อุตสาหกรรมแร่

ที่มา : http://board.dmr.go.th/news_dmr/data/pic/2019.jpg

     แร่ คือ ธาตุหรือสารประกอบที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติ โดยกระบวนการทางธรณีวิทยาภายในโลกและที่ผิวโลก มีองค์ประกอบเป็นช่วง มีโครงสร้างและองค์ประกอบเฉพาะตัว ส่วนสินแร่ คือ กลุ่มของแร่ต่าง ๆ ที่มีปริมาณมากพอในเชิงเศรษฐกิจ ซึ่งสามารถใช้เป็นวัตถุดิบในการหลอมเหลวหรือถลุง เพื่อให้ได้โลหะ แร่หลักชนิดต่าง ๆ จำแนกตามองค์ประกอบทางเคมี ได้ดังนี้

โลหะเดี่ยว : เงิน ทองคำ บิสมัท ทองแดง แพลทินัม แพลเลเดียม

คาร์บอเนต : CaCO₃ ( แคลไซต์ หินปูน) MgCO₃ (แมกนีไซต์) CaMg(CO₃)₂ (โดโลไมต์) PbCO₃ (เซอรัสไซต์)

ZnCO₃ (สมิทโซไนต์)

เฮไลด์ : CaF₂ (ฟลูออไรต์) NaCl (เฮไลต์) KCl (ซิลไวต์) Na₃AlF₆ (ไครโอไลต์)

ออกไซด์ : Al₂O₃.2H₂O (บอกไซต์) Al₂O₃ (คอรันดัม) Fe₂O₃ (ฮีมาไทต์) Fe₃O₄ (แมกนีไทต์) Cu₂O (คิวไพรต์)

MnO₂ (ไพโรลูไลต์) SnO₂ (แคสซิเทอไรต์) ZnO (ซิงไคต์)

ฟอสเฟต : Ca₃(PO₄)₂ (หินฟอสเฟต) Ca₅(PO₄)₃OH (ไฮดรอกซีแอพาไทต์)

ซิลิเกต : Be₃Al₂(Si₆O₁₈) (เบริล) ZrSiO₄ (เซอร์คอน) NaAlSiO₃ (แอลไบต์)3MgO.4SiO₂.H₂O (ทัลก์)

ซัลไฟด์ : Ag₂S (อาร์เจนไทต์) CdS (กรนอกไคต์) Cu₂S (คาลโคไซต์) Fe₂S (ไพไรต์) HgS (ซินนาบาร์) PbS (กาลีนา)

ZnS (สฟาสเลอไรต์)

ซัลเฟต : BaSO₄ (แบไรต์) CaSO₄ (แอนไฮไดรต์) PbSO₄ (แองกลีไซต์) SrSO₄ (เซเลสไทต์) MgSO₄.7H₂O (เอปโซไมต์)

     แร่ประกอบหิน หมายถึง แร่ที่เป็นส่วนประกอบของหิน เช่น หินแกรนิตประกอบด้วยแร่ควอตซ์ แร่เฟลด์สปาร์และแร่ไมกา หินปูนประกอบด้วยแร่แคลไซต์ซึ่งจะกระจายแทรกตัวอยู่ในเนื้อหินและแยกออกมาใช้ประโยชน์ได้ยาก จึงต้องนำหินเหล่านั้นมาใช้โดยตรง เช่น นำมาใช้ในกระบวนการผลิตปูนซีเมนต์ อุตสาหกรรมก่อสร้าง นำหินแกรนิตหรือหินอ่อนในรูปของแผ่นหินมาใช้สำหรับปูพื้นหรือการก่อสร้าง

นอกจากนี้อาจจำแนกแร่ตามโยชน์ทางเศรษฐกิจได้ดังนี้

     แร่เศรษฐกิจ หมายถึง แร่ที่มีค่าทางเศรษฐกิจและมีปริมาณมากพอที่จะนำมาใช้ประโยชน์ในทางอุตสาหกรรม โดยอาจแบ่งเป็นกลุ่มได้ตามตาราง หรืออาจแบ่งเป็น 2 ประเภทใหญ่ ๆ คือ แร่โลหะและแร่อโลหะ ตัวอย่างแร่เศรษฐกิจที่สำคัญของไทย เช่น หินปูน ยิปซัม สังกะสี เหล็ก ดีบุก ตะกั่ว หินอ่อน ทรายแก้ว เฟลด์มปาร์ ดินขาว ฟลูออไรต์ โพแทซและรัตนชาติ รวมทั้งแร่อโลหะที่ใช้เป็นเชื้อเพลิง เช่น ถ่านหิน หินน้ำมันและแก๊สธรรมชาติ โดยประเทศไทยผลิตแร่ได้มากกว่า 40 ชนิด ทั้งการผลิตเพื่อส่งออกและเพื่อรองรับอุตสาหกรรมภายในประเทศ

     ตัวอย่างกลุ่มแร่เศรษฐกิจ

     แร่โลหะพื้นฐาน : แร่ทองแดง ตะกั่ว สังกะสี พลวง ดีบุก ทังสเตน

     แร่หนักและแร่หายาก : แร่เทนทาไลต์โคลัมไบต์ เซอร์คอน อิลเมไนต์ โมนาไซต์

     แร่โลหะมีค่า : ทองคำ ทองคำขาว เงิน

     แร่ในอุตสาหกรรมเหล็กและเหล็กกล้า : แร่เหล็ก แมงกานีส นิกเกิล โครไมต์ โมลิบไนต์

     แร่วัตถุดิบในอุตสาหกรรมปูนซีเมนต์ : ยิปซัม หินปูน หินดินดาน ดินมาร์ลหรือดินสอพอง

     แร่ที่ใช้ในอุตสาหกรรมก่อสร้าง : หินอ่อน หินแกรนิต หินทราย หินกาบหรือหินชนวน

     แร่รัตนชาติ : เพชร คอรันดัม มรกต บุษราคัม โกเมน

     แร่ที่ใช้เป็นเชื้อเพลิง : ถ่านหิน หินน้ำมัน น้ำมันดิบ แก๊สธรรมชาติ

ขอบคุณข้อมูลจาก : รายงานของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 ห้อง 29 ปีการศึกษา 2549 โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษา