วัดพระธาตุดอยหยวก

ตั้งอยู่บ้านหนุน หมู่ที่ 6 ต.ปง  อ.ปง  จ.พะเยา  เป็นปูชนียสถานที่มีความสำคัญคู่อำเภอปง และเป็นที่บรรจุ  พระบรมสารีริกธาตุ  พระเกศา และพระอัฐิจักษุ (กระดูกริมตาข้างขวา)  ของพระพุทธเจ้า   ระยะทางจากตัวอำเภอ อยู่ระหว่างที่ว่าการอำเภอปงไปทางทิศตะวันตกเฉียงใต้2 กิโลเมตร  ตั้งอยู่บนภูเขาลูกเตี้ยๆ เดิมมีชื่อว่า  “ภูเติม”  ในตอนหลังมีผู้มีจิตศรัทธาบูรณะซ่อมแซมโดยต่อเติมจากเดิมซึ่งสูงแค่ 3ม.การซ่อมแซมและเปลี่ยนชื่อเป็น พระธาตุดอยหยวก หลักฐานการสร้างในปี พ.ศ.ใดไม่ปรากฎชัดตามตำนานกล่าวว่าในครั้งพุทธกาล พระพุทธองค์ได้เสด็จมาถึงดอยภูเติม พญานาคที่รักษาดอยนี้อยู่แลเห็นพระพุทธเจ้า คิดว่าเป็นพญาครุฑก็แทรกกายหนี ต่อมาได้ทราบและฟังธรรมจากพระพุทธองค์ จึงเกิดความเลื่อมใส พระพุทธองค์จึงมอบพระเกศาให้และตรัสกับพระอานนท์ว่า เมื่อตถาคตนิพพานแล้ว ให้เอากระดูกริมตาขวามารวมไว้กับพระเกศา กาลข้างหน้าจะมีชื่อว่า พระธาตุภูเติม  จึงได้บรรจุและสร้างพระธาตุขึ้น ณ ดอยแห่งนี้มีชื่อเรียกใหม่ว่า พระธาตุดอยหยวก ภายในวัดมีวิหารพื้นเมืองทรงต่ำแบบพื้นเมืองล้านนา ส่วนพระธาตุเจดีย์ตั้งอยู่บนฐานหน้ากระดานสี่เหลี่ยม ต่อด้วยเรือนธาตุซึ่งเป็นส่วนย่อมุมยืดสูง เป็นรูปสี่เหลี่ยมและมีซุ้มจระนำอยู่สี่ทิศ ถัดขึ้นไปเป็นมาลัยเถารองรับองค์ระฆังทรงกลม ขึ้นไปเป็นบัลลังก์ต่อด้วยปล้องไฉน จนถึงปลียอดเป็นเจดีย์ทรงล้านนาที่สวยงาม ที่เป็นลักษณะเฉพาะของศิลปะพะเยา

อ้างอิง  http://www.thaitambon.com/tambon/ttrvList.asp?ID=560601

http://www.ephayao.com/iframe/6.php

http://www.pkpark.or.th/pong.php

http://www1.tv5.co.th/service/mod/heritage/nation/oldcity/phayao11.htm