ข้อมูลทั่วไป

ชื่อไทย
นวลจันทร์น้ำจืด
ชื่อสามัญ
SMALL SCALE MUD CARP
ชื่อวิทยาศาสตร์
Cirrhina microlepis

ถิ่นอาศัย
อยู่ตามแม่น้ำใหญ่ เช่น แม่น้ำเจ้าพระยาตั้งแต่อยุธยาขึ้นไปถึงนครสวรรค์ จนถึงบึงบอระเพ็ดทางภาคอิสานพบมากในลำน้ำโขง

อาหาร
เป็นปลาที่กินอาหารไม่เลือก กินได้ทั้งพืช กุ้ง แมลงและตัวอ่อนของแมลง

ขนาด
ความยาวประมา 20-30 เซนติเมตร

ลักษณะจำเพาะ
นวลจันทร์มีพฤติกรรมวางไข่ในแหล่งน้ำหลากและเลี้ยงตัวอ่อนจนน้ำลดลงจึงอพยพลงสู่แม่น้ำ
เป็นปลาที่หายาก ปัจจุบันเชื่อว่าสูญพันธุ์ไปแล้วจากแม่น้ำเจ้าพระยา และยังพบได้บ้างที่แม่น้ำโขง

การขยายพันธุ์   
อายุ 1 ปีจะมีน้ำหนัก 1-2 ก.ก.
จะขยายพันธุ์ ได้เมื่ออายุ 2  ปีขึ้นไป

ประโยชน์
เป็นปลาเศรษฐกิจ
เนื้อของปลานวลจันทร์มีรสอร่อย   ความนิยมในตลาดดีมาก   เนื้อทำปลาขูด ปลาลูกชิ้น แต่นิยมนำไปทำปลาส้มมากที่สุด

ถิ่นกำเนิด
ปลานวลจันทร์เป็นปลาที่มีพื้นเพเดิมอยู่ทางตอนเหนือของประเทศอินเดีย เป็นปลาหนึ่งในสาม ชนิดที่ได้นำเข้าจากประเทศอินเดียมาประเทศไทย ได้แก่ ปลายี่สกเทศ ปลานวลจันทร์   และปลากระโห้เทศ
พบในแม่น้ำเจ้าพระยาตั้งแต่อยุธยาจนถึงนครสวรรค์ ทางภาคตะวันออกเฉียงเหนือ พบแถบชายทะเล ชายแดนติดต่อแม่น้ำโขง
วรรณคดีที่เกี่ยวข้อง
เป็นปลาชนิดหนึ่งที่มีชื่อถูกกล่าวถึงกาพย์แห่ชมปลา
ของเจ้าฟ้าธรรมาธิเบศร ไชยเชษฐ์สุริยวงศ์ (เจ้าฟ้ากุ้ง)

"นวลจันทร์เป็นนวลจริง  เจ้างามพริ้งยิ่งนวลปลา"

เกร็ดน่ารู้
ปลานวลจันทร์มีชื่อเป็นภาษาอีสานว่า " พอน "
จังหวัดอุบลราชธานีเรียกปลา ตัวนี้ว่า "ปลานกเขา"
ส่วนชื่อ "นวลจันทร์" หรือ "นวลจันทร์น้ำจืด" เป็นชื่อเรียกที่ใช้เรียกกันในภาคกลาง

สรุป
นวลจันทร์ เป็นชื่อปลาน้ำจืดชนิดหนึ่ง มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Cirrhinus microlepis อยู่ในวงศ์ปลาตะเพียน (Cyprinidae) วงศ์ย่อย Cyprininae - Labeonini มีรูปร่างลำตัวเรียวยาวสีขาวออกเหลืองรูปร่างคล้ายทรงกระบอก หัวโต ปากและตาเล็ก เกล็ดเล็ก ปลาในเขตลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยาจะมีหัวและลำตัวสีเงินอมเหลืองทอง ส่วนปลาในลุ่มแม่น้ำโขงจะเป็นสีชมพู ครีบหลังยกสูง ครีบหางเว้าลึก ครีบก้นเล็ก อาหารได้แก่ อินทรียสาร สัตว์หน้าดินขนาดเล็ก แพลงก์ตอน พืช และแมลงต่าง ๆ มักอยู่กันเป็นฝูง รักสงบมีขนาดประมาณ 46 ซ.ม. พบใหญ่สุด 69 ซ.ม. น้ำหนัก 5 ก.ก.

บทชมปลานวลจันทร์