พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวอานันทมหิดล ขึ้นครองราชย์เป็นประมุขของประเทศภายใต้การปกครองระบอบ ประชาธิปไตยแบบรัฐสภา ด้านการเมืองการปกครองประเทศจึงขึ้นอยู่กับรัฐบาลเป็นผู้บริหารประเทศ ซึ่งขณะขึ้นครองราชสมบัตินั้นตรงกับรัฐบาลในสมัยของ พันเอกพระยาพหลพลพยุหเสนา เป็นนายกรัฐมนตรี ขณะที่ขึ้นครองราย์นั้นพระองค์ยังไม่บรรลุนิติภาวะ รัฐบาลจึงได้แต่งตั้งคณะผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ประกอบด้วย

1. กรมหมื่นอนุวัตรจาตุรนต์ เป็นประธาน
2. พระบรมวงศ์เธอพระองค์เจ้าอาทิตย์ทิพอาภา
3. เจ้าพระยายมราช ( ปั้น สุขุม )

ต่อมาในเดือนสิงหาคม 2478 กรมหมื่นอนุวัตรจาตุรนต์ ได้ปลงพระชนม์ชีพตนเอง รัฐบาลจึงแต่งตั้งให้ พระบรมวงศ์เธอพระองค์เจ้าอาทิตย์ทิพอาภา เป็นประธาน และแต่งตั้งผู้สำเร็จราชการเพิ่มอีก 1 ท่านคือ เจ้าพระยา พิชเยนทรโยธิน ( อุ่ม อินทรโยธิน ) ต่อมาเจ้าพระยายมราช ( ปั้น สุขุม ) ถึงอสัญกรรมจึงแต่งตั้งนายปรีดี พนมยงค์ เป็นผู้สำเร็จราชการ ภายหลังเจ้าพระยาพิชเยนทรโยธิน ถึงอสัญกรรม พระบรมวงศ์เธอพระองค์เจ้าอาทิตย์ทิพอาภา ลาออก จึงเหลือ นายปรีดี พนมยงค์ เป็นผู้สำเร็จราชการผู้เดียวตลอดมา จนกระทั่ง พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวอานันทมหิดล ทรงบรรลุนิติภาวะ การบริหารประเทศภายใต้การนำของ พันเอกพระยาพหลพลพยุหเสนา เป็นนายกรัฐมนตรี ( 2477 – 2481 ) ภายในระยะเวลา 5 ปี เหตุการณ์ภายในประเทศสงบเรียบร้อย รัฐบาลสามารถประสานงานให้ให้ฝ่ายทหารและฝ่าย พลเรือน ทำงานร่วมกันได้เป็นอย่างดี ผลงานชิ้นสำคัญคือ การเจรจาให้สหรัฐอเมริกา และประเทศในทวีปยุโรป ยกเลิกสนธิสัญญาที่ไม่เสมอภาค ที่ไทยทำไว้ตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 4 ลงได้ ทำให้ไทยได้เอกราชทางการศาลและ การค้ากลับคืนมาโดยสมบูรณ์ บุคคลสำคัญที่ช่วยเหลือไทยในการแก้ไขสัญญาที่ไม่เป็นธรรมนี้คือ ดร. ฟรานซีส บี แซร์ ( พระยากัลยา ณ ไมตรี )
ด้านการศึกษา มีการจัดตั้งมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์และการเมือง เมื่อ 27 มิถุนายน 2477 ได้ตรา พระราชบัญญัติ การประถมศึกษา พ.ศ. 2478 ( พ.ร.บ. ประถมศึกษาฉบับที่ 2 ) โดยมีการเปลี่ยนแปลงเกณฑ์อายุการเรียนภาคบังคับของนักเรียนเป็นเด็กที่มีอายุย่างเข้าปีที่ 8 ต้องเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 และแก้ไขหลักเกณฑ์การผ่อนผันให้น้อยลง พ.ร.บ. ฉบับนี้ให้ใช้บังคับทุกตำบล แต่กว่าจะทำได้ครบทุกตำบลก็ใช้เวลานานถึง 32 ปี นับตั้งแต่การตรา พ.ร.บ. ประถมศึกษาฉบับแรก ( พ.ศ. 2464 ) ผลจากการออก พ.ร.บ. ประถมศึกษา 2478 นี้ ทำให้เกิดโรงเรียนเทศบาลขึ้น ในปี พ.ศ. 2478 นอกจากนี้ยังเปิดโรงเรียนประชาบาลทุกตำบล เพื่อขยายการศึกษาภาคบังคับ

กลับหน้าหลัก                               หน้าถัดไป                ย้อนกลับ