พระราชกรณียกิจที่สำคัญของรัชกาลที่ ๘

ความสัมพันธ์กับต่างประเทศ พระราชภารกิจแรกของพระองค์ หลังจากเสด็จฯ นิวัตประเทศไทยครั้งที่ 2

นี้คือการเสด็จออกรับการตรวจพลสวนสนามของฝ่ายพันธมิตรในประเทศไทยพร้อมลอร์ดหลุยส์เม้าแบตเตน

แม่ทัพใหญ่ของกองทัพอังกฤษ อันเป็นผลทำให้ภาพลักษณ์และฐานะของประเทศเป็นที่ยอมรับ

แก่ประเทศทางตะวันตกที่เป็นฝ่ายพันธมิตร

        การปกครองประเทศและการทำนุบำรุงบ้านเมือง พระองค์ได้พระราชทานพระราชวินิจฉัยเกี่ยวกับรัฐธรรมนูญฉบับใหม่

ซึ่งรัฐสภาได้ร่างขึ้น แต่ยังคงมีปัญหาบางประการจนทุกอย่างลุล่วงไปด้วยดี ทรงลงพระปรมาภิไธยและได้พระราชทาน

“ รัฐธรรมนูญ แห่งราชอาณาจักรไทย ฉบับวันที่ 9 พฤษภาคม พุทธศักราช 2489 ”

ให้ใช้เป็นหลักในการปกครองประเทศในวันเสด็จเปิดสภาผู้แทนราษฎร

        ทรงเสด็จออกเยี่ยมเยียนท้องที่ที่ชาวจีนอาศัยอยู่เป็นจำนวนมากแล้ว จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ

ให้ออกหมายกำหนดการเสด็จฯ เยี่ยมสำเพ็งอย่างเป็นทางการ ในวันที่ 3 พฤษภาคม พุทธศักราช 2489

พร้อมด้วยสมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ และสมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอ ในการเสด็จฯ เยี่ยมเยียนครั้งนี้ทรงใช้เวลานานถึง 4 ชั่วโมง

เพราะมีชาวจีนมาเฝ้าทูลละอองธุลีพระบาทมากมาย ทรงไต่ถามทุกข์สุขและการทำมาหากินของผู้คนที่เฝ้ารับเสด็จฯ

ด้วยพระอิริยาบถและพระพักตร์ที่เปี่ยมไปด้วยพระเมตตากรุณาเป็นที่ประทับใจแก่ผู้เฝ้ารับเสด็จฯ อย่างยิ่ง

จนเกิดความรู้สึกว่าทั้งชาวไทยและชาวจีนต่างก็เป็นประชากรของประเทศไทย และอยู่ภายใต้ร่มพระบรมโพธิสมภารของ

พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวพระองค์เดียวกัน นับแต่นั้นมาความร้าวฉานและข้อบาดหมางต่าง ๆ

ระหว่างชาวไทยกับชาวจีนก็หมดสิ้นไป ปัญหาซึ่งกำลังจะกลายเป็นความยุ่งยากทางการเมือง

และการปกครองเป็นอันยุติลงด้วยพระมหากรุณาธิคุณในการเสด็จฯ ประพาสสำเพ็งในครั้งนี้

        ระหว่างที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวอานันทมหิดลประทับอยู่ในพระนคร

เมื่อคราวเสด็จพระราชดำเนินกลับประเทศไทยครั้งที่ 2 นั้น เวลาประมาณ 09.00 น. ของวันที่ 9 มิถุนายน พุทธศักราช 2489

ได้มีเสียงปืนดังขึ้นในห้องบรรทม มหาดเล็กวิ่งเข้าไปดูพบว่า

พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวอานันทมหิดลบรรทมอยู่บนพระที่บรรทม ในพระที่นั่งบรมพิมาน

และเสด็จสู่สวรรคาลัยแล้ว หลังจากเสวยราชสมบัติอยู่เป็นเวลา 12 ปีเท่านั้น