การใช้บทเรียนสำเร็จรูป E-learning teaching for fun เพื่อพัฒนากระบวนการเรียนรู้ด้วยตนเองในกลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ป.1
ปัญหาการเรียนการสอนที่พบ
จากการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนในกลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ที่ผ่านมาพบว่า นักเรียนส่วนใหญ่ยังไม่ให้ความสนใจในการเรียนวิชานี้เท่าที่ควร เนื่องจากยังไม่มีสิ่งที่มากระตุ้นให้ผู้เรียนเกิดความสนใจ เกิดแรงจูงใจที่อยากจะเรียน การจัดกิจกรรมการเรียนการสอนที่ผ่านมาจังไม่ประสบความสำเร็จมากนัก เพราะเมื่อทำการวัดและประเมินผลผู้เรียนในรายวิชานี้ ผลที่ออกมาพบว่าผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนในรายวิชานี้ยังไม่ดีเท่าที่ควร
2.4 ความต้องการที่จะปรับปรุงแก้ไข
สิ่งที่ต้องการปรับปรุงแก้ไข น่าจะอยู่ที่กระบวนการจัดกิจกรรมการเรียนการสอน ตามหลักจิตวิทยาได้กล่าวไว้ว่า ถ้าต้องการให้เกิดการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรม ต้องทำการเปลี่ยนแปลงทัศนคติเสียก่อน แล้วจะเกิดการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมไปในทางที่ดีขึ้น จึงทำให้เกิดแนวคิดว่า ต้องทำการเปลี่ยนทัศนคติของผู้เรียนให้เกิดทัศนคติที่ดีต่อวิชานี้เสียก่อน จึงจะทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมไปในทางที่ดี เมื่อเป็นเช่นนี้แล้วผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนในวิชานี้ก็น่าจะดีขึ้นตามลำดับ ด้วยเหตุนี้จึงเป็นที่มาที่ต้องการปรับปรุงกระบวนการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนให้ดีขึ้น คือจัดกระบวนจัดกิจกรรมการเรียนการสอนให้น่าสนใจยิ่งขึ้น การเรียนการสอนต้องเป็นไปอย่างสนุกสนาน ผู้เรียนได้ความรู้ และมีความสุขในการเรียนรู้ ซึ่งตรงตามพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542 ที่ต้องการให้ผู้เรียนเก่ง ดี และมีสุข
เนื้อเรื่อง
3.1 สิ่งที่ได้ทำขึ้นเพื่อเป็นการปรับปรุง/พัฒนา
ได้จัดทำสื่อการเรียนการเรียนการสอน ในรูปของบทเรียนสำเร็จรูป e-learning เพื่อใช้เป็นสื่อการเรียนการสอนในการจัดกิจกรรมการเรียนการสอน กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 เพื่อปรับปรุงและพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนในรายวิชาวิทยาศาสตร์ ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 ให้มีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนอยู่ในระดับที่สูงกว่าเกณฑ์มาตรฐานที่วางไว้
3.2 แนวความคิดหรือทฤษฎีที่ใช้
สืบเนื่องจากได้รับคัดเลือกจากสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษายะลา เขต 1 ให้เข้าร่วมอบรมโครงการการจัดทำบทเรียนสำเร็จรูป ของครูวิทยาศาสตร์ โดยโปรแกรม Adobe Captivate 3 ในระหว่างวันที่ 23-26 กรกฎาคม 2552 ที่ผ่านมา ซึ่งได้รับความรู้และทักษะเกี่ยวกับการจัดทำบทเรียนสำเร็จรูปในรายวิชาวิทยาศาสตร์ จึงเกิดแนวคิดที่ว่า ในเมื่อได้รับความรู้จากการเข้าอบรมแล้ว ควรนำความรู้ที่ได้ไปพัฒนาในงานวิชาชีพให้เกิดประโยชน์มากที่สุด และเป็นการผลิตสื่อการเรียนการสอนที่ทันสมัย ผู้เรียนน่าจะให้ความสนใจกับสื่อชนิดนี้เป็นอย่างดี โดยใช้ทฤษฎีPDCA ของ Deming เป็นหัวใจหลักในกระบวนการจัดทำนวัตกรรมชิ้นนี้ และประกอบกับทฤษฎีของวิลเบอร์ แชรม (Wilber Schram) ที่ได้สรุปลักษณะสำคัญของวิธีสอนแบบบทเรียนสำเร็จรูป ดังนี้
1. เป็นข้อความรู้ย่อย ๆ ซึ่งเรียงลำดับไว้สำหรับเป็นสิ่งเร้าความสนใจของนักเรียน
2. นักเรียนตอบข้อความรู้แต่ละข้อตามวิธีที่กำหนดให้
3. การตอบของนักเรียนจะได้รับการเสริมแรง โดยการให้ทราบผลทันที
4. นักเรียนค่อย ๆ เรียนเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ ทีละขั้น
5. นักเรียนตอบข้อย่อยได้ถูกเป็นส่วนมากและได้ประยุกต์ทั้งสองทฤษฎีนี้มาเป็นหลักในการผลิตนวัตกรรมชิ้นนี้ออกมาโดยให้อยู่บนพื้นฐานของสองทฤษฎีนี้
3.3 การวางแผนการทำงาน
ศึกษาและวิเคราะห์เนื้อหาบทเรียนที่ต้องการจะนำมาทำบทเรียนสำเร็จรูปอย่างละเอียดโดยศึกษาถึงขอบข่ายของเนื้อหา วัตถุประสงค์บทเรียน กิจกรรมในบทเรียน เป็นต้น แล้วนำมาวางแผนโดยใช้ story board หลังจากนั้นกำหนดรูปแบบ วิธีการนำเสนอเนื้อหา ที่ทำให้ผู้เรียนเข้าใจได้ง่าย น่าสนใจ และเกิดกระบวนการเรียนรู้ด้วยตนเอง
3.4 กระบวนการดำเนินงาน
กระบวนการดำเนินงานจะอยู่บนพื้นฐานทฤษฎีการบริหาร PDCA ของ Deming ตามที่ได้กล่าวไว้แล้วข้างต้น
Plan (วางแผนอย่างไร)
วางแผนโดยใช้ story board โดยเลือกบทเรียนที่นำมาทำ แล้วศึกษาขอบข่าย วัตถุประสงค์อย่างละเอียด หลังจากนั้นกำหนดรูปแบบ วิธีการนำเสนอเนื้อหา ที่ทำให้ผู้เรียนเข้าใจได้ง่าย น่าสนใจ และเกิดกระบวนการเรียนรู้ด้วยตนเอง
Do (ทำอย่างไร)
ใช้โปรแกรม Adobe Captivate 3 เป็นเครื่องมือในการทำบทเรียนสำเร็จรูป (E – learning ) โดยนำ Story board ที่วางแผนไว้ มาเป็นตำกำหนดชิ้นงานที่จะนำเสนอออกมา
Check (ใช้วิธีการใดในการวัดผล , วัดผลการดำเนินงานอย่างไร , เกิดผลอย่างไรบ้าง)
- การสังเกต ในการร่วมกิจกรรมการเรียนการสอนของนักเรียน
- การสัมภาษณ์ สุ่มนักเรียน สัมภาษณ์เกี่ยวกับความรู้สึกที่ได้ศึกษาบทเรียน E – learning ผลจากการสัมภาษณ์ นักเรียนมีความสุขในการเรียน
- ใบงาน ผลจากการตรวจใบงานปรากฏว่าผลงานร้อยละ 80 อยู่ในระดับดี
Action (ได้นำไปขยายผลอย่างไรบ้าง)
- นำ E – learning ไปใช้กับกลุ่มสาระอื่นๆ เพื่อให้เกิดการเรียนรู้เช่นเดียวกับกลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์
- เผยแพร่ โปรแกรม Adobe Captivate 3 ให้กับเพื่อนครูที่สนใจ
- นำผลงานส่งศึกษานิเทศก์ สพท.ยะลา เขต 1 เพื่อเสนอต่อ และเป็นแหล่งข้อมูลการเรียนรู้ ตลอดจนปรับปรุงแก้ไขเพื่อพัฒนาในขั้นตอนต่อไป
บทสรุป
ผลที่เกิดขึ้น
1.1 ความสำเร็จของตนเอง
- เป็นการพัฒนาความรู้ ความสามารถ ในด้านการพัฒนาสื่อการเรียนการสอนให้กับผู้เรียน
- สามารถจัดกิจกรรมการเรียนการสอนรายวิชาวิทยาศาสตร์ ให้มีความสนใจยิ่งขึ้น
- สามารถนำความรู้ที่ได้ไปเผยแพร่ให้กับผู้อื่นได้
1.2 ความสำเร็จของนักเรียน
- นักเรียนเกิดกระบวนการเรียนรู้ได้ด้วยตนเอง
- นักเรียนมีความกระตือรือร้น สนใจ และตั้งใจเรียน
- ผลงานนักเรียนส่วนใหญ่อยู่ในระดับดี
- นักเรียนได้รับความรู้จากการศึกษาบทเรียน อีกทั้งยังสามารถบูรณาการกับกลุ่มสาระการ
สรุปบทเรียนที่ได้
เมื่อจบบทเรียนแล้วนักเรียนมีความรู้ในแต่ละบทเรียนเพิ่มมากขึ้น เข้าใจและจดจำเนื้อหาได้ดีกว่าที่ครูสอน แบบท่องจำ โดยนักเรียนเกิดกระบวนการเรียนรู้ได้ด้วยตนเอง เป็นการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนโดยเน้นผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง นักเรียนได้รับความรู้และมีความสุขกับการเรียน ในตรงจุดนี้ทำให้ผู้สอนมีแรงบันดาลใจที่จะพัฒนาสื่อการเรียนการสอนเพื่อการดำเนินงานต่อไป เพื่อต้องการให้นักเรียนของเราได้เรียนรู้กับสื่ออิเล็คทรอนิกส์ที่ทันสมัยเทียบเท่ากับนักเรียนในชุมชนเมือง เป็นการปรับเปลี่ยนรูปแบบการสอนจากแบบเดิมๆ ให้น่าสนใจและพัฒนายิ่งขึ้น เพี่อให้ผู้เรียนได้เกิดการเรียนรู้ด้วยตนเอง และมีความสุขในการเรียนรู้
ประโยชน์ที่ได้รับ
- เป็นการพัฒนาความรู้ ความสามารถ ด้านการผลิตสื่อการเรียนการสอนให้กับตนเอง
- มีความรู้และเข้าใจการทำงานที่เป็นลำดับขั้นตอนจนเกิดผลสำเร็จมากขึ้น
- มีแรงบันดาลใจที่จะพัฒนาสื่อการเรียนการสอนมากยิ่งขึ้น
- ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ได้ด้วยตนเอง
- พัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของผู้เรียนได้ดียิ่งขึ้น
- สามารถนำไปประยุกต์ใช้ในการผลิตสื่อการสอนได้ทั้ง 8 กลุ่มสาระการเรียนรู้
- สามารถนำความรู้ที่ได้ไปเผยแพร่ให้กับผู้ที่สนใจได้
ผลงานของ นางสาวนุชนาถ แก้วเกาะสะบ้า ตำแหน่ง ครู คศ.1 โรงเรียนบ้านเบญญา (บุญชอบ สาครินทร์) หมู่ 2 ต.ตาเซะ อ.เมือง จ.ยะลา 95000 สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษายะลา เขต 1