คุณธรรมจริยธรรม ปะทะ เทคโนโลยีชีวภาพ

พระเจ้าสร้างทุกสิ่งให้มีสองด้านเสมอ มีดำก็ต้องมีขาว มีสุขก็ต้องมีทุกข์ เทคโนโลยีชีวภาพเองก็เช่นกัน เมื่อมีส่วนดีก็ย่อมต้องมีส่วนเสีย สิ่งที่เป็นประเด็นร้อนในสังคมขณะนี้นี้คือ ความเจริญก้าวหน้าของงานวิจัยใหม่ๆ ทางด้านเทคโนโลยีชีวภาพที่ดูจะเป็นการขัดต่อหลักจริยธรรม โดยมีกลุ่มผู้คัดค้านออกมาต่อต้านวิธีการของนักวิทยาศาสตร์เหล่านี้ว่าเป็นการยื่นมือเข้าไปยุ่งในเรื่องที่เป็นอำนาจของพระเจ้า ซึ่งอาจก่อให้เกิดภัยพิบัติร้ายแรงแก่มนุษย์ในภายหลัง

ดังนั้น คำถามในใจของทุกคนในวันนี้คือ เทคโนโลยีชีวภาพเป็นทางเลือกที่ถูกต้องแล้วหรือ?

ในวงการวิทยาศาสตร์มีคำศัพท์สองคำที่มักจะต้องถูกนำมาพิจารณาคู่กันเสมอคือ 'นวัตกรรม(Innovation)' และ 'ชีวจริยธรรม(Bioethics)'

คำว่า “ชีวจริยธรรม (Bioethics)” หมายถึง การปฏิบัติต่อสิ่งมีชีวิตอย่างมีคุณธรรม ไม่ทำร้าย หรือทำอันตรายต่อสัตว์หรือมนุษย์เพื่อการศึกษาหรือวิจัย ในขณะที่คำว่า “นวัตกรรม (Innovation)” จะเป็นกระบวนการการผลิต การเรียนรู้ การจัดการความรู้ หรือการใช้ประโยชน์จากความคิดใหม่ เพื่อให้เกิดผลดีทางเศรษฐกิจและสังคม รวมถึงการกำเนิดผลิตภัณฑ์ การบริการกระบวนการผลิตใหม่ การปรับปรุงเทคโนโลยี การแพร่กระจายเทคโนโลยี และการใช้เทคโนโลยีให้เป็นประโยชน์และเกิดผลพวงทางเศรษฐกิจและสังคม

ดังนั้น จึงเกิดข้อสงสัยขึ้นว่า คำว่า “คุณธรรม” กับ “เทคโนโลยีใหม่ๆ” นั้นจะไปด้วยกันได้อย่างไร เพราะเรามักจะได้ยินเสมอว่าวิทยาศาสตร์มักจะทำให้ศีลธรรมเสื่อมโทรม อย่างไรก็ตาม จากอดีตที่ผ่านมาพบว่าบางครั้งสิ่งที่ดูเหมือนว่าจะไม่ดีนั้น สามารถเป็นที่ยอมรับได้ของสังคมเมื่ออยู่ในกรอบการพิจารณาที่ถูกต้อง

ถึงแม้ว่าชีวจริยธรรมกับนวัตกรรมจะอยู่กันคนละเส้นทาง หลายคนอาจกล่าวว่า เป็นเพราะคำว่า “นวัตกรรม” ที่มักจะถูกตีความเพียงแค่ว่าการคิดสิ่งใหม่ๆ นี่แหละที่นำมาซึ่งปัญหาความขัดแย้งเหล่านี้

แต่หากพิจารณาความหมายของคำว่านวัตกรรมให้ดีแล้ว ถ้าความคิดใหม่นั้นไม่ก่อให้เกิดประโยชน์แก่สังคมในวงกว้าง และไม่ส่งผลกระทบที่ดีต่อสาธารณะแล้ว จะไม่ถือว่าเป็นนวัตกรรม ซึ่งเป้าหมายสำคัญของสำนักงานนวัตกรรมแห่งชาติ กระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี คือการพยายามผลักดันให้เกิดธุรกิจใหม่ที่ตั้งอยู่บนฐานความรู้ ความถูกต้อง มีจริยธรรมและคุณธรรมในการดำเนินธุรกิจ

 ดังนั้นต้นเหตุของปัญหาจริงๆ น่าจะอยู่ที่การเปิดเผยความจริงแก่สาธารณชน หากมีการชี้นำให้ประชาชนเข้าใจถึงสถานภาพของงานวิจัยด้านเทคโนโลยีชีวภาพ และนวัตกรรมที่จะเกิดขึ้นในอนาคต ตลอดจนแสดงความชัดเจนในการดำเนินงานแล้ว คำว่าชีวจริยธรรมกับนวัตกรรมจะสามารถเดินควบคู่กันต่อไปได้อย่างถูกต้อง สอดคล้องกับหลักจริยธรรมวิจัยสากลในแง่ของหลักการเคารพในบุคคล ลดความเสี่ยงและก่อให้เกิดประโยชน์มากที่สุด รวมถึงมีความเที่ยงธรรมและเสมอภาค อันจะก่อให้เกิดนวัตกรรมอย่างใหญ่หลวงในด้านการเกษตร การแพทย์และการสาธารณสุขต่อไปในอนาคต