บันทึกการดำเนินงาน โครงการวิจัยและพัฒนาเพื่อปฏิรูปการศึกษา 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้   เรื่องการพัฒนาการจัดการเรียนรู้ด้วยกระบวนการกลุ่มแบบมีส่วนร่วม     นางนูรีซัน  อิบบรอฮิมครูชำนาญการ   โรงเรียนบูกิตประชาอุปถัมภ์  อำเภอเจาะไอร้อง  จังหวัดนราธิวาสสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษานราธิวาส เขต 3สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน   บทนำ 1.      ข้อมูลผู้บันทึกการดำเนินงาน -       ประวัติส่วนต้ว 
ชื่อ    นางนูรีซัน   ชื่อสกุล   อิบบรอฮิม                            ชื่อสกุลเดิม  เงาะ

สัญชาติ       ไทย        เชื้อชาติ   ไทย                  ศาสนา  อิสลาม 

เกิดวันที่      1   เดือน  มกราคม   พ.ศ. 2508     เกษียนอายุราชการปี พ.ศ. 2568

ภูมิลำเนา    บ้านเลขที่  36/1               หมู่ที่ 4   ตำบล  มะนังตายอ   อำเภอ  เมือง 

จังหวัด       นราธิวาส    รหัสไปรษณีย์  96000               โทรศัพท์  084-7485929

ชื่อบิดา       นายดอเล๊าะ    เงาะ                                          อาชีพ  เกษตรกรรม

ชื่อมารดา    นางปารีเดาะ   หะยีดอเลาะ                          อาชีพ  แม่บ้าน

ชื่อคู่สมรส  นายอับดุลกอเดร์    อิบบรอฮิม     อาชีพ  ข้าราชการครู

 -       ประวัติการศึกษา
การศึกษาระดับปริญญาตรี ศิลปศาสตร์บัณฑิต 

สาขาวิชาเอก  อิสลามศึกษา       วิชาโท รัฐศาสตร์  

จากมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตปัตตานี  

สำเร็จการศึกษาเมื่อปี พ.ศ. 2530   

 -       ประวัติการทำงาน
เริ่มรับราชการตำแหน่ง  อาจารย์  1  ระดับ  3                 โรงเรียน บูกิตประชาอุปถัมภ์          

อำเภอ   เจาะไอร้อง                จังหวัด  นราธิวาส            ขั้น  5,560.-          

สังกัด  กองการมัธยมศึกษา   กรม สามัญศึกษา               กระทรวง  ศึกษาธิการ

วันที่เริ่มรับราชการ    29     เดือน   พฤศจิกายน             พ.ศ.  2537  
ได้เลื่อนตำแหน่งเป็น         อาจารย์ 2  เมื่อวันที่  7  ตุลาคม  พ.ศ. 2546

ได้เลื่อนตำแหน่งเป็น         ครู วิทยฐานะ ชำนาญการ  เมื่อวันที่ 1  กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2549    

 -       ความภาคภูมิใจ
1. ได้รับการคัดเลือกจากนักเรียนให้เป็นครูดีในดวงใจ  และได้รับเกียรติบัตรจากนายอำเภอเจาะไอร้อง เมื่อวันที่ 16  มกราคม  พ.ศ. 2550  

2.  ได้สอนเสริมนักเรียน เรื่อง เศรษฐกิจและการเงิน เพื่อเข้าร่วมโครงการตอบปัญหาเศรษฐกิจและการเงินกับธนาคารแห่งประเทศไทย จนได้ลำดับที่ 22 ในจำนวน 192 โรงเรียน เมื่อวันที่ 15  สิงหาคม  2552   2.  ข้อมูลโรงเรียน            โรงเรียนบูกิตประชาอุปถัมภ์ตั้งอยู่หมู่ที่ 10 ตำบล บูกิต อำเภอ เจาะไอร้อง จังหวัด นราธิวาส สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษานราธิวาส เขต 3 มีเนื้อที่ 35 ไร่ เปิดสอนระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 ถึง ปีที่ 6 ( เป็นโรงเรียนในสังกัดกรมสามัญศึกษาเดิม ) มีนักเรียนทั้งสิ้น  260  คน    มีครูทั้งสิ้น 25 คน ซึ่งประกอบด้วย  1. ผู้บริหารโรงเรียน  1  คน                  2. ข้าราชการครู  9 คน  3. พนักงานราชการ  8  คน                   4. วิทยากรอิสลามศึกษา จำนวน  7  คน  5. มีลูกจ้างชั่วคราว ตำแหน่ง นักการภารโรง  จำนวน  1 คน  จำนวนห้องเรียนทั้งสิ้น 8 ห้อง  มีอาคารเรียนอาคารและอาคารประกอบ จำนวน 3 หลัง  ได้แก่  อาคารเรียนถาวร แบบ 216 ล  จำนวน 1 หลัง 16  ห้อง     อาคารโรงอาหาร แบบ  300  ที่นั่ง จำนวน  1  หลัง  อาคารโรงฝึกงาน จำนวน  1  หลัง  สนามฟุตบอล     1  สนาม   สนามบาสเกตบอล 1 สนาม   และสนามตะกร้ออีก 1 สนาม 3.  ปัญหาด้านการเรียนการสอน            จากการที่ได้จัดการเรียนการสอนในรายวิชาสังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรมเป็นระยะเวลาหนึ่ง ได้ค้นพบปัญหาต่าง ๆ ดังต่อไปนี้            1.  เนื้อหาสาระ   หลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2544  กำหนดสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม ไว้  5 สาระ  ได้แก่  สาระศาสนา   สาระหน้าที่พลเมือง  สาระเศรษฐศาสตร์  สาระภูมิศาสตร์และสาระประวัติศาสตร์   จากการที่หลักสูตรได้กำหนดสาระต่าง ๆ 5 สาระดังกล่าวและในแต่ละสาระมีเนื้อหาที่จะต้องจดจำ  เข้าใจ  เพื่อนำไปสู่การคิด วิเคราะห์ เป็นจำนวนมาก   จึงส่งผลให้นักเรียนเกิดความเบื่อหน่ายและมีความสับสนในการจดจำ               2.  กิจกรรมการเรียนการสอน  การจัดกิจกรรมการเรียนการสอนวิชาสังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรมโดยทั่วไปจะเน้นเนื้อหาสาระ การจดจำ  ความเข้าใจ  ส่วนภาคปฏิบัตินั้นมีน้อยมาก  ด้วยเหตุดังกล่าวจึงส่งผลให้นักเรียนมีสมาธิในการเรียนในช่วงต้นชั่วโมงเท่านั้น  แต่หลังจากที่ได้เรียนเนื้อหาสาระไปสักพัก  นักเรียนส่วนใหญ่จะเกิดความเบื่อหน่ายและเริ่มเสียสมาธิ  โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อคาบวิชาสังคมศึกษาฯ อยู่ในช่วงบ่าย นักเรียนมักจะง่วงนอนและไม่มีปฏิสัมพันธ์กับผู้สอน3.  ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน  จากปัญหาดังที่กล่าวมา  ส่งผลให้ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนรายวิชาสังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรมของนักเรียนอยู่ในระดับปานกลางถึงต่ำ   เฉลี่ยอยู่ที่  2.28    มีนักเรียนไม่ผ่านการประเมิน(ติด 0)  ร้อยละ 2-7 ต่อปี   ผลการสอบ O-NET ของนักเรียนชั้น ม.6 ปีการศึกษา 2551 = 27.79            จากปัญหาดังกล่าว ข้าพเจ้าจึงได้คิดวิธีการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนหลาย ๆ วิธี  โดยแต่ละวิธีข้าพเจ้าได้นำไปใช้  แก้ไขและปรับปรุงเรื่อยมา  ทั้งนี้เพื่อให้นักเรียนเกิดความสนุกสนาน  เพลิดเพลิน  จดจำความรู้ เนื้อหาสาระ สามารถสร้างองค์ความรู้ใหม่ได้  เพื่อนำความรู้ไปยกระดับผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนในที่สุด 4.  ความต้องการที่จะแก้ไขปรับปรุง            สิ่งที่ข้าพเจ้าต้องการปรับปรุงแก้ไขคือวิธีการจัดกิจกรรมการเรียนรู้โดยเน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ   เพื่อยกระดับผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนและเพื่อให้นักเรียนสามารถนำความรู้ไปปรับใช้ในการดำรงชีวิตประจำวันและสามารถดำรงตนอยู่ในสังคมได้อย่างมีความสุข  มีคุณธรรมจริยธรรมและค่านิยมที่พึงประสงค์                การดำเนินการ 1.  แนวความคิดหรือทฤษฎีที่ใช้            “ครู” มีบทบาทสำคัญอย่างยิ่งในการจัดการเรียนการสอนโดยครูควรตระหนักเสมอว่าผู้เรียนทุกคนมีความสามารถในการเรียนรู้และพัฒนาตนเองที่แตกต่างกันและ “ผู้เรียนสำคัญที่สุด”  และเป้าหมายของการจัดการเรียนการสอนนั้นคือ “ความสำเร็จของผู้เรียน”              ในการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนหรือกิจกรรมการเรียนรู้  ข้าพเจ้าได้นำหลักทฤษฏีการเรียนรู้แบบร่วมมือ (STAD) โดยมีแนวคิดว่าในการเรียนรู้ของผู้เรียน ปฏิสัมพันธ์ระหว่างผู้เรียนมี 3 ลักษณะ ได้แก่ ลักษณะแข่งขันกัน  ลักษณะต่างคนต่างเล่นและลักษณะร่วมมือกันหรือช่วยเหลือกันในการเรียนรู้   แต่ในการเรียนการสอนในปัจจุบันนี้มีการส่งเสริมการเรียนรู้แบบแข่งขันและรายบุคคลอยู่แล้ว  ข้าพเจ้าจึงนำวิธีการจัดกิจกรรมการเรียนรู้แบบร่วมมือโดยให้ผู้เรียนทุกคนมีส่วนร่วมในกระบวนการเรียนรู้  ซึ่งมีองค์ประกอบ 3 ประการ  ได้แก่  การพึ่งพาและเกื้อกูลกัน   การปรึกษาหารือกันอย่างใกล้ชิดและความรับผิดชอบของสมาชิกแต่ละคน                        2.  การวางแผนการดำเนินงานในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ โดยเน้นนักเรียนเป็นสำคัญด้วยกระบวนการกลุ่มแบบมีส่วนร่วม  ข้าพเจ้าได้วางแผนการดำเนินการ ดังต่อไปนี้            2.1  สำรวจสภาพปัญหา   โดยเริ่มจาก2.1.1  วิเคราะห์ผู้เรียน  ในการวิเคราะห์ผู้เรียน  ข้าพเจ้าได้วิเคราะห์จากผลการเรียนในรายวิชาสังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม ในปีที่ผ่านมา  โดยแบ่งออกเป็น                        เกรด        0 – 1             =          กลุ่มเรียนอ่อน                        เกรด     1.5 – 2.5          =          กลุ่มเรียนปานกลาง                        เกรด       3 – 4              =          กลุ่มเรียนเก่ง                        นอกจากนั้น  ให้นักเรียนทำแบบทดสอบก่อนเรียน เพื่อวัดความรู้พื้นฐานที่นักเรียนได้เคยเรียนมาแล้ว   ถ้านักเรียนทำแบบทดสอบได้ดีหรือทำไม่ได้  ก็จะมีการปรับกลุ่มผู้เรียนทั้ง 3 กลุ่มที่ได้แบ่งไว้แล้ว  มาปรับใหม่อีกครั้งตามสภาพความเป็นจริง ณ เวลานั้น                                     2.1.2   แบบสอบถาม    วิธีการสำรวจปัญหาอีกประการหนึ่งคือสอบถามข้อมูลต่าง ๆ จากนักเรียนโดยใช้แบบสอบถาม เช่น -          ข้อมูลทั่วไปของนักเรียนด้านครอบครัว เศรษฐกิจ สังคมและอารมณ์-          ข้อมูลด้านการเรียนการสอน           เช่น แบบเรียน  เวลาที่นักเรียนใช้ในการทำการบ้าน อ่านหนังสือ  และศึกษาค้นคว้า-          ทัศนคติต่อวิชาสังคมและข้อเสนอแนะ             2.2  แผนการจัดกิจกรรมการเรียนรู้  เมื่อได้วิเคราะห์ผู้เรียนและสำรวจข้อมูลจากผู้เรียนแล้ว ข้าพเจ้าจึงได้เขียนแผนการจัดกิจกรรมการเรียนรู้  โดยปรับเปลี่ยนวิธีการสอนแบบเน้นครูเป็นศูนย์กลาง  เช่น ครูอธิบาย  ครูเล่าเรื่อง  ครูสาธิตให้นักเรียนดู  ครูอ่านข่าว ฯลฯ  เปลี่ยนเป็นการจัดกิจกรรมการเรียนรู้โดยเน้นผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง  โดยมีผู้อำนวยการโรงเรียนเป็นที่ปรึกษา2.3  สื่อการสอน  ข้าพเจ้าตระหนักดีว่าในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้นั้น  ถึงแม้ว่าแผนการสอนจะเขียนได้ดีเพียงใด  หากครูผู้สอนไม่ได้จัดเตรียมสื่อ วัสดุ อุปกรณ์ ตามแผนฯ การจัดกิจกรรมการเรียนรู้ย่อมไม่บรรลุผลตามที่ได้วางไว้  ข้าพเจ้าจึงได้เตรียมสื่อต่าง ๆ ตามที่ได้ระบุไว้ในแผนการสอนให้ครบทุกประการโดยเฉพาะอย่างยิ่งแผนการสอนที่เน้นกระบวนการกลุ่มแบบมีส่วนร่วมที่ข้าพเจ้าเขียนไว้นั้น  สื่อที่ข้าพเจ้าใช้บ่อยที่สุดคือ  ใบงาน  ใบความรู้  แบบประเมิน  แบบสังเกตพฤติกรรมรายบุคคลและกระดาษพรู้ฟข้าพเจ้าได้ทดลองวิธีการจัดกิจกรรมการเรียนรู้โดยเน้นนักเรียนเป็นสำคัญหลายๆวิธีมาแล้ว  เช่น  การใช้บทเรียนโปรแกรม   บทเรียนหน้าเดียว   เอกสารประกอบการสอน ฯลฯ  แต่ผลปรากฏว่า  การสอนแบบกระบวนการกลุ่มแบบมีส่วนร่วมนั้นนักเรียนจะมีความสนุกสนาน เพลิดเพลินกว่าวิธีที่กล่าวมาข้างต้น  3.  กระบวนการดำเนินงานข้าพเจ้าขอยกตัวอย่างการจัดกิจกรรมการเรียนรู้วิชาสังคมศึกษาฯ สาระภูมิศาสตร์  เรื่อง สถานการณ์สิ่งแวดล้อมและทรัพยากรธรรมชาติโดยเน้นนักเรียนเป็นศูนย์กลาง  ซึ่งข้าพเจ้าเลือกใช้วิธีการสอนแบบกระบวนการกลุ่มแบบมีส่วนร่วมโดยใช้กระดาษพรู้ฟเป็นสื่ออุปกรณ์  มีขั้นตอนการจัดกิจกรรมดังต่อไปนี้    3.1   ขั้นนำเข้าสู่บทเรียน-              ครูแจ้งผลการเรียนรู้ที่คาดหวัง หรือ จุดประสงค์การเรียนรู้-              ให้นักเรียนทำแบบทดสอบก่อนเรียน  เพื่อวัดความรู้เดิม-              ให้นักเรียนดูภาพเกี่ยวกับปัญหาสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรธรรมชาติ  เช่น  ภาพการพังทลายของภูเขา     ภาพปัญหาจากขยะ  ภาพไฟป่า ฯลฯ  แล้วพูดคุยซักถามและให้นักเรียนแสดงความรู้สึกต่อภาพเหล่านั้น 3.2   ขั้นจัดกิจกรรมการเรียนรู้-              แบ่งกลุ่มนักเรียนออกเป็นกลุ่มๆ ละ 5-6 คน  คละตามความสามารถ  แต่ละกลุ่มเลือกประธาน  รองประธาน  และเลขานุการ-              ตัวแทนกลุ่มรับใบงาน  ใบความรู้   แบบประเมิน  วัสดุอุปกรณ์ ได้แก่  กระดาษพรู้ฟ  ปากกาเคมีหรือสีเมจิก  -              นักเรียนปฏิบัติกิจกรรมตามคำชี้แจงในใบงาน   ได้แก่ กิจกรรมระดมพลังสมอง  ช่วยค้น  ช่วยคิด  ช่วยเขียนและช่วยเหลือ   ในขั้นตอนนี้  นักเรียนจะต้องเขียนลงในกระดาษพรู้ฟ   ครูจะแนะนำวิธีการสรุปความรู้ลงในกระดาษพรู้ฟให้น่าสนใจ -              นักเรียนนำเสนอผลงานหน้าชั้นเรียน  ในขั้นตอนนี้นักเรียนทุกกลุ่มจะต้องนำสื่อจากการปฏิบัติกิจกรรมระดมพลังสมอง  ช่วยค้น  ช่วยคิด  ช่วยเขียน  ออกมาประกอบการนำเสนอหน้าชั้นเรียนด้วย    ก่อนการปฏิบัติกิจกรรมตามคำสั่งในใบงานข้าพเจ้าจะชี้แจงว่าครูจะสังเกตพฤติกรรมรายบุคคลด้านใดบ้างและในแต่ละด้านคะแนนเต็มกี่คะแนน  คะแนนรวมทั้งหมดกี่คะแนนในขณะที่นักเรียนปฏิบัติกิจกรรมในขั้นตอนนี้  ข้าพเจ้าจะคอยให้คำแนะนำและโน้มน้าวให้นักเรียนเกิดความคิด  ให้กำลังใจด้วยการชื่นชมในความสามารถโดยเฉพาะนักเรียนที่เรียนอ่อนข้าพเจ้าจะคอยกระตุ้นและดูแลเป็นพิเศษเพื่อให้นักเรียนได้พัฒนาตนเองทางด้านการคิด  วิเคราะห์และเขียนตามศักยภาพ   พร้อมกับคอยสังเกตพฤตกรรมของนักเรียนแต่ละคนและบันทึกผลการสังเกตให้ครอบคลุมทุกตัวชี้วัดเมื่อสิ้นสุดการจัดกิจกรรม        3.3  ขั้นสรุป -        นักเรียนแต่ละกลุ่มอภิปรายและสรุปบทเรียนโดยนำผลงาน  จากการระดมความคิด(กระดาษพรู้ฟ) ของทุกกลุ่มติดไว้บริเวณที่ทำกิจกรรม จากนั้นเปิดโอกาสให้ทุกกลุ่มแสดงความติดเห็นเพิ่มเติมได้ทุกหัวข้อ-        นักเรียนช่วยกันสรุปบทเรียนที่ได้เรียนมาในคาบนี้ 3.4  ขั้นประเมินผลในการประเมินผล  ในบทเรียนนี้ข้าพเจ้าจะประเมินผู้เรียนครบทั้ง 3 ด้าน  ได้แก่  ด้านความรู้ความเข้าใจ   ด้านทักษะกระบวนการและด้านเจตคติ    -       ด้านความรู้ความเข้าใจ   จะประเมินโดยใช้แบบทดสอบหลังเรียน  -       ด้านทักษะกระบวนการ  จะประเมินโดยการสังเกตการณ์นำเสนอหน้าชั้นเรียน  ให้นักเรียนเป็นผู้ประเมินด้วยกันเอง  -       ด้านเจตคติ  จะประเมินโดยสังเกตพฤติกรรมรายบุคคล  ครูเป็นผู้ประเมิน                 บทสรุป ผลที่เกิดขึ้น             การจัดกิจกรรมการเรียนรู้โดยใช้กระบวนการกลุ่มแบบมีส่วนร่วม  สามารถสรุปผลที่ได้รับดังต่อไปนี้1.      นักเรียนมีความสนุกสนานในการปฏิบัติกิจกรรมระดมความคิด  มีความกระตือรือร้นในการสืบค้นหาคำตอบ2.      นักเรียนรู้จักคิดนอกกรอบหรือคิดนอกเหนือจากใบความรู้หรือตำราเรียน3.      นักเรียนมีการพัฒนาทางด้านการคิดวิเคราะห์และเขียน  เนื่องจากในช่วงการปฏิบัติกิจกรรม  ครูและเพื่อน ๆ จะคอยชี้แนะวิธีเขียน การสะกดคำและการผูกประโยคที่ถูกต้อง4.      นักเรียนที่เรียนอ่อนจะมีการพัฒนาตน เพราะมีเพื่อน ๆ ในกลุ่มคอยให้กำลังใจและกระตุ้นให้ปฏิบัติกิจกรรมร่วมกัน5.      นักเรียนที่เรียนเก่งมีโอกาสแสดงน้ำใจแบ่งปันความรู้แบบเพื่อนช่วยเพื่อน6.      วิชาสังคมศึกษา ที่ข้าพเจ้ารับผิดชอบสอนอยู่จะมีบรรยากาศที่สนุกสนาน มีเสียงพูดคุยแสดงความคิดเห็นของนักเรียนดังเป็นระยะๆ  ไม่มีนักเรียนคนใดหลับในระหว่างเรียนอีกต่อไป เมื่อได้เข้าร่วมกิจกรรมกลุ่มแบบให้ทุกคนมีส่วนร่วม7.      ระหว่างครูและนักเรียนและระหว่างนักเรียนด้วยกันเองจะมีปฏิสัมพันธ์ที่ดีตลอดชั่วโมงเรียน  มีการช่วยเหลือกันซึ่งกันและกันด้วยความเต็มใจซึ่งแสดงถึงนักเรียนมีความสามัคคีกัน8.      นักเรียนได้มีโอกาสฝึกฝนและเรียนรู้วิถีประชาธิปไตยโดยทุกคนมีสิทธิมีเสียงเท่าเทียมกัน  มีการยอมรับเสียงส่วนใหญ่และเคารพเสียงส่วนน้อยในขณะปฏิบัติกิจกรรมร่วมกัน9.      นักเรียนมีผลสัมฤทธิ์ดีขึ้น  สามารถทำแบบทดสอบเชิงคิดวิเคราะห์ได้ดีขึ้น สรุปบทเรียนที่ได้            การเปลี่ยนพฤติกรรมการสอนจากเน้นครูเป็นศูนย์กลางเปลี่ยนเป็นจัดกิจกรรมการเรียนรู้โดยเน้นนักเรียนเป็นสำคัญนั้น  ข้าพเจ้าพบข้อสังเกตหลายประการ ดังนี้   1.      ด้านการเตรียมการสอน    -       ครูต้องขยันศึกษาค้นคว้าวิธีการสอนที่แปลกใหม่อยู่เสมอ  -       ครูต้องคิดค้นนวัตกรรมใหม่ๆ และควรให้นักเรียนมีส่วนร่วมในการคิดนวัตกรรมด้วย-       ครูควรหาเวลาพูดคุยแลกเปลี่ยนวิธีการสอนกับเพื่อนครูด้วยกัน-       ครูต้องวางแผนและเตรียมการสอนล่วงหน้าอย่างน้อย 1 สัปดาห์  -       ครูต้องจัดเตรียมวัสดุอุปกรณ์  ใบความรู้  ใบงาน และแบบประเมินให้ครบ-       ควรเปลี่ยนบรรยากาศการเรียนการสอนจากในห้องเรียนเป็นนอกห้องเรียนบ้าง  เช่น  ใต้ถุนอาคารเรียน  ใต้ต้นไม้  ในศาลา  ในสนามหญ้า  ในห้องสมุด  ในห้องปฏิบัติการคอมพิวเตอร์ ฯลฯ-       ครูต้องเตรียมวิธีการแก้ปัญหาที่อาจเกิดจากการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ล่วงหน้า  ไม่ว่าทางด้านสถานที่  วัสดุอุปกรณ์หรือแม้แต่กิจกรรมการเรียนรู้2.      ด้านตัวผู้เรียน-       ผู้เรียนมีความแตกต่างทางด้านทักษะการเรียนรู้  ครูจึงควรวิเคราะห์ผู้เรียนก่อนจัดการเรียนการสอน   -       ในการปฏิบัติกิจกรรมการเรียนรู้  ครูผู้สอนจะต้องมีความอดทนในการพัฒนาทักษะทางด้านการเรียนรู้ของนักเรียนแต่ละคนและจะต้องคิดเสมอว่านักเรียนแต่ละคนล้วนมีทักษะการเรียนรู้ที่แตกต่างกัน   นักเรียนบางคนมีการเรียนรู้ที่เร็วมากในขณะที่บางคนนั้นเรียนรู้ได้ช้ามาก  -       นักเรียนจะเกิดการเรียนรู้ได้ดี  ถ้านักเรียนมีโอกาสคิด  วิเคราะห์  ร่วมกัน-       ครูต้องมีความเชื่อมั่นว่านักเรียนทุกคนเรียนรู้ได้  แต่วิธีการเรียนรู้ของแต่ละคนอาจต่างกัน-       ควรหาคำพูดหรือเทคนิคการชื่นชมนักเรียนให้เหมาะสมกับระดับชั้น(ม.ต้นหรือ ม.ปลาย)  และไม่ควรใช้คำพูดหรือวิธีการชมแบบเดิมๆ 3.      ด้านการประเมินผล-       ประเมินให้ครบทุกด้าน ( K P A )  และประเมินตามสภาพจริง-       ให้นักเรียนมีส่วนร่วมในการประเมิน-       แจ้งผลการประเมินทุกครั้งเมื่อเรียนจบแต่ละหน่วย-       ให้โอกาสนักเรียนแก้ตัว-       จัดแสดงผลงานนักเรียนและมอบรางวัลหรือเกียรติบัตรสำหรับผลงานที่ดีเด่น-       เชิญผู้ปกครองมาเยี่ยมชมผลงานนักเรียน-       รับฟังข้อเสนอแนะของผู้บริหาร   ผู้ปกครอง   นักเรียนและเพื่อนครู                       ประโยชน์ที่ได้รับ            การจัดกิจกรรมการเรียนรู้โดยเน้นนักเรียนเป็นศูนย์กลางแบบเน้นกระบวนกลุ่ม  มีประโยชน์หลาย ๆ ด้าน  คือ1.      ประโยชน์ต่อผู้เรียน-          ผู้เรียนมีการเรียนรู้อย่างมีความสุข-          ผู้เรียนมีเจตคติที่ดีต่อการเรียนวิชาสังคมศึกษา-          ผู้เรียนมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนสูงขึ้นกว่าเดิม-          ผู้เรียนมีความสามัคคีปรองดองกัน-          ผู้เรียนกล้าแสดงออกมากขึ้น2.      ประโยชน์ต่อผู้สอน-          ผู้สอนมีความตระหนักในหน้าที่ของการเป็นครูมากขึ้น-          ผู้สอนมีกำลังใจในการศึกษาค้นคว้าแนวคิดทฤษฎีเกี่ยวกับการเรียนรู้และคิดค้นนวัตกรรมใหม่ ๆ -          ผู้สอนมีความใกล้ชิดและมีความเข้าใจในความแตกต่างของผู้เรียนมากขึ้น3.      ประโยชน์ต่อโรงเรียน-          โรงเรียนเล็งเห็นถึงความสำคัญของการจัดกิจกรรมการเรียนรู้โดยเน้นนักเรียนเป็นสำคัญ  โดยสนับสนุนส่งเสริมให้ครูมีการพัฒนาตนเองอย่างสม่ำเสมอ   สนับสนุนในการจัดกิจกรรมเพื่อพัฒนาทักษะการเรียนรู้ของผู้เรียน-          ผู้ปกครองและชุมชนให้การยอมรับในการจัดการศึกษาของโรงเรียนโดยการส่งบุตรหลานเข้าศึกษาในโรงเรียนเพิ่มขึ้น