ชื่อพื้นเมือง
ไผ่ป่า, ไผ่หนาม
ลักษณะทั่วไป
ไผ่เป็นพรรณไม้ยืนต้น ลำต้นแตกเป็นกอ เป็นไม้พุ่ม ขนาดเล็กถึงขนาดใหญ่ กอหนึ่งมีประมาณ 20-50 ต้น ลำ ต้นมีความสูงประมาณ 5 - 15 เมตร ลักษณะลำต้นเป็นข้อ ปล้องผิวเกลี้ยงแข็ง มีสีเขียวหรือเหลืองแถบเขียวลักษณะ ของข้อปล้องขนาดและสีขึ้นกับชนิดพันธุ์ ใบเป็นใบเดี่ยว ยาวแคบ ลักษณะคล้ายรูปหอก ขอบใบเรียบ ผิวใบสีเขียว มีขนอ่อนๆ คลุมบนผิวใบขนาดใบกว้างประมาณ 1 - 2 นิ้ว ยาวประมาณ 5-12 นิ้ว หรือขึ้นกับชนิดพันธุ์ ออกดอกเป็น ช่อตามปลายยอด บริเวณข้อปล้อง เมื่อดอกแห้งก็จะตาย ไป ผลหรือลูกคล้ายเมล็ดข้าวสาร
การขยายพันธุ์
เพาะเมล็ด แยกเหง้า ปักชำต้นที่มีข้อติดอยู่ด้วย
สภาพพื้นที่่่
ควรปลูกในพื้นที่ราบ น้ำท่วมไม่ถึง ดินควรเป็นดินร่วน หรือดินร่วนปนทรายมีการระบายน้ำดี
สภาพภูมิอากาศ
ไผ่ตงขึ้นได้ดีเกือบทุกสภาพภูมิอากาศ โดยทั่วไปต้องมีความชื้นเหมาะสม คือมีฝนตกเฉลี่ยประมาณ 1,000 มิลลิเมตร ต่อ ปีพันธุ์ไผ่ตงที่กรมส่งเสริมการเกษตรแนะนำคือ
คุณค่าทางโภชนาการ
ทั้งโปรตีน วิตามิน และที่สำคัญมีกรดอะมิโนที่ร่างกายผลิตเองไม่ได้ ต้องนำเข้าจากอาหารประเภทต่างๆ นอกจากนั้น หน่อไม้ยังมีกากใยอาหารที่ช่วยให้ร่างกาย นำกากและสารพิษออกสู่ภายนอกได้เร็ว โดยการดูดน้ำและเพิ่มปริมาตรให้ตัวกาก ให้มากขึ้น จนร่างกายต้องส่งออกฉับพลัน
การปลูก
การปลูกมี 2 วิธี
-
การปลูกในแปลงปลูก เพื่อประดับบริเวณบ้านและสวน โบราณนิยม ปลูกบริเวณรั้วบ้าน ขนาดหลุมปลูก 30 x 30 x 30 เซนติเมตร ใช้ปุ๋ย คอกหรือปุ๋ยหมัก:ดินร่วน อัตรา 1:2 ผสมดินปลูก และใช้ฟูราดา อัตรา 50-100 กรัม/ต้น รองก้นหลุมเพื่อป้องกันหนอนและด้วง
-
การปลูกในกระถางเพื่อประดับภายนอกอาคารบ้านเรือน นิยมใช้เป็นไม้ ประดับภายนอก ควรใช้กระถางทรงสูงขนาด 18-24 นิ้ว ใช้ปุ๋ยคอก หรือปุ๋ยหมัก : ดินร่วน อัตรา1:1 ผสมดินปลูก และควรเปลี่ยนกระถาง 1-2 ปี/ครั้ง หรือแล้วแต่ ความเหมาะสมของ ทรงต้น เพราะการขยายตัวของรากแน่นเกินไป และเพื่อเปลี่ยนดินปลูกใหม่ ทดแทนดินเดิมที่เสื่อมสภาพไป สำหรับ การปลูกในกระถาง ควรเลือกพันธุ์ขนาดเล็กและเหมาะสม เช่น ไผ่เตี้ย ไผ่น้ำเต้า
การดูแลรักษา
- แสง ต้องการแสงแดดปานกลาง จนถึงแสงแดดจัด หรือกลางแจ้ง
- น้ำ ต้องการปริมาณน้ำปานกลาง ควรให้น้ำ 5-7 วัน/ครั้ง
- ดิน ชอบดินร่วนซุย ความชื้นปานกลาง
- ปุ๋ย ใช้ปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยหมัก อัตรา 1: 2 กิโลกรัม/ต้น ควรใส่ปีละ 2-4 ครั้ง หรือใช้ปุ๋ยเคมี สูตร 15 - 15 - 15 หรือ
16-20-0 อัตรา 200-300 กรัม/ต้น ใส่ปีละ 2-4 ครั้ง - การขยายพันธ์ การปักชำ การใช้เมล็ด การแยกกอ
- โรค ไม่ค่อยมีปัญหาเรื่องโรค เพราะมีความทนทานต่อโรคได้ดี
- ศัตรู แมลงเจาะไชหน่อ และด้วง
- อาการ ยอดอ่อนเน่า หักตาย
- การป้องกัน รักษาความสะอาดบริเวณแปลงปลูก ใช้ยาฟูราดาน รองกันหลุมปลูก อัตรา 50 - 100 กรัม/ต้น
- การกำจัด ใช้ยาคาร์บาริล (Carbaryl) อัตราและคำแนะนำระบุไว้ตามฉลาก
คติความเชื่อ
คนไทยโบราณเชื่อว่า บ้านใดปลูกต้นไผ่ไว้ประจำบ้าน ทำให้คนในบ้านมีความซื่อตรง ความบริสุทธิ์ เพราะต้นไผ่ มีการเจริญเติบโต แตกกิ่งก้านตรงและเรียบ ส่วนภายใน ปล้องมีความขาวสะอาด นี่ก็เป็นความเชื่อของไผ่ทั่วไป สำหรับต้นไผ่สีสุกโบราณ มีความเชื่ออีกว่า ทำให้เจ้าของ บ้านและผู้อาศัยเกิดความมั่งมี อยู่ดีมีสุข เหมือนกับชื่อ ของต้นไผ่สีสุก เพราะเป็นไม้มงคลนาม
ข้อมูลบางส่วนนำมาจาก: http://www.maipradabonline.com