ภูมิประเทศของประเทศจีน

                 จีนมีเนื้อที่ทั้งหมด 9.6 ล้านตารางกิโลเมตร (ใหญ่กว่าไทย 19 เท่า) ตั้งอยู่ทางด้านตะวันออกของทวีปเอเซีย พรมแดนทางบกยาวกว่า 20,000 กิโลเมตร ติดกับประเทศเกาหลีเหนือ รัสเซีย มองโกเลีย คาซัคสถาน เคอร์กิชสถาน ทาจิกิสถาน อัฟกานิสถาน ปากีสถาน อินเดีย เนปาล สิกซิม ภูฐาน พม่า ลาว และเวียดนาม ทางน้ำล้อมรอบด้วยทะเลเหลือง ทะเลจีนตะวันออก และทะเลจีนใต้ ในเขตน่านน้ำของจีนมีเกาะมากกว่า 5,000 เกาะ เกาะใหญ่ที่สุด (ไม่นับไต้หวัน) คือไหหลำ (ไหหนาน) 
 

                  ตามหลักเกณฑ์ของจีน แบ่งพื้นที่ตามภูมิประเทศและภูมิอากาศออกเป็น 8 ภาค ได้แก่  ภาคเหนือ ภาคตะวันออก ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ภาคตะวันออกเฉียงใต้ ภาคกลาง ภาคใต้ ภาคตะวันตก ภาคตะวันตกเฉียงเหนือ และภาคตะวันตกเฉียงใต้

                จีนได้ชื่อว่าเป็นดินแดนแห่งเทือกเขา พื้นที่  2 ใน 3 ของประเทศเป็นภูเขาและที่ราบสูง ซึ่งค่อย ๆ ลดหลั่นเป็นลำดับ ทิศตะวันตกมีเทือกเขาเทียบชานอยู่ตอนเหนือ คั่นด้วยที่ราบต่ำตูฟาน (สูงเพียง  154 เมตร) ซึ่งลาดมาบรรจบเทือกเขาคุนลุ้น (Kunlun) ที่ทอดตัวเป็นแนวพรมแดนกั้นระหว่างที่ราบสูงทิเบต-ซิงไห่ (Tibet-Qinghai) และทะเลทรายทาคลามาฮัน (Taklamahan) ทางตอนกลางของประเทศ ถัดลงมาคือเทือกเขาหิมาลัยและที่ราบสูงทิเบต-ซิงไห่ สูง 4,000 เมตร เป็นแห่งกำเนิดแม่น้ำสายสำคัญของประเทศและเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ได้แก่ ฮวงโหหรือแม่น้ำเหลือง แม่น้ำฉางเจียงหรือแยงซีที่ไหลไปทางทิศตะวันออก แม่น้ำจางไปเจียงหรือพรหมบุตรแม่น้ำนูเจียงหรือสาละวัน และแม่น้ำลานซางหรือแม่น้ำโขงที่ไหไปทางทิศใต้และตะวันออกเฉียงใต้

                ทิศตะวันออกมีเทือกเขาซินกันเป็นเส้นแบ่งเขตทุ่งหญ้าสเตปส์ของแมนจูเรียกับที่ราบลุ่ม บริเวณนี้เป็นพื้นที่ป่าที่ใหญ่ที่สุดและเป็นเขตดินน้ำสำคัญของจีน แผ่นดินชายฝั่งจากเหนือลงไปใต้ลักษณะเป็นขั้นบันไดที่ราบต่ำและที่ราบลุ่มปลายแม่น้ำสายใหญ่ สูง 500 เมตรจากระดับน้ำทะเล บริเวณกว้างขวางแถบนี้เป็นศูนย์กลางการเกษตรและอุตสาหกรรมของประเทศ มีประชากรอาศัยอยู่จำนวนกว่า 2 ใน 3 ของทั้งประเทศ

                ในจำนวนภูเขามากมาย จีนถือว่าภูเขา 5 แห่งเป็นภูเขาศักดิ์สิทธิ์ของลังทธิเต๋า ที่จาริกแสวงบุญของนักบวช และเป็นที่ประกอบพิธีของฮ่องเต้และเชื้อพระวงศ์ในอดีต ได้แก่ ไท่ซานในมณฑลซานตง หวงซานในมณฑปอันฮุย หัวซานในมณฑส่านซีซงซานในมณฑลเหอหนานและเหิงซานในมณฑลหูหนานนอกจากนี้ยังมีภูเขาศักดิ์สิทธิ์ทางพุทธศาสนานิกายมหายานอีก 4 แห่ง คือง้อไบ๊หรือเอ๋อเหมยซานในมณฑลเสฉวน ผูทั่วชานในมณฑลเจ้อเจียง หวู่ไถซานในมณฑลชานซี และจิ่วหัวขานในมณฑลอันฮุย

                จีนมีแม่น้ำลำธารมากที่สุดในโลก รวมความยาวของแม่น้ำทุกสายได้ 226,800 กิโลเมตร คิดเป็นเนื้อที่ 36% ของประเทศ แม่น้ำสายยาวที่สุดคือแยงซี ประมาณ 6,300 กิโลเมตร ส่วนทะเลสาบในจีนมีประมาณ 2,800 แห่ง ทะเลสาบที่ใหญ่ที่สุดคือโผหยางอยู่ในมณฑลเจียงซี แต่ทะเลสาบที่มีชื่อเสียงที่สุดคือทะเลสาบซีหูในเมืองหางโจว ความที่ประกอบด้วยพื้นน้ำมากกว่าพื้นดินนี่เอง บางครั้งชาวจีนใช้สรรพนามแทนประเทศตัวเองว่า “หว่อเตอเจียงเหอ” แปลว่า แม่น้ำของเรา แทนคำว่าแผ่นดินของเราเหมือนดังประเทศอื่น