Phylum Nematoda / Nemathelminthes

วงจรชีวิตพยาธิไส้เดือนตัวกลม

มีเนื้อเยื่อ 3 ชั้น (Triploblastica animal) ลำตัวกลม ยาว เรียวหัว-ท้าย ไม่มีข้อปล้อง (non metameric) ไม่มีรยางค์ ผิวลำตัวปกคลุมด้วยสารคิวติน (Cuticle) เพื่อป้องกันน้ำย่อยจาก Host มีสมมาตรแบบ Bilateral symmetry มีช่องว่างในลำตัวแบบไม่แท้จริง (Psudocoelom) ยังไม่มีระบบเลือด ไม่มีระบบหายใจ พวกที่เป็นปาราสิตจะหายใจแบบไม่ใช้ออกซิเจน พวกที่อิสระก็จะหายใจทางผิวหนัง มีระบบทางเดินอาหารแบบสมบูรณ์ (Complete digestive tract) เป็นพวกแรก ระบบขับถ่ายประกอบด้วยต่อมเรนต์ (renettle gland) ท่อขับถ่ายทางด้านข้างลำตัว (Lateral excretory canal) ไม่มีเฟลมเซลล์ มีปมประสาทใหญ่ จัดเป็นสมอง มีลักษณะเป็นวงแหวน (Nerve ring) อยู่รอบคอหอย ติดต่อกับเส้นประสาทใหญ่ทางด้านท้อง (Ventral nerve cord) และด้านหลัง (Dorsal nerve cord) ตลอดลำตัว มีกล้ามเนื้อเฉพาะตามยาวเท่านั้น จึงได้แต่งอตัวไปมาเป็นพวกแยกเพศ (Dioecious) ตัวเมียมักมีขนาดใหญ่กว่าตัวผู้

สามารถแบ่งตามประเภทการดำรงชีวิตได้ 3 ประเภท
1. พยาธิตัวกลมในลำไส้ เช่น พยาธิเส้นด้าย, พยาธิปากขอ, พยาธิไส้เดือนตัวกลม, พยาธิแส้ม้า
2. พยาธิตัวกลมในเนื้อเยื่อ เช่น พยาธิโรคเท้าช้าง, พยาธิตัวจี๊ด
3. พยาธิตัวกลมที่เป็นอิสระ เช่น , หนอนในน้ำเน่า, ไส้เดือนฝอย

พยาธิโรคเท้าช้าง                                     ไส้เดือนฝอย

ที่มา : http://www.maryvit.ac.th/viboon/sci/bio/bio3.htm
         http://www.snr.ac.th/m4html/w4html/animalia.htm