อุปกรณ์การทำขนมหวาน

3. เครื่องมือที่ใช้ทำขนมไทยชนิดต่าง ๆ

ขนมหวานไทย ชนิดต่าง ๆ มีลักษณะรูปร่างแต่ละชนิดแตกต่างกันออกไป ซึ่งขึ้นอยู่กับชนิดของขนม หวานไทยนั้น ๆ เครื่องมือในการทำขนมไทยเป็นสิ่งสำคัญ ที่จะกำหนดให้ขนมไทยแต่ละชนิดมีรูปแบบเป็นเอก ลักษณ์ คนไทยสมัยก่อนจะเรียกเครื่องมือเหล่านี้ว่า พิมพ์ขนม พิมพ์ขนม อาจมีลักษณะ เป็นพิมพ์ไม้ พิมพ์ทอง เหลือง พิมพ์พลาสติก ฯลฯ การทำขนมหวานไทย การใช้พิมพ์ชนิดต่าง ๆ จึงมีความสำคัญมาก เพราะจะช่วยให้ ขนมที่ทำแล้วมีรูปร่างหน้าตาน่ารับประทาน พิมพ์ขนมที่ทำมากดหรืออัดรูปร่าง ถ้าทำด้วยไม้ควรเลือกลวดลาย พิมพ์ที่มีเส้นลึก ลายค่อนข้างหยาบ เมื่ออัดขนมลงลายจะเด่นชัด ควรเลือกไม้เนื้อแข็ง เนื้อไม้ไม่มีรอยแตก ไม่มีตา ไม้ เพราะจะเกิดรอยร้าวหักง่าย พิมพ์ไม้ที่ใช้กับขนม เช่น ทองเอก สัมปันมี ข้าวตู ฯลฯ เมื่อใช้พิมพ์แล้วล้างให้ สะอาดใช้แปรงทำความสะอาดให้ทั่วทุก ๆ รอยของพิมพ์ อย่าให้มีเศษแป้งติดค้าง จะทำให้ขึ้นรา ล้างผึ่งให้แห้ง ก่อนเก็บ

3.1 พิมพ์ขนมทองเอก สัมปันนี เป็นพิมพ์ทำด้วยไม้แกะเป็นลวดลาย ในหนึ่งพิมพ์มี 4-5 ช่อง เมื่อทำขนมแล้วล้างทำความสะอาดผึ่งแดด ให้แห้ง ใส่ถุงพลาสติกรัดยาง

3.2 พิมพ์ขนมครองแครง เป็นพิมพ์ที่ทำด้วยไม้และพลาสติก ใช้แล้วทำความสะอาดด้วยการแช่น้ำแล้ว ใช้ไม้แหลมแซะแป้งออกให้ หมดล้างให้สะอาด ผึ่งแดดให้แห้งใส่ถุงพลาสติกรัดยาง

3.3 พิมพ์ขนมฝรั่ง เป็นรูปกลมภายในประกอบด้วยหลุมรูปร่างต่าง ๆ ประมาณ 7-10 อัน ขึ้นอยู่กับขนาดมีฝาปิด ควรเลือกซื้อ ชนิดที่เนื้อละเอียด ไม่มีรูอากาศ ไม่มีรอยร้าว ใช้งานแล้วทำความสะอาดให้ทั่วด้วยแปรงมัดเศษขนมออกให้หมด ใช้ผ้าชุบน้ำมันเช็ดให้ทั่วพิมพ์เก็บเข้าที่

3.4 พิมพ์กระทงทอง มีด้ามเป็นไม้หรือขดเหลืองยาวประมาณ 7-8 นิ้ว ด้านปลายจะเป็นรูปกระทง 1-2 อัน การเลือกซื้อจะดู ทองเหลืองที่ต่อมายังด้ามไม้ยาวพอสมควร การต่อแน่นหนา ต่อแผ่นทองเหลืองที่ถาดจับที่ด้ามแน่นสนิทการทำ ความสะอาด ใช้แล้วล้างเศษขนมออกให้หมด ทาน้ำมันพืชให้ทั่ว เก็บเข้าที่

3.5 พิมพ์ดอกจอก มีลักษณะเป็นทองเหลืองทั้งอัน ด้ามยาวมีห่วงวงกลมด้านบนยาวประมาณ 7-8 นิ้ว ด้ามปลายทำเป็นรูป กลม หล่อเป็นลวดลาย การเลือกซื้อดูทองเหลืองที่ต่อกับด้ามให้แน่นหนา การทำความสะอาดใช้แล้วล้างทาน้ำมัน พืชให้ทั่วเก็บเข้าที่

3.6 พิมพ์ทองม้วน มีด้ามยาว ตัวพิมพ์เป็นเหล็กหล่อตีเป็นแผ่นบาง ๆ มีลวดลายที่พิมพ์ ก่อนใช้ผิงไฟให้พิมพ์ร้อนเสียก่อน ควรใช้ลูกประคบชุบน้ำมันพืชทา (ลูกประคบคือกากมะพร้าวห่อด้วยผ้าใช้สำหรับชุมน้ำมันทาพิมพ์) พิมพ์ทอง ม้วนใช้แล้วแปรงให้สะอาดแล้วทาน้ำมัน ห่อด้วยผ้าหรือกระดาษ

3.7 ที่กดสลิ่ม ทำด้วยทองเหลืองหรือสแตนเลส มีลักษณะเป็นกระป๋องกลมด้านล่างเจาะรูเล็ก ๆ ด้านบนปากกระป๋องมี 2 หู มีที่กดเป็นด้ามยาวประมาณ 6-7 นิ้ว ด้านปลายเป็นแผ่นกลมหนา การเลือกซื้อควรพิจารณาความแข็งแรง แน่นหนาของการบัดกรี ระหว่างรอยต่อของด้ามกับตัวแผ่นที่กดแลหูทั้งสองข้าง รูที่เจาะด้านล่างใช้งานได้ การทำความสะอาดล้างแล้วเช็ดให้แห้งเก็บเข้าที่

3.8 ที่กดขนมเรไร ทำด้วยไม้เนื้อแข็ง เช่น ไม้สัก มีรูปร่างคล้ายที่ทับกล้วยปิ้ง ยาวประมาณ 14-15 นิ้ว ประกอบด้วยกัน 2 ส่วนด้านตัวล่างตรงกลางจะเป็นเดือย ไม้กลม ๆ ขึ้นมา ด้านตัวบนตรงกลางจะเป็นหลุมกลมขนาด 1 นิ้ว ด้านบน ของหลุมจะมีแผ่นทองเหลืองเจาะรูเล็ก ๆ การเลือกซื้อ พิจารณารอยตะปูที่ตอกบนแผ่นทองเหลืองให้แข็งแรง ตัวด้ามไม้ไม่มีรอยแตก มีตาไม้ เมื่อใช้พิมพ์แล้วล้างให้สะอาดใช้แปรงทำความสะอาดให้ทั่ว ๆ อย่าให้มีเศษแป้ง ติดค้าง ผึ่งให้แห้งก่อนเก็บเข้าที่

3.9 ที่กดขนมขี้หนู มีลักษณะเป็นกรอบไม้สี่เหลี่ยมตรงกลางเป็นตะแกรงทองเหลือง หรือสแตนเลสชนิดละเอียดหรือใช้ที่ร่อน แป้งที่มีตะแกรงชนิดละเอียดได้ การเลือกซื้อพิจารณาระหว่างรอยต่อของไม้กับทองเหลืองให้แข็งแรงแน่นหนา เมื่อใช้งานแล้วล้างให้สะอาดใช้แปรงทำความสะอาดให้ทั่ว ๆ อย่าให้มีเศษแป้งติด ผึ่งให้แห้ง ๆ ก่อนเก็บเข้าที่

3.10 กระชอนกดลอดช่อง ใช้กะลาขนาดใหญ่ขูดให้สะอาดทั้งด้านในและนอก ขัดจนเป็นมันเจาะรูให้ทั่วพื้นที่ รูที่เจาะเป็นรูกลม เกลี้ยงมีเส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 1/2 ซม.เข้ากรอบไม้โดยรอบมีที่วางพักไว้ กดแป้งลงในกระชอนกดด้วยทัพพี หรือกระบวยด้ามยาว ๆ ให้แป้งที่กวนได้ที่แล้วไหลลงมาตามรูที่เจาะ ปัจจุบันมีที่กดเป็นอลูมิเนียนคล้ายที่กดสลิ่ม แต่เจาะรูใหญ่ การทำความสะอาด ล้างด้วยน้ำธรรมดา ใช้แปรงถูท้างด้านในและด้านนอก เช็ดและตากให้แห้ง

3.11 เตาขนมครก ปัจจุบันเตาขนมครกมีสองชนิด คือชนิดที่ทำด้วยดินเผา และชนิดที่ทำด้วยอลูมิเนียมมีฝาครอบชนิดที่เป็น ดินก้อนที่จะนำมาใช้ต้องทำหลุมขนมครกให้เป็นมันลื่น โดยการใช้กากมะพร้าวขูดที่คั้นแล้วทาในหลุมเผาให้ไหม้ หลาย ๆ ครั้ง จนหลุมเป็นมันจึงนำมาใช้ ถ้าเป็นชดอลูมิเนียมให้ใช้น้ำมันพืชมา การรักษาความสะอาด ใช้เตาแล้ว ขูดสิ่งสกปรกออก เช็ดด้วยน้ำมันพืช ให้ทั่ว เก็บเข้าที่ให้เรียบร้อย

3.12 แหนบ มีทั้งชนิดที่ทำด้วยอะลูมิเนียม และทองเหลือง ปลายแหนบมีลวดลายใช้สำหรับหยิบแป้งให้เป็นลวดลาย มีหลายลายให้เลือกซื้อตามต้องการ แหนบชนิดทองเหลือใช้ได้ทนทาน ควรเลือกลายที่ไม่ละเอียดมากนัก เมื่อใช้ หยิบแป้งแล้วจะได้ลายชัดเจน ชนิดอลูมิเนียมไม่แข็งแรงและไม่ทนทาน ใช้ได้เพียงชั่วคราวเท่านั้น การทำความ สะอาด ใช้แปรงถูที่ลายให้หมดคราบ เช็ดแล้วผึ่งให้แห้ง ใส่ในภาชนะที่เป็นกล่อง เพราะเป็นของเล็กอาจหาง่าย

4. เครื่องใช้ในการทำความสะอาด

4. 1. ผงซักฟอก ผงซักฟอกมีหลายยี่ห้อหลายชนิด เลือกใช้ชนิดใดชนิดหนึ่ง ที่ราคาไม่สูงแบ่งใส่ในภาชนะเคลือบหรือ พลาสติกไว้เพื่อใช้

4.2 สบู่ ใช้สำหรับฟอกมือหรือผ้าเปื้อนบางชนิด ควรมีภาชนะใส่ มีฝาปิดมิดชิด วางไว้ให้เป็นที่ เช่น ที่อ่างล้างมือ

4.3 แผ่นทำความสะอาด ปัจจุบันนิยมใช้แผ่นทำความสะอาด เพราะสะดวกในการขัดถูภาชนะที่เปรอะเปื้อนเขม่าไฟ หรืออาหาร แผ่นทำความสะอาดที่ใช้แล้วควรซักให้สะอาด บีบน้ำออกให้หมด ผึ่งให้แห้งจะใช้ได้ทนทาน และประหยัด ไม่ต้องซื้อหาบ่อย การเก็บควรใช้ไม้หนีบให้เป็นที่

4.4 แปรง อาจใช้แปรงไม้ที่ผลิตจากเส้นใยของต้นตาล เพื่อใช้ถูสิ่งสกปรกที่ติดอยู่ก้นภาชนะ หรืออ่างล้างชาม เป็นต้นใช้แล้วล้างน้ำผสมผงซักฟอก สะอาดแล้วเคาะน้ำออกให้หมด แขวนให้สะเด็ดน้ำ

4.5 ฟองน้ำ เป็นชิ้นสี่เหลี่ยม ขนาดพอเหมาะ มีชิ้นเล็กและชิ้นใหญ่ ควรเลือกชิ้นที่หยิบได้พอดีมือ ใช้ล้างเครื่องมือ เครื่องใช้ประเภทที่เป็นแก้ว หรือสแตนเลส เมื่อใช้แล้วควรชำระล้างฟองน้ำให้สะอาด ผึ่งให้แห้ง ถ้ามีกล่องใส่ ไว้จะใช้ได้นาน

4.6 ฟองน้ำถูพื้น มีด้ามถือเป็นไม้ ใช้แล้วต้องซักฟอกให้สะอาด ถอดออกผึ่งให้แห้ง

4.7 ผ้าเช็ดมือ ควรเป็นผ้าที่ซับน้ำ แขวนไว้ใกล้กับอ่างล้างมือ

4.8 ผ้าเช็ดชามและเครื่องมือ ควรเป็นผ้าที่สะอาดและซับน้ำมีขนาดใหญ่กว่าผ้าเช็ดมือ

หน้าบ้าน ผู้จัดทำ หน้า1 หน้า2 หน้า3 หน้า4 หน้า 5