ร่ายดั้น

   ลักษณะการแต่ง     ร่ายดั้นจะมีการแต่งเหมือนร่ายโบราณคือในบทหนึ่งๆ จะมีกี่วรรคก็ได้ มักจะมีตั้งแต่ ๕ วรรคขึ้นไป

                             วรรคหนึ่งใช้คำตั้งแต่ ๓ - ๘ คำ แต่ไม่เคร่งเรื่องการรับสัมผัสระหว่างชนิดคำ

                             ส่วนการจบบท บังคับเอก โท ตามบาทที่ ๓ และ๔  ของโคลงดั้นวิวิธมาลี  ถ้าคำที่ส่งสัมผัสเป็นคำเป็น

                             คำที่รับสัมผัสจะต้องเป็นคำเป็น แต่หากคำที่ส่งสัมผัสเป็นคำตาย คำที่รับสัมผัสจะต้องเป็นคำตายด้วย

                             และคำสุดท้ายของบทห้ามใช้คำตาย  สามารถเติมคำสร้อยในตอนสุดท้ายของบทได้ ๒ คำ

                             หรือ จะเติมสร้อยระหว่างวรรคก็ได้

   แผนผัง

ที่มาภาพ : น.ส.อานิสา  สอนพงษ์

   ตัวอย่าง

                          ศรีสุนทรประฌาม งามด้วยเบญจพิธ องค์ประดิษฐ์อุตดม อัญขยมประจงถวาย พร้อมด้วยกายวาจาจิต

                   มวลมารพ่ายแพ้สูญ สิ้นเสร็จ ทรงพระคุณล้ำล้น เลิศครู
 

                                                    จาก   ลิลิตดั้นมาตาปิตุคุณคาถาบรรยาย  พระยาอุปกิตศิลปสาร (นิ่ม กาญจนาชีวะ)