ดอกควินิน
ดอกควินิน
ชื่ออื่น ๆ : กิมโกยนับ , กิมโกยเล็ก (จีน )
ชื่อสามัญ : Quinine
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Cinchona ledgeriana Moens,C.succirubra Pav.
วงศ์ : RUBIACEAE
ลักษณะทั่วไปของสมุนไพร
ต้น : เป็นพรรณไม้ยืนต้นสีเขียวตลอดปี และมีความสูงถึง 30 ม. เปลือกต้น
นั้นจะเป็นสีน้ำตาล
ใบ : จะออกใบตรงข้ามกัน ใบมีลักษณะกลมรี ตรงปลายของมันจะแหลมสั้น
มีความยาวประมาณ30 ซม. หลังใบจะเป็นสีเขียวเป็นส่วน ท้องใบนั้น
จะเป็นสีเขียวอ่อนกว่า มักจะมีสีแดงและมีขนสั้น ๆ ตามเส้นใบใหญ่
ดอก : ดอกจะออกเป็นช่อที่ปลายกิ่ง ดอกย่อยจะมีกลีบดอกเลี้ยงติดกันเป็น
หลอดสั้น ตรงส่วนปลายจะแยกเป็น 5 กลีบ กลีบ ดอกจะติดกันเป็น
หลอดยาวตรงปลายของมันจะแยกเป็น 5 กลีบ เป็นสีชมพู
ที่มา : http://www.skr.ac.th/Work_M5/vegettable/503/seng/2.jpg
เกสร : เกสรตัวผู้จะมีอยู่ประมาณ 5 อัน จะติดกับหลอดกลีบดอกส่วนก้านเกสรตัวเมียนั้นจะมีอยู่ 1 อัน และยาว จะพันอยู่ติดกับหลอดดอก
ส่วนปลายของมันจะแยกเป็น 2 แฉก
รังไข่ : ภายในรังไข่นั้นจะแบ่งออกเป็น 2 ห้อง
เมล็ด ( ผล ) : ผลจะมีลักษณะกลมรียมีความยาว 2.5-3.2 ซม. เมื่อผลแก่แห้งจะแตกออกเป็น 2 ซึก ภายในจะมีเมล็ดประมาณ 25
เม็ด ลักษณะของเมล็ดจะเป็นแผ่นบาง ๆ สีตาลแดง
การขยายพันธุ์ : โดยการใช้กิ่งชำหรือเมล็ด ถ้าปลูกเป็นจำนวนมากนิยมปลูกด้วยเมล็ด
ถิ่นที่อยู่ : พรรณไม้นี้มีถิ่นกำเนิดบริเวณเทือกเขาแอนเดส ( Andes ) ของรัฐเอควาดอร์ ( Ecuador ) และรัฐเปรู เป็นพรรณไม้ที่เจริญ
งอกงามดีในพื้นที่ที่มีความสูงกว่าระดับน้ำทะเลประมาณ 3,000-9,000 ฟุต และต่อมาชาว วิลันดาได้นำพรรณไม้นี้ไปปลูกใน
ประเทศอินโดนีเซีย อังกฤษ อินเดียและศรีลังกา
ส่วนที่ใช้เป็นยา : เปลือกต้นของ ควินิน ใช้เป็นยา
สรรพคุณของสมุนไพร : เปลือกต้น ใช้แห้งประมาณ 3-6 กรัม ต้มกับน้ำ หรือ
จะบดให้เป็นผงผสมกิน ะมีรสฝาด ใช้รักษาโรคไข้ มาลาเรียเจ็บปาก เจ็บคอ
และเมาค้าง ควินิน กินครั้งละประมาณ 600 มก. วันละ 3 เวลาติดต่อกันเป็น
เวลา 7-10 วัน ใช้รักษาโรคไข้มาลาเรีย
ข้อห้ามใช้
1. คิวนิน ห้ามใช้สำหรับคนที่เป็นไข้มาลาเรีย ที่มีอาการปัสสาวะเป็นเลือด
หรือปัสสาวะเป็นสำดำ และคนที่เป็นโรคหัวใจขั้นรุนแรง
2. สำหรับสตรีที่มีครรภ์ห้ามกิน
ที่มา : http://www.biogang.net/upload_img/biodiversity/biodiversity-22188-3.jpg
ตำรับยาสมุนไพร
1. เมาค้าง ให้ใช้เปลือกต้นที่แห้งประมาณ 3 กรัม นำมาต้มน้ำกิน
2. เป็นโรคไข้มาลาเรีย ให้ใช้เปลือกต้นที่แห้งแล้วประมาณ 3 กรัม และเปลือกอบเชยประมาณ 1.5 กรัม นำ มาต้มน้ำกิน สำหรับคนที่มี
ร่างกายแข็งแรง อาจจะใช้เปลือกแห้งประมาณ 6 กรัม
3. ปากเจ็บ หรือเจ็บคอ ให้ใช้เปลือกที่แห้งแล้วประมาณ 3-6 กรัม ต้มกับน้ำแล้วใช้อมบ้วนปากกลั้วคอ 2 เวลาเช้า- เย็น
ข้อมูลทางคลีนิคและเภสัชวิทยา
1. ควินินใช้เป็นยาขมเจริญอาหาร
2. มีฤทธืใช้ฆ่าเชื้อแบคทีเรีย นอกจากนี้ยังใช้เป็นยารักษาโรคติดเชื้อจากแบคทีเรีย
3. มีฤทธิ์ในการควบคุมการทำงานของเชลที่กระตุ้นการบีบตัวของกล้ามเนื้อหัวใจ ทำให้การบีบตัวของ หัวใจช้าลง และในทางคลีนิคนั้น
ใช้ควินินกินรักษาอาการหัวใจเต้นผิดปกติ
4. มีฤทธิ์รักษาดรคไข้มาลาเรีย และระงับอาการจับไข้หนาวสั่นได้อย่างรวดเร็ว ในการฆ่าเชื้อมาลาเรียนั้น จะฆ่าได้เฉพาะชื้อที่อยู่ในเลือด
เท่านั้น แต่ไม่สามารถฆ่าเชื้อมาลาเรียที่อยู่ในตับได้ นอกจากนี้ยังมีฤทธิ์ ทำให้กล้ามเนื้อมดลุกสตรีมีครรภ์หดตัวและกดกล้ามเนื้อหัวใจ
สารเคมีที่พบ : เปลือกต้น เปลือกรากและเมล็ดนี้ จะมีอัลคาลอยด์ประมาณ 26 ชนิด จึงเรียกรวม ๆ ว่า Cinchona alkaloids อัลคาลอยด์
ที่มีฤทธิ์ที่สำคัญที่สุด คือquinine ที่รองลงมานั้นได้แก่ cinchonine, cinchonidine และquinidine ส่วนTotaquine ที่
เป็นอัลคาลอยด์รวมจากเปลือกต้นควินิน จะประกอบด้วย อัลคาลอยด์ที่ตกผลึกได้ไม่น้อยกว่า 70% และมีควินินไม่น้อย
กว่า 20 %ใบ จะมีอัลคาลอยด์รวมประมาณ 1%