ชื่อสามัญ             Rain Tree, Monkey Pod

ชื่อวิทยาศาสตร์    Samanea saman Merr.

วงศ์                      MIMOSACEAE

ชื่ออื่นๆ               ก้ามกราม ก้ามกุ้ง จามจุรี

ฉำฉา ลัง สารสา สำสา ตุ๊ดตู่

ลักษณะทั่วไป

จามจุรี เป็นไม้ประดับและไม้ที่ให้ร่มสวยงาม มีลำต้นขนาดใหญ่ มีเรื่อนยอดแผ่กว้าง มีถิ่นกำเนิดในแม็กซิโก กัวเตมาลา เปรู โบลิเวีย บราซิล มีทั้งที่ปลูกและขึ้นเองตามธรรมชาติ ในอเมริกาแถบร้อนตั้งแต่แม็กซิโกลงไปทางตอนใต้ทางอินดิสตะวันตกและในแถบ ยุโรปรวมทั้งเอเซีย เป็นไม้ผลัดใบขนาดใหญ่ ความสูงประมาณ 15-20 เมตร  ใบ เป็นใบผสมแบบขนนกสองชั้น ทั้งใบยาวประมาณ 25-40 ซม. ใบประกอบด้วยช่อใบ 4 คู่ ใบย่อย 2-10 คู่ต่อหนึ่งช่อใบ ใบย่อย เกิดบนก้านใบซึ่งแตกจากก้านใหญ่ ใบย่อยรูปสี่เหลี่ยมขนมเปียกปูนแต่เบี้ยว ใบย่อยด้านปลายก้านใบจะใหญ่ที่สุด ย่อยหนาปานกลาง ด้านหน้าใบสี เขียวเข้มเป็นมัน ด้านหลังใบมีสีเขียวนวลและมีขนเล็กน้อย  ดอก เป็นช่อดอกทรงกลม แต่ละช่อรวมกันเป็นช่อใหญ่ ช่อดอกเกิดที่ปลายกิ่ง กลีบดอกเล็กมาก แต่ละช่อดอกมีดอกตัวเมียดอกเดียว และล้อมรอบด้วยดอกตัวผู้เป็นจำนวนมาก ดอกบานมีสีชมพูซึ่งเป็นสีของเกสรตัวผู้ จามจุรีออกดอกระหว่างเดือนกุมภาพันธ์-พฤษภาคม ผล เป็นฝักแบน เมื่อแก่ก็จะไม่แตก ฝักแก่มีสีน้ำตาลดำ ขนาดกว้าง1.5-2 ซม. ยาว 12-20 ซม. ภายในฝักมีเนื้อนิ่มรสหวาน ฝักหนึ่งๆ มีเมล็ด 15-25 เมล็ด เมล็ดสีน้ำตาลดำยาว 0.5-0.8 ซม. ฝักแก่ระหว่างเดือนตุลาคม-มกราคม มีเรือนยอดแผ่กว้างเป็นรูปร่มนิยมปลูกเป็นไม้ให้ร่มตามถนนหรือในสวนสาธารณะ ขยายพันธุ์โดยการเพาะเมล็ดเป็นพันธุ์ไม้ที่เป็น สัญลักษณ์หรือเป็นต้นไม้ประจำจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ซึ่งธงประจำมหาวิทยาลัยแห่งนี้คือ สีชมพู เหมือนกับสีของดอกจามจุรี

ส่วนที่เป็นพิษ

เมล็ด

สารพิษและสารเคมีอื่นๆ

saponin, albuminoid

การเกิดพิษ

ถ้ารับประทานเข้าไปจะทำให้เกิดอาการอาเจียน ปวดท้อง ปวดศรีษะ มีไข้ ตาพร่า กล้ามเนื้ออ่อนเปลี้ย

การรักษา

ล้างท้อง ให้รับประทานพวก demulcents เช่น นมและไข่ขาว ระวังการเสียน้ำและ electrolyte balance ถ้าสูญเสียมากต้องให้น้ำเกลือทางเส้นเลือด