ลักษณะและรูปร่างของเซลล์สิ่งมีชีวิต
 สิ่งมีชีวิตต่างประกอบด้วยเซลล์ ภายในเซลล์จะมีกระบวนการต่าง ๆที่ทำให้เซลล์สิ่งมีชีวิตอยู่ได้ และในเซลล์ของสิ่งมีชีวิตเหล่านี้จะมีโครงสร้างบางอย่างที่เหมือนและแตกต่างกัน
 สิ่งมีชีวิตที่มีเซลล์เพียงเซลล์เดียว เรียกว่า สิ่งมีชีวิตเซลล์เดียว เช่น อะมีบา พารามีเซียม สิ่งมีชีวิตเหล่านี้มีขนาดเล็กมาก ไม่สามารถมองเห็นได้ด้วยตาเปล่า
 ส่วนสิ่งมีชีวิตที่มีเซลล์หลายเซลล์มารวมกันเป็นรูปร่าง โดยแต่ละเซลล์จะมีรูปร่างและหน้าที่แตกต่างกัน เรียกสิ่งมีชีวิตเหล่านี้ว่า สิ่งมีชีวิตหลายเซลล์ เช่น คน ช้าง ม้า วัว เซลล์ที่ประกอบกันเป็นรูปร่างจะมีหน้าที่เฉพาะและมีขนาดเล็กมาก มองไม่เห็นด้วยตาเปล่า ได้แก่ เซลล์กล้ามเนื้อ เซลล์ประสาท เซลล์เม็ดเลือดแดง เซลล์คุมในพืช
โครงสร้างและส่วนประกอบของเซลล์พืช
 1.  ผนังเซลล์ (Cell Wall) เป็นส่วนที่นอกสุด ประกอบด้วยส่วนที่ไร้ชีวิตของเซลล์ ได้แก่ เซลลูโลส ลิกนิน แพคติน คิวติน ส่วนที่กล่าวถึงนี้สร้างให้ผนังเซลล์มีความเหนียวและความแข็งแรง ช่วยป้องกันอันตรายให้แก่เนื้อเยื่อของเซลล์
 2.  เยื่อหุ้มเซลล์ (Cell Membrane)  เป็นเยื่อบาง ๆ ทำหน้าที่ห่อหุ้มเซลล์และควบคุมการผ่านเข้าออกของสารบางอย่าง เช่น น้ำ อาหาร อากาศ และสารละลายต่าง ๆ
 3.  ไซโทพลาซึม (Cytoplasm)  เป็นของเหลวที่มีสิ่งต่าง ๆ ปนอยู่ เช่น ส่วนประกอบอื่นๆ ของเซลล์  อาหาร ซึ่งได้แก่ น้ำตาล ไขมัน โปรตีน และของเสีย
 4.  นิวเคลียส (Nucleus)  มีลักษณะก้อนค่อนข้างกลมอยู่ในไซโทพลาซึม นิวเคลียส
มีส่วนประกอบสำคัญ 2 อย่าง คือ
4.1  นิวคลีโอลัส (Nucleolus)  เป็นหน่วยเล็ก ๆ มีรูปร่างกลมอยู่ภายในนิวเคลียส ไม่มี
เยื่อหุ้ม ประกอบด้วยสารพันธุกรรม
4.2  โครมาติน (Chromatin)  มีลักษณะเป็นเส้นใยเล็ก ๆ พันกันเป็นร่างแห เรียกว่า
โครโมโซม (Chromosome) ประกอบด้วย DNA หรือยีน (Gene) และโปรตีนอีกหลายชนิด บนยีนจะมีรหัสพันธุกรรม อยู่รหัสนี้ทำหน้าที่ควบคุมการสร้างโปรตีน สำหรับจะเป็นตัวควบคุมการแสดงออกของลักษณะต่าง ๆ เช่น สีของดอก ลักษณะของใบ
 5.  คลอโรพลาสต์ (Chloroplast) พบเฉพาะในเซลล์ที่มีสีเขียวและเซลล์โปรตีสต์บางชนิด เช่น สาหร่ายภายในคลอโลพลาสต์มีโมเลกุลของสารสีเขียว เรียกว่า คลอโรฟิลล์ (Chlorophyll)
 6.  แวคิวโอล (Vacuole) มีลักษณะคล้ายถุงใส ๆ ภายในมีน้ำและสารอื่น ๆ เช่น
 ก๊าซออกซิเจน ก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ น้ำตาล
ส่วนประกอบและหน้าที่ของเซลล์สัตว์
1. เยื่อหุ้มเซลล์ (Cell Membrane) เป็นส่วนนอกสุดของเซลล์ ประกอบด้วยโปรตีนและ
ไขมัน
 2.  นิวเคลียส (Nucleus)  มีลักษณะค่อนข้างกลมอยู่บริเวณกลางเซลล์  เป็นศูนย์กลางควบคุมกิจกรรมภายในเซลล์ ในนิวเคลียสบรรจุด้วยสารควบคุมลักษณะทางพันธุกรรม
 3.  ไซโทพลาซึม (Cytoplasm) เป็นส่วนที่อยู่ระหว่างเยื่อหุ้มเซลล์กับนิวเคลียส ประกอบด้วยไรโบโซม(Ribosome) กอลจิบอดี (Golgi Body)ไมโทคอนเดรีย(Mitochondria) และแวคิวโอล (Vacuole)          
ตารางแสดงการเปรียบเทียบส่วนประกอบของเซลล์พืชและเซลล์สัตว์