พอลิเมอร์กับปัญหาสิ่งแวดล้อม

     สืบเนื่องจากการเพิ่มขึ้นของปริมาณการใช้พอลิเมอร์โดยเฉพาะพลาสติกอย่างก้าวกระโดด จึงเกิดปัญหาต่อสิ่งแวดล้อมตามมา คือ ปัญหาขยะพลาสติกและการกำจัด เนื่องจากสมบัติที่ดีของพอลิเมอร์มีความคงทนต่อสภาวะแวดล้อมต่างๆ เมื่ออัตราการผลิตเพิ่มขึ้นอย่างมหาศาล การกำจัดขยะพลาสติกจึงทำได้ยาก หากจะทิ้งให้ย่อยสลายก็ใช้เวลานานหลายสิบปี หรือบางชนิดก็ไม่ย่อยสลายเลย นอกจากนี้เมื่อทำพอลิเมอร์มาเผายังทำให้เกิดก๊าซพิษ ที่สงผลต่อปัญหามลภาวะเพิ่มขึ้นอีก เมื่อมองในส่วนของวัตถุดิบที่ใช้ผลิตพลาสติก คือ ปิโตรเคมีที่ได้จากเชื้อเพลิงฟอสซิล (fossil fuel) พบว่ามีปริมาณลดลงอย่างมาก เพราะอัตราการเกิดขึ้นทดแทนเกิดได้ช้ามาก ใช้เวลาหลายร้อยปี แต่มีการขุดมาใช้อย่างมาก จากผลการศึกษาพบว่าหากเรายังบริโภคเชื้อเพลิงฟอสซิลด้วยอัตรานี้ต่อไป อีกไม่เกิน 100 ปีข้างหน้าเชื้อเพลิงชนิดนี้ก็จะหมดไป ตามหลักอุปสงค์-อุปทาน จึงทำให้มีราคาของเชื้อเพลิงฟอสซิลตลอดจนปิโตรเคมีเพิ่มสูงขึ้นอย่างมากในปัจจุบัน ส่งผลให้ราคาพอลิเมอร์เพิ่มสูงขึ้นด้วย
แนวทางการแก้ปัญหาสิ่งแวดล้อมที่เกิดจากพอลิเมอร์ที่เป็นไปได้ในปัจจุบัน คือ การลดการใช้ (Reduce) การนำกลับมาใช้ใหม่ (Reuse) และการรีไซเคิล (recycle) ซึ่งทั้ง 3 แนวทางนี้ จะส่งผลให้มีการยืดอายุการใช้งานของพอลิเมอร์ให้ยาวขึ้น และมีประสิทธิภาพมากขึ้นโดยจะส่งผลให้การผลิตพอลิเมอร์ใหม่ลดลง อีกแนวทางคือการใช้พอลิเมอร์ที่ย่อยสลายได้ (degradable polymers) ซึ่งจะแก้ปัญหาการสะสมตัวของพอลิเมอร์ และลดการใช้เชื้อเพลิงฟอสซิวอีกด้วย

รีไซเคิล (Recycle) 

 

 

แหล่งที่มาของภาพ : http://www.vcharkarn.com/varticle/18774

     การรีไซเคิลพอลิเมอร์โดยเฉพาะพลาสติก สามารถทำได้เฉพาะพอลิเมอร์ชนิดเทอร์โมพลาสติกเท่านั้น ไม่สามารถใช้กับเทอร์โมเซ็ตได้ โดยการนำพลาสติกมาหลอมแล้วขึ้นรูปใหม่ ซึ่งอาจส่งผลให้ประสิทธิภาพของพลาสติกที่ได้ลดลง เนื่องจากอาจเกิดการสลายตัวของสายโซ่เนื่องจากความร้อนในกระบวนการขึ้นรูป หรือได้ชิ้นงานที่สีไม่สดใส เนื่องจากไม่สามารถแยกสีที่ผสมกับพลาสติกในการขึ้นรูปครั้งแรกออกได้หมด เป็นต้น สิ่งที่สำคัญของการรีไซเคิล คือ ต้องนำเอาพลาสติกมาทำการคัดแยกก่อน เนื่องจากพลาสติกส่วนใหญ่จะไม่สามารถผสมเป็นเนื้อเดียวกันได้ หากหลอมรวมกันแล้วขึ้นรูป จะทำให้ชิ้นงานที่ได้มีคุณภาพต่ำ ดังนั้นเพื่อให้สะดวกต่อการเก็บรวบรวมและคัดแยก ก่อนนำมาหลอมใช้ใหม่ จึงมีการกำหนดสัญลักษณ์ของพลาสติกมาตรฐานเป็น 7 ประเภทหลัก ดังนี้

1. PETE ใช้ผลิตขวดบรรจุน้ำอัดลม ภาชนะบรรจุขนม พรม เป็นต้น
2. HDPE นำกลับมาผลิตเป็นขวดบรรจุผลิตภัณฑ์ซักผ้า ฝาขวดน้ำอัดลม ถังขยะ เครื่องเล่นในสนามเด็กเล่น
3. V นำกลับมาผลิตเป็นท่อ รั้ว หรือผลิตภัณฑ์อื่นที่ไม่สัมผัสกับอาหาร
4. LDPE นำกลับมาผลิตเป็นถุงชนิดต่างๆ
5. PP นำกลับมาผลิตเป็นชิ้นส่วนยานยนต์ พรม
6. PS นำกลับมาผลิตเป็นตุ๊กตาเด็กเล่น ถาดใส่อาหาร ฉนวน เป็นต้น
7. อื่นๆ

 

 

สัญลักษณ์มาตรฐานสำหรับพลาสติกเพื่อการรีไซเคิล  แหล่งที่มาของภาพ : http://www.vcharkarn.com/varticle/18774