การเล่นอังกะลุงถือว่าเป็นการคลายเครียดอย่างหนึ่งเพราะดนตรีนั้นจะค่อยช่วยให้เรานั้นรู้สึกผ่อนคลายสบายไม่เครียด ถือว่าเป็นการคลายเครียดอย่างหนึ่ง

        ดนตรี คุณค่าทางจิตใจ ระหว่างขับรถไปทำงานเปิดวิทยุฟังดีเจเลือกสรรเพลงเพราะๆให้ฟัง หรือเหนื่อยๆกลับมา บ้านก็ฟังเพลงโปรดคลายอารมณ์เสียหน่อย หากมีฝีไม้ลายมือเล่นดนตรีกล่อมตัวเองก็เกิดสุนทรีทางอารมณ์ได้เช่นกัน นี่คือการหาทางออกเพื่อผ่อนคลายอย่างง่ายๆที่สามารถทำได้ด้วยตัวเอง โดยไม่ต้องร่ำเรียนวิชาใดๆมา เพราะดนตรีมีคุณค่าทางจิตใจนั่นเอง แค่ได้ยินเสียงดนตรีเพราะๆ ก็ทำให้ผู้ฟังเกิด ความสบายใจเพลิดเพลินไปกับเสียงดนตรีได้เช่นนี้แล้ว จึงมีการนำดนตรีมาใช้บำบัดจิตใจในระดับลึกซึ้งไปกว่าการฟังเพลงธรรมดาทั่วๆไป เราจึงต้องพบปะพูดคุยกับผู้เชี่ยวชาญค่ะ ว่าเขาคิดค้นหาวิธีการนำดนตรีมาคลายเครียดอย่างไรกันบ้าง

            คลายเครียด ต้องเลือกฟังดนตรีที่มีคุณภาพ เพราะดนตรีเปรียบเหมือนอาหาร มีทั้งที่มีคุณภาพและเป็นขยะ การฟังดนตรีไม่มีคุณภาพจะไม่เกิดประโยชน์ต่อการบำบัดจิตใจ

            "ดนตรีที่มีคุณภาพนั้นจะต้องมีท่วงทำนองสูงต่ำไพเราะ จังหวะของดนตรีจะช้าก็ต้องช้าให้สม่ำเสมอ หรือเร็วก็ต้องเร็วสม่ำเสมอ ไม่ใช่เดี๋ยวช้าเดี๋ยวเร็ว เพราะหัวใจของเราจะตามจังหวะของเสียงดนตรี เนื้อร้องต้องสร้างสรรค์ ไม่ส่งเสริมไปในทางผิด หรือทำให้ท้อแท้สิ้นหวัง และต้องมีการประสานเสียงที่กลมกลืนถ้ามีดนตรีมากกว่าหนึ่งเสียง และระดับเสียงที่ช่วยให้ผ่อนคลายก็คือไม่ดังมากเกินไป ราวๆ 40-50 เดซิเบลก็เพียงพอแล้ว

            "การฟังดนตรีแบบผ่านๆ ไม่ได้ใช้สมาธิหรือกระบวนการเข้าช่วย เป็นเพียงการเบี่ยงเบนความเครียด รากเหง้าของมันยังไม่ได้รับการรักษา การผ่อนคลายอย่างแท้จริง คือการให้ความสุขมาแทนที่ความเครียด เราเลือกสรรเพลงและการปฏิบัติประกอบ ในหลักสูตร ลมหายใจ ดนตรี ชีวิต มี 4 ขั้นตอนในการปฏิบัติ ซึ่งการฝึกตามขั้นตอนดังกล่าว จะช่วยผ่อนคลายความเครียดได้ในระดับที่สูงขึ้นไปอีกขั้นหนึ่ง"

            ดนตรีเพื่อการผ่อนคลาย

ปฏิบัติตามขั้นตอนทั้ง 4 ขั้นตอนแรกคือฝึกหายใจ ต่อมาก็การเคลื่อนไหวร่างกาย ฝึกร้องเพลง และฟัง

            1.ฝึกหายใจ ที่ถูกต้องลึกซึ้ง จะนำไปสู่การสร้างสมาธิ ที่นำความสงบนิ่งมาสู่จิตใจ เริ่มฝึกด้วยการหายใจเข้าออกลึกๆโดยอกไม่กระเพื่อม ไหล่ไม่ยก หายใจเข้าพุงป่อง หายใจออกพุงยุบ ประมาณ 20-30 ครั้ง เปิดดนตรีบรรเลงคลอเบาๆ

            2. ฝึกเคลื่อนไหวร่างกาย เพื่อให้เกิดความพร้อมในการทำงาน ผ่อนคลายกล้ามเนื้อส่วนต่างๆของร่างกาย ตั้งแต่ศีรษะจรดเท้า เช่นการฝึกเหวี่ยงแขนไปมาตามจังหวะเสียงลูกตุ้มนาฬิกา

            3. ฝึกร้องเพลง เป็นการฝึกเพื่อให้พละกำลังที่สะสมอยู่ในร่างกายโดยไม่ได้ใช้ ประโยชน์ แปรเปลี่ยนเป็นกระแสเสียง ด้วยการฝึกหายใจเข้าเต็มปอดแล้วเปล่งเสียงออกมาฝึกร้องโน้ตดนตรี ฝึกจังหวะหายใจในการร้องเพลง และระหว่างร้องเพลงหน้าตาต้องยิ้มแย้มแจ่มใส

            4.สร้างจินตนาการ เพื่อให้ร่างกายจิตใจผ่อนคลายเต็มที่ นึกถึงแต่เรื่องสบายใจ เช่นให้นอนราบกับพื้น ผ่อนคลายกล้ามเนื้อทุกส่วนในร่างกาย ไม่แข็งเกร็ง แล้วเริ่มจินตนาการถึงสิ่งสวยงาม  ตามเสียง เพลงที่มีเสียงธรรมชาติอย่างน้ำตก เสียงฝนหรือเสียงนกประกอบ เมื่อรู้วิธีแล้ว ผู้ผ่านการอบรมกลับไปทำเองที่บ้านได้ เพื่อช่วยให้ตัวเองคลายความเครียด จิตใจผ่อนคลายและรู้สึกเป็นสุขได้ง่าย

            ลมหายใจ ดนตรี ชีวิต คืออีกวิธีหนึ่งที่นำดนตรีมาใช้ให้ประโยชน์ต่อจิตใจ เพื่อการผ่อนคลายที่ลึกล้ำกว่าการฟังเพลงตามธรรมดาทั่วไป

ภาพถ่ายโดย น.ส.กชกร   แซ่เอี้ยะ