สมัยสุโขทัย (พ.ศ. 1792-1981)

      กษัตริย์พระองค์แรกแห่งกรุงสุโขทัย ทรงพระนามว่า พ่อขุนศรีอินทราทิตย์เป็นปฐมกษัตริย์แห่งราชวงศ์พระร่วง และสืบต่อกันมาเป็นเวลา 200 กว่าปี มีการพัฒนาด้านต่าง ๆ คือ

        1. ด้านการเมืองการปกครอง  ใน สมัยสุโขทัยตอนต้น มีการปกครองแบบพ่อปกครองลูกต่อมาสมัยสุโขทัยตอนกลางมีการปกครองแบบธรรมราชา ซึ่งกษัตริย์ต้องยึดหลักทศพิธราชธรรม เมื่อสมัยสุโขทัยเริ่มรับอิทธิพลการปกครองมาจากขอมจึงปกครองแบบสมบูรณาญาสิทธิราชย์

         2. ด้านเศรษฐกิจ ในสมัยสุโขทัยประชาชนมีอิสระในการประกอบอาชีพ และเป็นสังคมแบบเกษตรกรรม นอกจากนี้ยังมีการหัตถกรรมประเภทเครื่องปั้นดินเผา เรียกว่า "เครื่องสังคโลก"

        3. ด้านสังคมและวัฒนธรรม มีการนับถือพุทธศาสนานิกายลังกาวงศ์ มีการประดิษฐ์อักษรไทย วรรณกรรมเล่มแรก คือ ไตรภูมิพระร่วง ความก้าวหน้าทางพลปะ คือ การสร้างวัดและพระพุทธรูป

การปกครองเป็นแบบพ่อปกครองลูก หรือปิตาธิปไตย พระมหากษัตริย์ทรงเป็นพ่อขุน หรือธรรมราชา ทรงปกครองด้วยทศพิธราชธรรม10 จักรวรรดิวัตร และสังคหวัตถุ 4

สังคมสมัยสุโขทัยมีลักษณะเป็นผู้ปกครองกับผู้ถูกปกครอง
- ผู้ปกครอง คือ พระมหากษัตริย์และราชวงศศ์ ขุนนาง ข้าราชการ จะมีพ่อขุนเป็นผู้ปกครองสูงสุด

- ผู้ถูกปกครอง คือ ประชาชน หรือ ไพร่ และะทาส

สังคมไทยเป็นสังคมเสรีในการการค้าและการประกอบอาชีพ มีสิทธินับถือศาสนา เน้นการเคารพผู้อาวุโส

 และกตัญญูต่อผู้มีพระคุณ เช่น บิดา มารดา