การสร้างเขตอิทธิพลประจัญหน้าระหว่างมหาอำนาจ

ประธานาธิบดี  เฮนรี่   ทรูแมน แห่ง สหรัฐอเมริกา

http://spic.uploadd.com/2008/E51/small/106D2E695EPUQUJQAWR9LFQUXUCBR411035-1-photo.jpg

        ประธานาธิบดีเฮนรี   ทรูแมน  แห่งสหรัฐอเมริกาได้ตระหนักถึงการคุกคามของคอมมิวนิสต์ในบริเวณเมดิเตอร์เรเนียนตะวันออก เมื่ออังกฤษถอนตัวจากการยึดครองดินแดนแถบนี้   และเป็นไปได้มากที่สหภาพโซเวียตจะเข้ามาแทรกแซงแทน  จึงเป็นที่มาของคำประกาศทรูแมน  ( The Truman Doctrine )  ซึ่งให้ความช่วยเหลือกรีซ   ในค.ศ. 1947   ในกรณีที่ถูกคุกคามจากคอมมิวนิสต์  แสดงเจตนารมณ์สกัดกั้นอิทธิพลของสหภาพโซเวียตนอกเขตยุโรปตะวันออก   ต่อมาสหรัฐอเมริกาได้ประกาศแผนการมาร์แชล เสนอให้เงินช่วยเหลือประเทศต่างๆ ที่มีปัญหาทางเศรษฐกิจ   โดยจะให้กับประเทศยุโรปตะวันออกด้วย แต่สหภาพโซเวียตคัดค้าน และกล่าวหาว่าสหรัอเมริกาใช้เงินซื้อประเทศเหล่านั้น    ต่อมาสหภาพโซเวียตจึงประกาศตั้ง    The Council for Mutual Economic Assistance  หรือ โคมินคอน  (COMINCON)  สำหรับให้ความช่วยเหลือทางเศรษฐกิจแก่ประเทศในยุโรปตะวันออก แต่ไม่มีประสิทธิภาพนักเพราะมีเงินทุนไม่มากนัก

                     การประจัญหน้าในยอรมัน

     เยอรมนีเป็นจุดที่สองมหาอำนาจมีโอกาสกระทบกระทั่งกันได้มากที่สุดเมื่อเขตปกครองของอังกฤษ ฝรั่งเศสและสหรัฐรวมกันเป็นเขตเดียวและมหาอำนาจให้จัดการเลือกตั้งตามระบอบประชาธิปไตยปรากฏว่าประชาชนนิยมสังคมนิยมประชาธิปไตยและต่อต้านคอมมิวนิสต์ สหภาพโซเวียตเกรงว่าความคิดดังกล่าวจะกระจายไปสู่เขตปกครองของตน จึงแสดงอำนาจโดยการปิดกั้นเส้นทางคมนาคมไปสู่เบอร์ลินตะวันตก ทำให้เขตเบอร์ลินตะวันตกขาดแคลนอาหาร เครื่องอุปโภคบริโภคอย่างรุนแรงต่อเนื่อง สหรัฐอเมริกาและสัมพันธมิตรต้องใช้เครื่องบินนำอาหารและเครื่องอุปโภคบริโภคอื่นๆ ไปให้กว่า 200,000 เที่ยวบิน เป็นเวลากว่า 10 เดือน สหภาพโซเวียตจึงยอมเปิดเส้นทางให้ดังเดิม

                            www.dhm.de                                                            de.geocities.com

                        NATO – WARSAW PACT

            The North Atlantic Treaty Organization เป็นองค์การความร่วมมือทางทหาร ตั้งขึ้นในเดือนเมษยน ค.ศ. 1949 ประเทศสมาชิกได้แก่   เบลเยียม   ลักเซมเบอร์ก   ฝรั่งเศส   เนเธอร์แลนด์   อังกฤษ อิตาลี เดนมาร์ค นอร์เวย์ โปรตุเกส  ไอซ์แลนด์  ทุกประเทศลงนามในสนธิสัญญาป้องกันตนเองร่วมกันกับสหรัฐอเมริกาและแคนาดา เพื่อรับประกันว่าถ้าประเทศใดถูกรุกราน ประเทศที่เหลือจะเข้าช่วยเหลือ ในปีต่อมาเยอรมนีตะวันตก เตอร์กีและกรีซได้เข้าร่วมด้วย

ใน  ค.ศ. 1955 สหภาพโซเวียตได้ตั้งองค์การ Warsaw  Pact  เป็นการตอบโต้โดยรวมกลุ่มพันธมิตรทางทหาร ประเทศสมาชิกอยู่ในยุโรปตะวันออก ได้แก่ สหภาพโซเวียต อัลบาเนีย บัลกาเรีย เช็คโกสโลวาเกีย เยอรมนีตะวันออก ฮังการี โปแลนด์  โรมาเนียรรวมกลุ่ม NATO และ  WARSAW  PACT ทำให้ยุโรปกลับสู่การแบ่งแยกเป็นสองกลุ่มเช่นเดียวกับก่อนสงครามโลกอีกครั้ง

                  สงครามเกาหลี

        การขยายอำนาจของทั้งสองฝ่ายนำไปสู่การปะทะกันทางทหารในสงครามเกาหลี โดยเกาหลีเหนือโดยสหภาพโซเวียตสนับสนุนกำลังอาวุธ บุกเข้าโจมตีเกาหลีใต้ ทำใหสหรัฐกังวลต่อการคุกคามของคอมมิวนิสต์มากขึ้น จึงเพิ่มความร่วมมือทางทหารกับประเทศพันธมิตรทั่วโลก ในภูมิภาคต่าง ๆจึงมีการรวมกลุ่มทางทหารในส่วนต่าง ๆของโลก ได้แก่

            SEATO ประกอบด้วย สหรัฐอเมริกา อังกฤษ ฝรั่งเศส ปากีสถาน ประเทศไทย ฟิลลิปปินส์ ออสเตรเลียและนิวซีแลนด์   

CENTO ประกอบด้วย ตุรกี อิหร่าน อิรัค ปากีสถาน อังกฤษและสหรัฐอเมริกา

                  การแข่งขันด้านแสนยานุภาพทางทหาร

         ทั้งสองฝ่ายได้แข่งขันกันสร้างระเบิดที่มีอานุภาพร้ายแรง จนถึง  ขีปนาวุธนิวเคลียร์ข้ามทวีป ทั้งพิสัยใกล้และพิสัยไกลในค.ศ. 1957 สหภาพโซเวียตประสบความสำเร็จในการส่งยานสปุตนิคพร้อมนักบินอวกาศไปโคจรรอบรอบโลกประเทศแรก ความก้าวหน้านี้ทำให้สหรัฐอเมริกายิ่งหวาดระแวงการขยายอำนาจของสหภาพโซเวียตมากยิ่งขึ้น

                   วิกฤตการณ์เบอร์ลิน

           ในค.ศ. 1955 นิกิตา ครุสชอฟ  ผู้นำคนใหม่ของสหภาพโซเวียตได้สั่งให้สร้างกำแพงกั้นระหว่างเบอร์ลินตะวันตกและตะวันออก เพราะชาวเยอรมนีตะวันออกหลั่งไหลกันออกจากประเทศ คอมมิวนิสต์จึงต้องแก้ปัญหาด้วยการสร้างกำแพงดังกล่าวและมีมาตราการเด็ดขาดห้ามมิให้ประชาชนข้ามกำแพงโดยไม่ได้รับอนุญาต กำแพงเบอร์ลินจึงถือเป็นสัญลักษณ์แห่งการแบ่งแยกระหว่าง 2 มหาอำนาจ    

                  วิกฤตการณ์คิวบา

 ประธานาธิบดีเคนเนดี พบปะกับเอกอัครราชทูตโซเวียต อังเดร   โกรมีโก ที่ทำเนียบขาวเมื่อวันที่ 18 ตุลาคม ก่อนเกิดการเผชิญหน้า

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:CMC_Gromyko.jpg

        การประจัญหน้าระหว่างสหรัฐอเมริกาและสหภาพโซเวียตก้าวขึ้นไปถึงใกล้ระดับการสู้รบเมื่อ ค.ศ. 1959 ฟิเดล คาสโตร ( Fidel Catro )    ผู้นำฝ่ายซ้ายได้นำกำลังโค่นล้มรัฐบาลของบานิสตาซึ่งสหรัฐอเมริกาหนุนหลัง   แต่มีการฉ้อราษฎร์บังหลวงอย่างมาก ขณะที่ประชาชนยากจนอย่างมาก

แผนที่แสดงอำนาจการทำลายล้างของขีปนาวุธที่คิวบา http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Cuban_crisis_map_missile_range.jpg

           เมื่อคาสโตรประสบความสำเร็จในการจัดตั้งรัฐบาลเผด็จการนิยมคอมมิวนิสต์   ทำให้ผู้นำสหรัฐอเมริกาขณะนั้น    คือ ประธานาธิบดีเคเนดี ( JFK ) อนุมัติแผนลับในการยกพลขึ้นบกที่อ่าวหมู คิวบา แต่ไม่ประสบความสำเร็จ  สหภาพโซเวียตผู้สนับสนุนคิวบาจึงตอบโต้โดยวางแผนจะติดตั้งขีปนาวุธในคิวบา ( ห่างจากสหรัฐฯ 90 ไมล์ ) ทั้งเป็นอำนาจต่อรองการที่สหรัฐอเมริกาติดตั้งขีปนาวุธในตุรกี  ติดพรมแดนสหภาพ  

   ภาพถ่ายจากการบินสอดแนมของยู-2 แสดงให้เห็นขีปนาวุธนิวเคลียร์ในคิวบา ในภาพจะมีรถขนส่งและเต็นท์เชื้อเพลิง

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:U2_Image_of_Cuban_Missile_Crisis.jpg

         โซเวียต ในค.ศ. 1962 สหรัฐอเมริกาพบว่าเรือบันทุกขีปนาวุธของสหภาพโซเวียต เข้าไปใกล้คิวบา จึงตกลงใจประกาศจะใช้กำลังทหารหากโซเวียตไม่ถอนกำลัง  แต่ในที่สุดทั้งสองฝ่ายสามารถตกลงกันได้ โดยโซเวียตยอมถอนขีปนาวุธกลับไป แลกกับการที่สหรัฐ ฯ สัญญาจะไม่บุกคิวบา ความเสี่ยงด้านข้อมูลข่าวสารในช่วงเวลาดังกล่าวทำให้ทั้งสองฝ่ายติดตั้งโทรศัพท์สายด่วน ( Hot line ) เพื่อติดต่อกันโดยตรงระหว่างผู้นำทั้งสองมหาอำนาจ