วิวฒนาการของเงินตรา
ในระยะแรกๆ ที่ผลิตเงินพดด้วงขึ้นนั้น มีน้ำหนักมากถึง 4 บาท และมีขายาว เรียกว่า “เงินกำไล” ต่อมาภายหลัง เงินตราของอาณาจักรสุโขทัย อยุธยา และรัตนโกสินทร์ตอนต้น ต่างก็ผลิตเงินพดด้วง ที่มีขนาดเล็กลง หนักเพียง 1 บาท และใช้เป็นเงินมาตรฐาน
เงินพดด้วง ทำขึ้นจากแท่งเงิน ทุบปลายให้งอจรดกัน แล้วตอกตราประทับไว้ เป็นตราประจำแผ่นดิน และตราประจำรัชกาล ที่ผลิตเงินพดด้วงขึ้น ในสมัยสุโขทัย เงินพดด้วงมีมากกว่า 2 ตรา ได้แก่ ตราช่อดอกไม้ ตราวัว กระต่าย ช้าง สิงห์ และหอยสังข์ เป็นต้น มาในสมัยอยุธยา ตีตราเพียง 2 ตรา ได้แก่ตราจักร เป็นตราแผ่นดิน และตราอื่น ได้แก่ ดอกไม้ พระซ่อม พุ่มข้าวบิณฑ์ รัศมีเปลวเพลิง ครุฑ ช้าง หอยสังข์ ถ้าเป็นเงินพดด้วงขนาดเล็ก มักตีตราเดียว เช่น ช้าง และหอยสังข์กนก เป็นต้น ส่วนสมัยกรุงธนบุรี ใช้ตราตรี และจักร ในขณะที่สมัยรัตนโกสินทร์ ใช้ตราบัวอุณาโลม ครุฑ ปราสาท และมหามงกุฎคู่กับตราจักร เป็นต้น รวมเวลาที่มีการใช้เงินพดด้วง เป็นเงินตราของประเทศไทย นานกว่า 700 ปีติดต่อกัน |