• หน้าแรก
• กลไกการเกิดพฤติกรรม
• ประเภทของพฤติกรรม
• ความสัมพันธ์กับระบบประสาท
• การสื่อสารระหว่างสัตว์

การสื่อสารระหว่างสัตว์ > การสื่อสารด้วยท่าทาง

การสื่อสารด้วยท่าทาง

.

.....การสื่อสารด้วยท่าทาง (visual communication) การสื่อสารด้วยท่าทาง พบได้ในสัตว์หลายชนิด เช่น การกระดิกหางของสุนัข แสดงการต้อนรับ และหางตกแสดงอาการกลัว

.....การสื่อสารของผึ้ง ศึกษาและทดลองเมื่อปี พ.ศ. 2488 โดย คาร์ล ฟอน ฟริช (Karl von Frisch) แห่งมหาวิทยาลัยมิวนิค เยอรมันตะวันตก โดยฟริชพบว่าผึ้งสำรวจ(scout honeybee) มีความสามารถในการส่งข่าวให้ผึ้งงาน (worker) ทราบได้ว่าที่ใดมีอาหารและเป็นอาหารชนิดใด โดยที่ผึ้งสำรวจจะนำอาหารมายังรังแล้วหยอดอาหารนั้นให้ผึ้งในรังทราบต่อจากนั้นผึ้งสำรวจจะเต้นรำเพื่อบอกระยะทางและทิศทางของอาหาร โดยเต้นรำเป็น 2 แบบคือ 

การเต้นรำแบบวงกลม (round dance) และ การเต้นรำแบบส่ายท้อง (wagging dance) ของผึ้ง

ที่มา : http://static.ddmcdn.com/gif/bee-waggle-dance.gif

1. การเต้นรำแบบวงกลม (round dance) ถ้าหากอาหารอยู่ใกล้ เช่น ประมาณ 50 เมตร และไม่เกิน 80 เมตร ผึ้งสำรวจจะเต้นรำ เป็นวงกลม โดยเคลื่อนตัวไปทางด้านขวาก่อนในลักษณะตามเข็มนาฬิกา แล้วจึงหมุนไปทางซ้ายมือคือ ทวนเข็มนาฬิกา มันจะทำแบบนี้ซ้ำๆกันหลายๆ ครั้งผึ้งอื่นๆ ที่อยู่รอบๆ จะเข้ามาสัมผัส เพื่อให้ทราบชนิดของอาหารและดอกไม้และทำให้ผึ้งตัวอื่นบินตามผึ้งสำรวจไปยังแหล่งอาหารได้การเต้นรำแบบนี้ไม่สามารถบอกทิศทางของอาหารจาก ตำแหน่งของดวงอาทิตย์ได้ 
2. การเต้นรำแบบส่ายท้อง (wagging dance) หรือ การเต้นระบำแบบเลขแปด ซึ่งมีความซับซ้อนกว่าแบบแรกเพราะจะใช้ในการสื่อสารบอกตำแหน่งของอาหารและระยะทางของอาหารได้ หลังจากที่ผึ้งสำรวจไปพบแหล่งอาหารจะกลับมารังแล้วเต้นระบำแบบส่ายท้องหมุนไปทางขวาทีซ้ายทีเป็นรูปเลขแปด โดยวงแรกจะเต้นไปตามเข็มนาฬิกาและทวนเข็มนาฬิกาในวงที่ 2 ความเร็วของการเต้นส่ายท้องประมาณ 13-15 ครั้งต่อนาที ถ้าหากว่าแหล่งอาหารอยู่ไม่ไกลมาก อัตราการเต้นระบำส่ายท้องจะเร็วและใช้เวลาสั้นในการเต้นจนครบรอบ หากแหล่งอาหารอยู่ไกล อัตราการส่ายท้องจะช้าลง ใช้เวลาในการเต้นจนครบรอบ ดังนั้นความเร็วของการส่ายท้องจะบอกระยะทางของแหล่งอาหารได้ เช่น ระยะทาง 100 เมตร จะเต้นให้ครบรูปเลขแปด ในเวลา 1.24 นาที ระยะทาง 1000 เมตร ใช้เวลา 3 นาที และถ้าไกลถึง 8 กิโลเมตรจะใช้เวลา 48 นาที สำหรับการบอกทิศทางของแหล่งอาหารจะอาศัยดวงอาทิตย์เป็นเข็มทิศ หากผึ้งสำรวจเต้นรำแล้วเคลื่อนตัวไปข้างหน้า (ทางด้านบนของรังผึ้ง) แสดงว่า อาหารอยู่ทิศทางเดียวกับดวงอาทิตย์ หากเต้นรำแล้วเคลื่อนตัวลงมาข้างล่างแสดงว่าทิศทางอาหารอยู่ตรงข้ามกับตำแหน่งของดวงอาทิตย์ หากเต้นระบำแล้วเคลื่อนตัวไปทางซ้ายของรังผึ้งเป็นมุม 30 องศากับแนวดิ่ง แสดงว่าอาหารอยู่ทางซ้ายทำมุมกับดวงอาทิตย์ 30 องศา ถ้าหากเต้นรำแล้วเคลื่อนตัวไปทางขวาเป็นมุม 60 องศากับแนวดิ่ง แสดงว่า อาหารอยู่ทางขวาทำมุมกับดวงอาทิตย์ เป็นมุม 60 องศา ดังนั้นผึ้งงานก็จะเข้าใจทั้งระยะทาง และทิศทางของอาหารจึงไปนำอาหารนั้นมาเก็บไว้ในรังได้

 > กลับไปยัง : การสื่อสารระหว่างสัตว์