http://www.uic.edu/classes/bios/bios100/summer2006/lysosome.jpg

     ไลโซโซมเป็นออร์แกเนลล์ที่มีเยื่อหุ้มทีมีลักษณะเป็นถุงบรรจุ hydrolytic enzyme ซึ่งเซลล์จะใช้เอนไซม์ในการย่อยสลายสาร

โมเลกุลใหญ่ โดยเอนไซม์ที่อยู่ภายในไลโซโซมมีทั้ง เอนไซม์ที่สามารถแยกสลายโปรตีน, โพลีแซคคาไรด์, ไขมันและกรดนิวคลีอิค

และสารโมเลกุลใหญ่ทั้งหลาย โดยที่เอนไซม์ทั้งหมดจะทำงานได้ดีในสภาพที่เป็นกรด (pHประมาณ5)

     เป็นออร์แกเนลล์ที่มีขนาดเล็กกว่าไมโตคอนเดรีย มีเส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 0.15-0.8 ไมครอน จึงไม่สามารถ มองเห็นได้ด้วย

กล้องจุลทรรศน์ธรรมดา พบเมื่อปี พ.ศ. 2495 โดยดูจากกล้องจุลทรรศน์อิเล็กตรอน คล้ายถุงลม ซึ่ง ภายในมีเอนไซม์หลายชนิดทำ

หน้าที่เกี่ยวกับการย่อยสลาย เยื่อหุ้มเซลล์เป็นเยื่อชั้นเดียวซึ่งไม่ยอมให้เอนไซม์ต่าง ๆ ผ่านออก แต่ เป็นเยื่อที่สลายตัวหรือรั่วได้่ง่าย

 เมื่อเกิดการอักเสบของเนื้อเยื่อหรือขณะที่มีการเจริญเิติบโต เยื่อหุ้มชั้นนี้มีความทนทานต่อ ปฏิกิริยาการย่อยของเอนไซม์ที่อยู่ภายใน

ได้ เอนไซม์ที่อยู่ในถุงของไลโซโซมนี้เชื่อกันว่าเกิดจากไรโบโซมที่อยู่บน ERE สร้าง เอนไซม์ขึ้นแล้วส่งผ่านไปยังกอลจิบอกดี

และหลุดเป็นถุงออกมา  ปัจจุบันไลโซโซมแบ่งเป็น 4 ชนิด ได้แก่

     1) ไลโซโซมระยะแรก (primary lysosome) ซึ่งมีน้ำย่อยที่สังเคราะห์มาจากไรโบโซมระยะแรกและเก็บไว้ในกอลจิบอดี แล้ว

หลุดออกมาเป็นถุง

     2) ไลโซโซมระยะที่สอง (secondary lysosome) เกิดจากไลโซโซมระยะแรกรวมกับสิ่งแปลกปลอม ที่เข้า มาในเซลล์โดย

วิธีฟาโกไซโตซิส (phagocytosis) หรือ พิโนไซโตซิส (pinocytosis) แล้วมีการย่อยต่อไป

     3) เรซิดวล บอดี (residual body) เป็นส่วนที่เกิดจากการย่อยอาหารในไลโซโซมระยะที่สองไม่สมบูรณ์ มีกาก อาหารเหลืออยู่

ในเซลล์บางชนิดเช่น อะมีบา โปรโตซัว จะขับกากอาหารออกทางเยื่อหุ้มเซลล์โดยวิธีเอกโซไซโตซิส (exocytosis) หรือในเซลล์

บางชนิดอาจสะสมไว้เป็นเวลานาน

     4) ออโตฟาจิค แวคิวโอล หรือ ออโตฟาโกโซม (Autophagic vacuole or Autophagosome) เป็นไลโซโซม ที่เกิด

ในกรณีพิเศษ เนื่องจากกินส่วนต่าง ๆ ของเซลล์ตัวเอง ออโตไลซิส (autolysis)

     หน้าที่ของไลโซโซม ในการย่อยสลายภายในของเซลล์ อะมีบา และโปรตีนอื่นๆ โดยมักจะกินสิ่งมีชีวิตที่มีขนตาดเล็กกว่าโดย

วิธีที่เรียกว่า ฟาโกไซโตซีส (phagocytosis ) ซึ่งจะทำให้เกิด food vaccuole ขึ้นภายในเซลล์ และแวคคิวโอลที่เกิดขึ้นนี้จะไป

รวมตัวกับไลโซโซมทำให้เอนไซม์ที่อยู่ภายในไลโซโซมย่อยอาหารที่อยู่ในแวคควโอลได้