ชื่อเรื่อง           การพัฒนารูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ วิชาการงานอาชีพ

เรื่อง การสานวัสดุท้องถิ่นเพื่อส่งเสริมทักษะอาชีพ

สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2

ผู้วิจัย             นายพรอยันย์  สะหะดี  ตำแหน่ง ครู วิทยฐานะ ครูชำนาญการพิเศษ

โรงเรียนเทศบาล ๒ (บ้านบาเละฮิเล) สำนักการศึกษา เทศบาลเมืองนราธิวาส

อำเภอเมือง จังหวัดนราธิวาส

ปีที่วิจัย           พ.ศ. 2562

บทคัดย่อ

     การวิจัยครั้งนี้ เป็นการวิจัยเพื่อพัฒนารูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ วิชาการงานอาชีพ เรื่อง การสานวัสดุท้องถิ่นเพื่อส่งเสริมทักษะอาชีพ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 สรุปสาระที่ได้จากการวิจัย โดยมีวัตถุประสงค์ 4 ประการ (1) เพื่อศึกษาข้อมูลพื้นฐานในการพัฒนารูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ วิชาการงานอาชีพ เรื่อง การสานวัสดุท้องถิ่นเพื่อส่งเสริมทักษะอาชีพ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 (2) เพื่อพัฒนารูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ วิชาการงานอาชีพ เรื่อง การสานวัสดุท้องถิ่นเพื่อส่งเสริมทักษะอาชีพ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2  (3) เพื่อทดลองใช้รูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ วิชาการงานอาชีพ เรื่อง การสานวัสดุท้องถิ่น เพื่อส่งเสริมทักษะอาชีพ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 (4) เพื่อประเมินผลและปรับปรุงรูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพ เรื่อง การสานวัสดุท้องถิ่น   เพื่อส่งเสริมทักษะอาชีพ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 เกี่ยวกับทักษะด้านอาชีพ รวมทั้งผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของผู้เรียนในรายวิชาการงานอาชีพ เรื่อง การสานจากวัสดุท้องถิ่น 4.1) เปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่อง การสานจากวัสดุท้องถิ่น ก่อนและหลังการเรียนด้วยรูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ วิชาการงานอาชีพ เรื่อง การสานวัสดุท้องถิ่นเพื่อส่งเสริมทักษะอาชีพสำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 4.2) เปรียบเทียบทักษะอาชีพก่อนและหลังการเรียนด้วยรูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ วิชาการงานอาชีพ เรื่อง การสานวัสดุท้องถิ่นเพื่อส่งเสริมทักษะอาชีพ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 และ 4.3) ศึกษาความพึงพอใจ ของนักเรียนที่มีต่อการเรียนรู้โดยรูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ วิชาการงานอาชีพ เรื่อง การสานวัสดุท้องถิ่นเพื่อส่งเสริมทักษะอาชีพ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 โดยมีขั้นตอนดังนี้ ขั้นตอนที่  1 การวิจัย  (Research: R₁) เพื่อศึกษาและวิเคราะห์ข้อมูลพื้นฐาน ขั้นตอนที่ 2 การพัฒนา  (Development: D₁)  เพื่อพัฒนารูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ วิชาการงานอาชีพ เรื่อง การสานวัสดุท้องถิ่นเพื่อส่งเสริมทักษะอาชีพ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ขั้นตอนที่ 3 การวิจัย (Research: R₂) เพื่อทดลองใช้รูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ วิชาการงานอาชีพ เรื่อง การสานวัสดุท้องถิ่นเพื่อส่งเสริมทักษะอาชีพ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 (Implement: l) และขั้นตอนที่  4  การพัฒนา (Development: D₂) เพื่อประเมินประสิทธิผลของรูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ วิชาการงานอาชีพ เรื่อง การสานวัสดุท้องถิ่นเพื่อส่งเสริมทักษะอาชีพ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 (Evaluation: E)  สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูลประกอบไปด้วย ค่าเฉลี่ย ค่าร้อยละ ค่าสวนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และสถิติทดสอบ  t – test (Independent  Sample  t – test) 

ผลการวิจัยเรื่อง การพัฒนารูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ วิชาการงานอาชีพ เรื่อง การสานวัสดุท้องถิ่นเพื่อส่งเสริมทักษะอาชีพ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 มีรายละเอียดดังต่อไปนี้

1.  ผลการวิเคราะห์ข้อมูลพื้นฐานได้การพัฒนารูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ วิชาการงานอาชีพ เรื่อง การสานวัสดุท้องถิ่นเพื่อส่งเสริมทักษะอาชีพ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ประกอบด้วย 5 ขั้นตอน ดังนี้ 

ขั้นที่ 1 ขั้นนำ เป็นขั้นการเตรียมตัวให้พร้อม สร้างบรรยากาศให้นักเรียนสนใจในการทำกิจกรรม เป็นกิจกรรมที่ใช้เชื่อมโยงกับเนื้อหาสาระที่จะเรียนโดยการสนทนาโต้ตอบ ซักถาม และแสดงความคิดเห็น 

ขั้นที่ 2 ทบทวนความรู้เดิม เป็นขั้นทบทวนเนื้อหาสาระเรื่องที่จะเรียนรู้ โดยใช้คำถามกระตุ้นให้นักเรียนแสดงความคิดเห็น จากประสบการณ์เดิมเชื่อมโยงกับประสบการณ์ใหม่

ขั้นที่ 3 ปรับเปลี่ยนความคิด มี 3 กิจกรรม1) ทำความกระจ่างแลกเปลี่ยนเรียนรู้ เป็นขั้นที่ครูแนะนำวิทยากรภูมิปัญญาท้องถิ่น ให้นักเรียนทราบ วิทยากรภูมิปัญญาท้องถิ่นเล่าเกี่ยวกับประวัติความเป็นมาของการสอนแต่ละชนิดที่มีในชุมชนและสร้างอาชีพ2) การสร้างความคิดใหม่  เป็นขั้น  ที่ครูนำเสนอเนื้อหาสาระใหม่ที่ต้องการกระตุ้นให้นักเรียนสนใจ เกิดขึ้น  เป็นการกระตุ้นเร้าให้นักเรียนคิดหาวิธีทำ คำตอบตามเรื่องที่สอนสืบค้นด้วยสื่อที่เป็นของจริง การศึกษาดูงานแหล่งเรียนรู้ ภาพ เพื่อร่วมกันค้นหาคำตอบของกลุ่มจากการพูดคุยกับภูมิปัญญา  แลกเปลี่ยน ความคิดเห็น พิจารณา ข้อมูล ที่ได้รับโดยใช้ประสาทสัมผัสในการสำรวจ สังเกต หรือทดลองและสรุปข้อมูล ซึ่งครูจะเข้าไปช่วยเหลือแนะนำเมื่อนักเรียนเกิดปัญหาหรือต้องการความช่วยเหลือ 3) ประเมินความคิดใหม่  เป็นขั้นที่นักเรียนนำเสนอผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน จากสิ่งที่ค้นพบโดยการออกมาเล่าหน้าชั้นเรียนจัดแสดงผลงานของกลุ่มบนป้ายนิเทศหรือ มุมแสดงผลงาน แลกเปลี่ยน เรียนรู้กับเพื่อนกลุ่มอื่น

ขั้นที่ 4 ขั้นนำความคิดไปใช้ เป็นขั้นที่ครูเปิดโอกาสให้นักเรียนซักถามความรู้เกี่ยวกับการทำการสานจากวัสดุท้องถิ่น หรือปัญหาที่นักเรียนพบและต้องการแก้ไขเพื่อนำไปใช้ในคราวต่อไป

ขั้นที่ 5 ทบทวน เป็นขั้นที่ครูให้นักเรียนทำแบบทดสอบย่อย จากเรื่องการสานจากวัสดุท้องถิ่นที่นักเรียนได้ลงมือทำ

2.  การพัฒนารูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ วิชาการงานอาชีพ เรื่อง การสานวัสดุท้องถิ่นเพื่อส่งเสริมทักษะอาชีพ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2  ตามความคิดเห็นของผู้เชี่ยวชาญมีความเหมาะสมอยู่ในระดับมากถึงมากที่สุด  (มีค่าเฉลี่ยตั้งแต่ 4.00 - 4.80)  และความคิดเห็นของครูผู้สอนในวิชาการงานอาชีพ ต่อการพัฒนารูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ วิชาการงานอาชีพ เรื่อง การสานวัสดุท้องถิ่นเพื่อส่งเสริมทักษะอาชีพ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 มีผลประเมินโดยรวม  มีความเหมาะสมอยู่ในระดับมาก  ( = 2.70,  S.D. = 0.47) 

3.  ผลการศึกษาการพัฒนารูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ วิชาการงานอาชีพ เรื่อง  การสานวัสดุท้องถิ่นเพื่อส่งเสริมทักษะอาชีพ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2  มีทักษะอาชีพและผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนเพิ่มขึ้นหลังจากได้รับการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ตามการพัฒนารูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ วิชาการงานอาชีพ เรื่อง การสานวัสดุท้องถิ่นเพื่อส่งเสริมทักษะอาชีพ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05  แสดงว่าการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ตามการพัฒนารูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ วิชาการงานอาชีพ เรื่อง การสานวัสดุท้องถิ่นเพื่อส่งเสริมทักษะอาชีพ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2  ทำให้นักเรียนมีทักษะอาชีพและผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนเพิ่มขึ้น

4.  ผลการประเมินประสิทธิผลการใช้การพัฒนารูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ วิชา การงานอาชีพ เรื่อง การสานวัสดุท้องถิ่นเพื่อส่งเสริมทักษะอาชีพ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2  โดยมีวัตถุประสงค์ย่อยดังนี้

      1)  นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 มีทักษะอาชีพหลังใช้การพัฒนารูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ วิชาการงานอาชีพ เรื่อง การสานวัสดุท้องถิ่นเพื่อส่งเสริมทักษะอาชีพ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2  สูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ  .05

      2)  นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 มีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนหลังใช้การพัฒนารูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ วิชาการงานอาชีพ เรื่อง การสานวัสดุท้องถิ่นเพื่อส่งเสริมทักษะอาชีพ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2  สูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ  .05

      3)  นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 มีความพึงพอใจต่อการเรียนรู้ด้วยการพัฒนารูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ วิชาการงานอาชีพ เรื่อง การสานวัสดุท้องถิ่นเพื่อส่งเสริมทักษะอาชีพ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ในภาพรวมอยู่ในระดับมากที่สุด