ปลา ชะวาด
เกริ่นเรื่อง
ปลาชะวาดเป็นปลาที่ใครหลายๆคนไม่ค่อยเคยได้ยินหรือคุ้นหูเหมือนกับปลาชนิดอื่น ซึ่งในกาพย์เห่เรือตอนเจ้าฟ้ากุ้ง จะมีพูดถึงคู่กับปลาชะแวง ซึ่งปลาชนิดนี้จะมีความสำคัญในระบบเศรษฐกิจของประเทศไทยของเรา ปลาชะวาดจะเป็นปลาที่เรา หาดูได้ยากพอสมควร ที่ข้าพเจ้าเลือกปลาชะวาดเนื่องจากปลาชนิดหาข้อมูลได้ยากกว่าปลาทั่วไปที่เรารู้จักในชีวิตประจำวัน เลยอยากจะเสนอให้ผู้ที่สนใจได้เรียนรู้
ลักษณะจำเพาะ
เป็นปลาที่อยู่รวมกันเป็นกลุ่มประมาณกลุ่มละสิบตัว รูปร่างคล้ายปลาสวาย แต่มีขนาดเล็ก
ลำตัวยาวเรียวและมีหนวดยาว โดยเฉพาะหนวดคู่ที่มุมปากปลายหนวดยาวเลยฐานของครีบท้อง
ชอบหากินอยู่ตามผิวน้ำ ลำตัวยาวเรียวว่ายน้ำได้รวดเร็วและปราดเปรียว ลำตัวมีสีขาว ด้านสันหลัง
เป็นสีเทาคล้ำครีบหามีแถบสีดำ ตัวผู้และตัวเมียมีลักษณะภายนอกเหมือนกัน
วรรณคดีเกี่ยวข้อง
กาพย์เห่เรือ ตอนชมปลา ( เจ้าฟ้ากุ้ง )
ที่มา ที่มารูปภาพ siamensis.org
ขยายพันธ์
1. วิธีสืบพันธุ์แบบแยกเพศ เป็นลักษณะที่ปลาเพศผู้ผลิตน้ำเชื้อและปลาเพศเมียผลิตรังไข่ เมื่อถึงเวลา
อันควร หรือฤดูวางไข่ ก็จะมีการผสมพันธุ์กัน ซึ่งวิธีการนี้จะพบเห็นกับปลาตู้ทั่ว ๆ ไป
2. วิธีสืบพันธุ์แบบกระเทย เป็นลักษณะปลาตัวเดียวแต่มี 2 เพศ ปลาประเภทนี้ ไม่สามารถเพิ่มผลผลิต
ในตัวเองได้ และการสืบพันธุ์แบบนี้ ก็มีน้อยมาก คือ ในช่วงแรกจะเป็นเพศผู้ ต่อมาเริ่มเปลี่ยนเป็นเพศเมีย
ได้พบว่าในปลาจำพวกนี้ ปลาตัวเดียวกัน ในระยะแรกอาจเป็นเพศผู้ก่อน แต่ในระยะต่อมาจะเปลี่ยนเพศ
(sex reversal) เป็นเพศเมีย
3. วิธีการสืบพันธุ์แบบไม่ได้รับการผสม เป็นลักษณะที่ลูกปลา เกิดมาโดยไม่ได้รับเชื้อ จากตัวผู้แต่เจริญ จากปลาตัวเมีย โดยเชื้อจากตัวผู้ เป็นตัวกระตุ้นให้ไข่สุกเท่านั้น จึงไม่สามารถ สืบพันธุ์ได้จาก เพศผู้ในปลา ชนิดเดียวกัน ลักษณะการเช่นนี้เรา เรียกว่า ปาร์เธโนเจนิซิส (parthenogenesis) เราพบลักษณะดังกล่าว ในปลาจำพวกกินยุง (Poecilidae) บางชนิด อย่างไรก็ดี ในการสืบพันธุ์ของ ปลาดังกล่าวจำต้อง มีตัวผู้เข้า ร่วมด้วย แต่อสุจิ(sperm) ของตัวผู้ไม่ได้มีส่วนร่วม ในการผสมกับไข่ หากแต่เพียงไปกระตุ้น ไข่ให้เจริญเติบ โตเท่านั้น
เกร็ดความรู้
ชมปลา
มัตสยา สันสกฤต- ปลา บาลี-มัจฉา
ชวด ไม่ได้ดังหวัง
นวลจันทร์ ปลาชนิดหนึ่งตัวเล็กๆสีเป็นนวลงาม
คางเบือน ปลาไม่มีเกร็ด รูปร่างคล้ายปลาค้าว แต่คางล่างยื่นยาวกว่าปากบน
เห็นเป็นคางเบือน ปลาเบี้ยวก็เรียก
เพียนทอง ปลาตะเพียนทอง ตัวแบนๆ มีเกล็ดโต
ตาด ผ้าชนิดหนึ่งทอด้วยไหมควบกับเงินแล่งหรือทองแล่ง สั่งซื้อจากเปอร์เชีย (tash)
กระแห ปลาน้ำจืดชนิดหนึ่ง รูปร่างคล้ายปลาตะเพียน แต่ตัวเล็กกว่าค่อนข้างแบน
ครีบมีสีแดงอ่อน
แก้มช้ำ ปลาน้ำจืดชนิดหนึ่ง รูปร่างคล้ายปลาตะเพียน แต่ลำตัวเรียวกว่า หัวสั้น
แก้มทั้งสองข้างสีแดง ริมดำ
ปลาทุก คือ ปลาค้าวดำ หรืออีทุบ พวกปลาค้าวไม่มีเกล็ดสีคล้ำ คางล่างเชิด
ปากกว้าง หนวดสองคู่ ครีบหางเว้า ขนาดอาจถึง 1 เมตร เป็นปลาน้ำจืด
น้ำเงิน ปลาชนิดหนึ่ง ไม่มีเกล็ด คล้ายปลาเนื้ออ่อนแต่ตัวโตกว่า
ปลากราย ปลาน้ำจืดชนิดหนึ่ง ลักษณะค่อนข้างคล้ายปลาสลาด มีจุดดำๆเป็นแถว
เรียงกันไปตามยาวของครีบท้องทั้งสองด้าน ประมาณข้างละเจ็ดจุด
หางไก่ ปลาน้ำจืดชนิดหนึ่ง
เนื้ออ่อน ปลาน้ำจืดชนิดหนึ่ง ไม่มีเกล็ด ตัวยาว สีขาว เนื้อนุ่ม
ปลาเสือ ปลาชนิดหนึ่ง ตัวมีลายเป็นจุดดำๆ
แมลงภู่ ชื่อปลาชนิดหนึ่ง คล้ายปลาช่อน แต่ตัวโตกว่า สีตัวคล้ายปีกแมลงภู่
หวีเกศ น่าจะเป็นปลาเกดเป็นพวกปลาเนื้ออ่อนไม่มีเกล็ดตัวเรียวยาว ครีบก้นยาว
ติดต่อเป็นอันเดียวกับครีบหาง ไม่มีครีบหลัง หนวดสองคู่ เป็นปลาน้ำจืด
ปลาแดงก็เรียก ขนาดถึง 60 เซนติเมตร
ชะแวง เข้าใจว่าเป็นปลาแขยง ปลาพวกนี้มีก้านครีบหลัง และครีบหูแข็ง แหลม
แทงปวด หนวดสองคู่หางเว้าลึก อาจมีลายขนาดเล็กเป็นปลาน้ำจืด
ทะเลก็มี
ชะวาด คงมาจาก สังกะวาด เป็นพวกปลาสวาย – เทโพ ไม่มีเกล็ด หนวดสองคู่
หางเว้า ขนาดกว่าเล็กกว่าปลาสวาย – เทโพ เป็นปลาน้ำจืด
แปบ ชื่อปลาน้ำจืด ชนิดหนึ่ง ตัวแบนยาว
สรุป
1. วิชาภาษาไทย
เราสามารถเรียนรู้เกี่ยวกับวรรณคดีจากปลาที่เราศึกษาได้ โดยเรายังสามารถเรียนรู้วรรณคดีในด้าน ต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นคุณค่าทางวรรณคดี หรือรสในการอ่านวรรณคดี เป็นต้น
2. วิชาอังกฤษ
เราสามารถเรียนรู้คำศัพท์จากปลา เนื่องจาก๓ษาอังกฤษเป็นภาษาหลักที่เราต้องเรียนรู้ ไม่ว่าจะเป็น ชื่อวงศ์ ชื่อวิทยาศาสตร์ก็ล้วนแล้วแต่เป็นภาษาอังกฤษทั้งนั้น
3. วิชาสังคมศึกษา
เราสามารถเรียนรู้การดำรงชีวีตของปลาหรือการใช้ชีวิตประจำวันของคนสมัยก่อนที่พวกเขามีชีวิตการ เป็นอยู่อย่างไร เราก็สามารถเรียนรู้ได้เหมือนกัน
4. วิชาการงานอาชีพ
เราสามารถเรียนรู้ได้จากการฝึกอาชีพ ที่เรานำเอาวัตถุดิบจากปลานำมาประยุกต์ใช้ไม่ว่าจะเป็นด้านอา หาร หรือเครื่องประดับต่างๆ เช่น สร้อย พวงกุญแจ เป็นต้น
รูปภาพ