4.   โครงงานประเภทการสร้างทฤษฎี เป็นโครงงานที่ได้เสนอทฤษฎี หลักการ หรือแนวความคิดใหม่ ๆ ซึ่งอาจอยู่ในรูปของสูตร สมการ หรือคำอธิบายก็ได้ โดยผู้เสนอได้ตั้งกติกา หรือข้อตกลงนั้น หรืออาจใช้กติกาและข้อตกลงเดิมมาอธิบายปรากฏการณ์ต่าง ๆ ในแนวใหม่ อาจเสนอหลักการ แนวความคิด หรือจินตนาการที่ยังไม่มีใครคิดมาก่อน อาจเป็นการขัดแย้งหรือขยายทฤษฎีเดิม แต่จะต้องมีข้อมูลหรือทฤษฎีอื่นมาสนับสนุน
อ้างอิง
ตัวอย่างโครงงานประเภทการสร้างทฤษฎี  เนื่องจากโครงงานประเภทนี้ ผู้ทำโครงงานจะต้องมีพื้นฐานความรู้ทางวิทยาศาสตร์เป็นอย่างดี
และต้องทำการศึกษาค้นคว้าเรื่องราวที่เกี่ยวข้องเป็นอย่างมาก จนมีความรู้อย่างกว้างขวาง และลึกซึ้งในเรื่องที่เกี่ยวข้องเช่น 
• ทฤษฎีสัมพันธภาพ (E = mc2)
• การอธิบายอวกาศแนวใหม่
• กำเนิดของทวีปและมหาสมุทร

 ศึกษาเพิ่มเติม
ตัวอย่างโครงงานที่ : http://www.tet2.org/index.php?lay=show&ac=article&Id=560691&Ntype=3

แหล่งอ้างอิง  :  http://pioneer.netserv.chula.ac.th/~cpornth1/Web_SciProject/a01.htm 
                    สมพงศ์  จันทร์โพธิ์.  โครงงานวิทยาศาสตร์ ระดับมัธยมศึกษา.  ไฮเอ็ดดพับลิชชิ่ง จำกัด