตถุดิบการผลิตปุ๋ยฟอสเฟตทำได้ 3 วิธี

         1. นำหินฟอสเฟตมาผสมกับทรายและโซดาแอช แล้วเผาที่อุณหภูมิ 1000-1200 องศาเซลเซียส

2(CaF₂.3Ca₃(PO₄)₂) + 5SiO₂ + 6Na₂CO₃ → 12CaNaPO₄ + 4Ca₂SiO₄ + SiF₄ + 6CO₂

             นำสารที่ได้จากการเผาเทลงน้ำ จะได้สารที่มีรูพรุน เปราะ

         2. นำหินฟอสเฟตมาทำปฏิกิริยากับกรดซัลฟิวริก ได้ปุ๋ยฟอสเฟตที่มีคุณภาพสูงขึ้นโดยนำหินฟอสเฟตที่บดแล้วมาทำปฏิกิริยากับกรดซัลฟิวริก

CaF₂.3Ca₃(PO₄)₂ + 10H₂PO₄ → 6H₃PO₄ + 10CaSO₄ + 2HF

             ได้กรดฟอสฟอริก (H₂PO₄) ซึ่ง จะไปทำปฏิกิริยากับหินฟอสเฟตที่เหลือ จะได้มอนอแคลเซียมฟอสเฟต (Ca(H₂PO₄)₂) หรือปุ๋ยซุปเปอร์ฟอสเฟตละลายน้ำได้ดี

         3. นำหินฟอสเฟตมาทำปฏิกิริยากับกรดซัลฟิวริก

CaF₂.3Ca₃(PO₄)₂ + 7H₂PO₄ + 3H₂O → 3Ca(H₂PO₄)₂.H₂O + 7CaSO₄ + 2HF

         จากปฏิกิริยา ทั้งสาม จะพบว่าในส่วนประกอบหินฟอสเฟตจะมี CaF₂ ซึ่งเมื่อทำปฏิกิริยากับกรดจะได้ HF ซึ่งระเหยง่ายและเป็นพิษบางส่วนจะทำปฏิกิริยากับ SiO₂ เกิดเป็นแก๊ส SiF₄ซึ่งรวมกับน้ำทันทีเกิดเป็น H₂SiF₆ หรืออาจนำ SiO₂ มาทำปฏิกิริยากับ HFโดยตรงเกิดเป็น H₂SiF₆ และเมื่อนำมาทำปฏิกิริยาต่อกับ MgO จะได้แมกนีเซียมซิลิโกฟลูออไรด์ (MgSiF₆) ใช้เป็นสารกำจัดแมลง

         HF ส่วนใหญ่จะระเหยกลายเป็นไอ จึงกำจัดโดยการผ่านแก๊ส ลงในน้ำทำให้ได้สารที่เป็นกรด ซึ่งทำให้เป็นกลางโดยทำปฏิกิริยากับโซดาแอชหรือหินปูน

 2HF + Na₂CO₃ → 2NaF + H₂O + CO₂

 2HF + CaCO₃ → CaF + H₂O + CO₂

1234 1234