คำพังเพย
คำพังเพยต่างจากสุภาษิตอย่างไร?
คำพังเพย
ความหมายตามพจนานุกรม หมายความว่า "คำที่กล่าวขึ้นลอย ๆ เป็นคำกลางเพื่อตีให้เข้ากับเนื้อเรื่อง"
คำพังเพยเป็นถ้อยคำที่มีลักษณะเดียวกับสำนวน แต่ต่างจากสำนวนตรงที่มีจุดมุ่งหมายเชิงสั่งสอน แต่เป็นไปในทำนองเสียดสี ประชดประชัน แฝงความหมายเชิงติชมไว้ด้วย คำพังเพยส่วนมากมีลักษณะเป็นข้อคิด และมีความหมายลึกซึ้ง เนื้อความที่สั่งสอนนั้น ไม่ได้เป็นความจริงอันเที่ยงแท้ เช่น
ขว้างงูไม่พ้นคอ
ข้างนอกสุกใส ข้างในเป็นโพรง
น้ำกลิ้งบนใบบอน
หว่านพืชใดได้ผลอย่างนั้น
น้ำเชี่ยวอย่าขวางเรือ
ปลาใหญ่กินปลาเล็ก
ฝนทั่งให้เป็นเข็ม
รู้อย่างเป็ด
ปากปราศรัยใส (น้ำใจ) เชือดคอ
สุภาษิต
ความหมายตามพจนานุกรม หมายถึง คำกล่าวที่มีคติควรฟัง สุภาษิตจึงมีลักษณะเดียวกับสำนวนและคำพังเพย แต่มีจุดมุ่งหมายเพื่อการสั่งสอน เตือนสติให้คิด ไม่มีการเสียดสีหรือติชมอย่างคำพังเพย เป็นถ้อยคำที่แสดงหลักความจริง เป็นที่ยอมรับกันโดยทั่ว ๆ ไป ภาษิตนี้ยังมีความหมายรวมไปถึง สัจธรรม คำสั่งสอนที่เป็นความจริงอันเที่ยงแท้ทางศาสนาด้วย เรียกสัจธรรมเหล่านี้ว่า "สุภาษิต"
เช่น ตนเป็นที่พึ่งแห่งตน คนล่วงทุกข์ได้เพราะความเพียร ฯลฯ สุภาษิต จึงมีเนื้อความ ความหมายที่ดี เป็นคำตักเตือนสั่งสอน และสะกิดใจอ่าน หรือเข้าใจเนื้อความได้ทันที โดยไม่ต้องแปลความหมาย ตีความหมาย เช่น
ทำดีได้ดี ทำชั่วได้ชั่ว
กิ้งก่าได้ทอง
ตักน้ำลดหัวตอ
ดาบสองคม
ปลาใหญ่กินปลาเล็ก
ปิดทองหลังพระ
กำแพงมีหูประตูมีช่อง
ไก่เห็นตีนงู งูเห็นนมไก่
ข้าวใหม่ปลามัน
คมในฝัก
จับปลาสองมือ
ช้างตายทั้งตัวเอาใบบัวมาปิด
ผักชีโรยหน้า
ที่มารูปภาพ
http://thaiidiom.kapook.com/wp-content/uploads/2009/02/05.jpg
ที่มาของข้อมูล
http://www.khonthai.com/Vitithai/saw.html
http://guru.google.co.th/guru/thread?tid=01b165bddc503236