ปัญหาทรัพยากรน้ำ น้ำ ( Water ) เป็นสารประกอบที่ประกอบด้วยธาตุไฮโดรเจน
( Hydrogen ) 2 อะตอม และออกซิเจน ( Oxygen ) 1 อะตอม คิดเป็นอัตราส่วน
1 ต่อ 8 โดยน้ำหนักพบได้ 3 สถานะ คือของเหลว ของแข็ง และก๊าซ (น้ำในบรรยากาศ)
สูตรทางเคมี คือ H 2 O น้ำที่บริสุทธิ์จะเป็นของเหลวใส ไหลเทได้ ไม่มีสีและไม่มีกลิ่น
น้ำมีความสำคัญต่อการดำรงชีวิตของสิ่งมีชีวิต
โดยเฉพาะมนุษย์ใช้ประโยชน์จากน้ำในชีวิตประจำวันทั้งทางตรงและทางอ้อม
ทั้งการอุปโภคบริโภค การเกษตร อุตสาหกรรม การคมนาคม และพักผ่อนหย่อนใจ
และถึงแม้ว่าน้ำจะเป็นทรัพยากรที่ไม่หมดไปจากโลก เพราะมีวัฏจักรของน้ำ
วัฏจักรของน้ำก่อให้เกิดการหมุนเวียนของน้ำในโลกต่อเนื่องกันอย่างไม่จบสิ้น
แต่น้ำโดยเฉพาะน้ำจืดก็ ไม่ได้มีอยู่ทุกหนทุกแห่งและตลอดเวลา เพราะน้ำส่วนใหญ่อยู่ในมหาสมุทรซึ่งเป็นน้ำเค็ม
มนุษย์ไม่สามารถนำมาใช้ประโยชน์ได้โดยตรง การจะมีน้ำจืดผิวดินและน้ำบาดาลหรือไม่มีขึ้นอยู่กับหลายปัจจัยได้แก่
ลักษณะภูมิประเทศ ภูมิอากาศ โครงสร้างทางธรณีวิทยา ชนิดของพืชที่ปกคลุมในเขตพื้นที่
นั้นๆ รวมทั้งกิจกรรมต่างๆ ของมนุษย์ที่มีผลต่อสภาพสมดุลทางธรรมชาติของน้ำ
และส่งผลถึง วงจรของน้ำในพื้นที่นั้นๆ ซึ่งจะมีผลต่อเนื่องจนเป็นผลกระทบต่อวงจรน้ำของโลก
เช่น การทำการเกษตร การตัดไม้ทำลายป่า การปล่อยแก๊สเรือนกระจก การสร้างเขื่อน
การขุดบ่อบาดาล เป็นต้น สิ่งเหล่านี้มีผลกระทบโดยตรงต่อการดำรงอยู่ของคนเรา
ดังนั้นเราจำเป็นต้องศึกษาและสร้างสมดุลของน้ำเหล่านี้ให้อยู่ในสภาวะที่พอเหมาะ
เพื่อให้สิ่งมีชีวิตทั้งหลายรวมถึงคนเราสามารถ อยู่อาศัยบนโลกนี้นานเท่านาน
ปัญหาที่เกิดกับทรัพยากรน้ำในประเทศไทย แหล่งน้ำที่มีอยู่ ในพื้นที่ต่างๆ ของประเทศไทย มีปัญหาที่กำลังทวีความรุนแรงขึ้นอยู่หลายด้านดังนี้
1. น้ำเสีย น้ำเสียในปัจจุบันมีสาเหตุมาจากหลายปัจจัย ซึ่งพอจะแยกแหล่งของน้ำเสียได้
3 แหล่งใหญ่ๆ คือน้ำเสียจากภาคการเกษตรทั้งจาก การเพาะปลูกและเลี้ยงสัตว์
น้ำเสียจากอุตสาหกรรม และ น้ำเสียจากชุมชน 2. การขาดแคลนน้ำ ในหน้าแล้ง ประชากรไทยจะขาดแคลนน้ำดื่มน้ำใช้จำนวน
13,000 - 24,000 หมู่บ้าน ประชากรประมาณ 6 - 10 ล้านคน ซึ่งโดยส่วนใหญ่อยู่ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนล่าง
การขาดแคลนน้ำในระดับวิกฤตจะเกิดเป็นระยะๆ และรุนแรงขึ้น 3. คุณภาพน้ำ ปัจจุบันแหล่งน้ำจำนวนมากมีปัญหาด้านคุณภาพน้ำ ถึงแม่ว่าจะยังไม่ใช่น้ำเสีย
แต่ก็เป็นน้ำที่มีคุณภาพต่ำ ปัญหาที่พบคือ น้ำมีความขุ่นสูง ค่า pH
ต่ำ มีการปนเปื้อนของสารพิษ 4. การรุกล้ำของน้ำเค็ม เนื่องจากบริเวณปากแม่น้ำมีปริมาณน้ำจืดที่จะไปผลักดันน้ำเค็มมีน้อย
ซึ่งเกิดจากหลายสาเหตุทั้งฝนแล้ง การใช้น้ำจำนวนมากในกิจกรรมต่างๆ
5. การชะล้างพังทลายของดิน เนื่องจากผิวดินถูกเปลี่ยนสภาพไปเป็นพื้นที่การเกษตรจำนวนมากทำให้หน้าดินเปิดโล่งเมื่อมีฝนตกลงมาอย่างหนักจึงก่อให้เกิดการชะล้างพังทลายได้ง่าย
6. การเกิดอุทกภัย เป็นปัญหาที่เกิดขึ้นแถบทุกปีในช่วงฤดูมรสุม
เกิดจากฝนตกหนักหรือตกติดต่อกันเป็นเวลานานๆ เนื่องจากการตัดไม้ทำลายป่า
แหล่งน้ำตื้นเขินทำให้รองรับน้ำได้น้อยลง การก่อสร้างที่ทำให้น้ำไหลได้น้อยลง
เช่น การก่อสร้างสะพาน นอกจากนี้น้ำท่วมอาจเกิดจากน้ำทะเลหนุนสูงขึ้น
พื้นดินทรุดตัวเนื่องจากการสูบน้ำใต้ดินไปใช้มากเกินไป พื้นที่เป็นที่ต่ำและการระบายน้ำไม่ดี
และการสูญเสียพื้นที่น้ำท่วมขัง ตัวอย่างได้แก่ การถมคลองเพื่อก่อสร้างที่อยู่อาศัย
เป็นต้น 7. ความขัดแย้งในเรื่องการใช้น้ำ เนื่องจากความต้องการใช้น้ำมีมากขึ้นในพื้นที่ที่มีความต้องการใช้น้ำสูง จึงเป็นที่ที่มีความขัดแย้ง
หรือแม้แต่ความต้องการใช้น้ำที่ต่างกัน เช่น กรณีของเขื่อนปากมูล ชาวบ้านต้องการใช้น้ำเพื่อการ ทำประมงและรักษาสมดุลธรรมชาติแต่หน่วยงานราชการต้องการน้ำเพื่อการผลิตกระแสไฟฟ้า
8. การสูบน้ำใต้ดินไปใช้มากจนแผ่นดินทรุดตัว ชาวกรุงเทพมหานครและปริมณฑลทั้ง 6 จังหวัดใช้น้ำบาดาลจำนวนมาก เมื่อปี 2538 พบว่า ใช้ประมาณวันละ 1.5 ล้านลูกบาศก์เมตร ภาคอุตสาหกรรมและภาคธุรกิจใช้ประมาณวันละ1.2 ล้านลูกบาศก์เมตร ทำให้ดินทรุดตัวลงทีละน้อยและทำให้เกิดน้ำท่วมขังได้ง่ายขึ้น
9. ปัญหาการใช้ทรัพยากรน้ำอย่างไม่เหมาะสม เช่น ใช้มากเกินความจำเป็นโดยเฉพาะเมื่อเกิดภาวะขาดแคลนน้ำ โดยเฉพาะพื้นที่ที่มีความเจริญจะมีการใช้น้ำสูงและใช้น้ำอย่างฟุ่มเฟือย
|