การคายน้ำ (transpiraion) สู่บรรยายกาศในรูปของไอน้ำ ผ่านทางปากใบได้บางเพียงเล็กน้อยเพราะมีสารคิวทินเคลือบอยู่เป็นการป้องกันการสูญเสียน้ำ ทำให้ต้นไม้แห้งตาย

 ปากใบและการคายน้ำของพืช 
อากาศมีความชื้นสัมพัทธ์สูง  น้ำจะระเหยเป็นไอสู่บรรยากาศได้น้อย  ทำให้พืชมีการคายน้ำน้อยลง แต่แรงดันน้ำในพืชยังสูงอยู่จึงทำให้พบหยดน้ำที่อยู่บริเวณกลุ่มรูเปิดที่ผิวใบซึ่งเรียกว่า  ไฮดาโทด (hydathode) มักพบอยู่ปลายใบ หรือขอบใบตรงท่อปลายลำเลียง   การคายน้ำลักษณะนี้ นี้เรียก  กัตเตชัน (guttation)   ทำให้พืชสามารถดูดน้ำทางรากเข้าไปใช้ได้  สามารถพบได้ทั้งในพืชใบเลี้ยงเดี่ยว และใบเลี้ยงคู่

พืชนอกจากจะสูญเสียน้ำจากการระเหยเป็นไอน้ำทางปากใบ แล้ว ยังสามารถออกมาในส่วนของลำต้นได้อีก เช่น เลนทิเซล (lenticel) ซึ่งเป็นรอยแตกที่ผิวของลำต้น และมีพืชบางชนิดเท่านั้นที่พอเลนทิเซล ส่วนใหญ่พืชสูญเสียน้ำทางปากใบ ประมาณ ร้อยละ 90

ปัจจัยที่มีผลต่อการคายน้ำ
 
1. อุณหภูมิ  ขณะที่ปากใบเปิด ถ้าอุณหภูมิของอากาศสูงขึ้นอากาศจะแห้ง น้ำจะแพร่ออกจากบอกใบมากขึ้น ทำให้พืชขาดน้ำมากขึ้น
2. ความชื้น  อากกาศลดลงปริมาณน้ำในใบ และในอากาษแตกต่างกันมากขึ้น จึงทำให้ไอน้ำแพร่ออกมาจากปากใบมากขึ้น เกอดการคายน้ำเพิ่มมากขึ้น
3. ลม   ลมพัดผ่านทำให้ความกดอากาศที่ปริเวณผิวใบลดลง ไอน้ำบริเวณปากใบจะแพร่ออกสู่อากาศได้มากขึ้น  ขณะที่ลมเคลื่อนผ่านผิวใบจะนำความชื้นไปกับอากาศด้วย  แต่ถ้าลมพัดแรงเกินไปปากใบจะปิด
4. ความเข้มของแสง   ปากใบจะเปิดมากเมื่อความเข้มของแสงสูงขึ้น และปากใบจะเปิดน้อยลงเมื่อความเข้มของแสงลดลง  เมื่อความเข้มของแสงมากขึ้นจะเป็นผลให้การคายน้ำในใบมาก แต่ในบางกรณีถึงแม้ความเข้มของแสงมาก แต่น้ำในดินน้อยพืชเริ่มขาดแคลนน้ำปากใบจะปิด