• หน้าแรก
• กลไกการเกิดพฤติกรรม
• ประเภทของพฤติกรรม
• ความสัมพันธ์กับระบบประสาท
• การสื่อสารระหว่างสัตว์

พฤติกรรมที่เกิดจากการเรียนรู้ > การเรียนรู้แบบฝังใจ

การเรียนรู้แบบฝังใจ

.

.....การฝังใจ (imprinting) เป็นพฤติกรรมที่เกิดกับสิ่งมีชีวิตแรกเกิดและในช่วงเวลาที่จำกัดเท่านั้น

ลูกห่านตามลอเรนซ์ไปทุกที่

ที่มา : http://www.vcharkarn.com/userfiles/88894/image/1%20(116).jpg

.....ดร. คอนราด ลอเรนซ์ (Dr. Konrad Lorenz) ได้ทดลองและศึกษาพฤติกรรมของลูกห่าน ซึ่งฟักตัวออกจากไข่สิ่งแรกที่ลูกห่านพบคือตัวของ ดร. ลอเรนซ์ ลูกห่านจะเดินตามดร. ลอเรนซ์ แต่ไม่เดินตามแม่ของมัน หลังจากที่ทดลองอยู่หลายครั้ง จึงสรุปได้ว่า ลูกห่านจะเดินตามวัตถุซึ่งเคลื่อนที่ได้และมันได้เห็นเป็นครั้งแรกเท่านั้น การเกิดพฤติกรรมนี้ จะอยู่ในช่วงเวลาที่จำกัดเท่านั้น เช่น สัตว์จำพวกนก มีช่วงเวลาที่ทำให้เกิดการฝังใจประมาณ 36 ชั่วโมง หลังจากที่ฟักออกจากไข่เท่านั้น ระยะนี้เรียกว่า ระยะวิกฤต ( criticalperiod ) ถ้าหากเลย 36 ชั่วโมงไปแล้ว สัตว์จำพวกนกจะไม่เกิดความฝังใจอีกถึงแม้ว่าจะเห็นวัตถุที่เคลื่อนไหวได้ก็ตาม พฤติกรรมการฝังใจ มีประโยชน์ต่อสัตว์แรกเกิดมาก เนื่องจากสิ่งที่มันพบครั้งแรกคือ แม่ และพี่น้องของมันนั่นเอง ดังนั้นจึงเกิดความผูกพันอย่างแน่นแฟ้นกับแม่ และเดินตามแม่ทำให้ลูกห่านหรือ ลูกไก่ได้รับอาหารจากแม่ ได้รับการปกป้องจากแม่ ได้การเรียนรู้ในด้านอื่นๆ จากแม่ ได้รู้จักพี่น้องและเพื่อนฝูง ซึ่งเป็นสัตว์ชนิดเดียวกัน ทำให้เกิดการผสมพันธุ์ และดำรงพันธุ์อยู่ได้โดยที่ไม่สูญพันธุ์ไป ถ้าหากสัตว์จำพวกนกไม่มีความฝังใจ จะเป็นอันตรายแก่ลูกอ่อนมากเพราะลูกอ่อนยังพึ่งตัวเองไม่ได้ต้องอาศัยแม่ช่วยเหลืออยู่ตลอดเวลา การฝังใจช่วยให้มันดำรงพันธุ์อยู่ได้ตลอดไป การฝังใจเป็นผลจากการทำงานของพันธุกรรม โดยเป็นตัวกำหนดให้เกิดการฝังใจ และการเรียนรู้ เป็นตัวที่ทำให้เกิดความผูกพัน อย่างแน่นแฟ้นกับสิ่งแรกที่มันพบเห็น ซึ่งก็คือแม่และพี่น้อง ของมันนั่นเอง จึงสรุปพฤติกรรมแบบการฝังใจและมีลักษณะพิเศษซึ่งแตกต่างจากแบบอื่นได้ดังนี้ 

1. เป็นพฤติกรรมที่เกิดขึ้นในระยะเวลาสั้นๆ เมื่อผ่านช่วงเวลานี้ไปแล้วสัตว์จะไม่แสดงพฤติกรรมการฝังใจอีก
2. เป็นพฤติกรรมที่เกิดขึ้นอย่างถาวร เมื่อสัตว์เกิดการเรียนรู้และฝังใจต่อสิ่งใดจะจดจำตลอดไป
3. พฤติกรรมการฝังใจจะเกิดขึ้นกับลูกสัตว์แรกเกิดและลูกสัตว์แรกเกิดนี้ มักจะแข็งแรงพอที่จะเดินตามแม่ของมันได้ 
4. เป็นพฤติกรรมที่สำคัญเป็นอย่างยิ่ง ทำให้ลูกและแม่ได้รู้จักกันได้ดูแลคุ้มครองลูกอ่อน 

 > กลับไปยัง : พฤติกรรมที่เกิดจากการเรียนรู้