แผนการจัดการเรียนรู้คณิตศาสตร์ตามแนวคิดการเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning) เพื่อส่งเสริมความสามารถในการคิดวิเคราะ
แผนการจัดการเรียนรู้
กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 ภาคเรียนที่ 1/2560
หน่วยการเรียนรู้ที่ 3 เรื่อง จำนวนจริง จำนวน 14 ชั่วโมง
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 1 เรื่อง จำนวนจริง เวลา 1 ชั่วโมง
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
1. มาตรฐานการเรียนรู้/ตัวชี้วัด
สาระที่ 1 จำนวนและการดำเนินการ
มาตรฐาน ค 1.1 เข้าใจถึงความหลากหลายของการแสดงจำนวนและการใช้จำนวนในชีวิตจริง
2. สาระสำคัญ/ความคิดรวบยอด
จำนวนจริง เป็นจำนวนที่ประกอบด้วย จำนวนตรรกยะและจำนวนอตรรกยะ
1) จำนวนตรรกยะ คือ จำนวนที่เขียนให้อยู่ในรูปเศษส่วนได้โดยที่ตัวหารต้องไม่เป็นศูนย์
รวมทั้งจำนวนที่เขียนอยู่ในรูปทศนิยมซ้ำ และจำนวนเต็ม
2) จำนวนอตรรกยะ คือ จำนวนที่ไม่สามารถเขียนให้อยู่ในรูปเศษส่วนได้ เช่น , 0.23456… ,… หรือคือจำนวนที่เขียนอยู่ในรูปทศนิยมไม่ซ้ำ
3. จุดประสงค์การเรียนรู้
3.1 ด้านความรู้ เพื่อให้นักเรียน
- บอกความหมายของจำนวนต่าง ๆ ในระบบจำนวนจริงได้
3.2 ด้านทักษะกระบวนการ เพื่อให้นักเรียน
- มีทักษะการสื่อสาร สื่อความหมายและการนำเสนอความหมายและความสัมพันธ์ของ
จำนวนจริงได้
3.3 ด้านคุณลักษณะ เพื่อให้นักเรียน
- สามารถทำงานได้อย่างเป็นระบบ มีการวางแผนการทำงานครบทุกขั้นตอน
4. สมรรถนะสำคัญของผู้เรียน
4.1 ความสามารถในการสื่อสาร
4.2 ความสามารถในการคิด
5. สาระการเรียนรู้/เนื้อหา
1) เซตของจำนวนนับ หรือ N = {1, 2, 3, …}
2) เซตของจำนวนเต็ม หรือ I = {…, -3, -2, -1, 0, 1, 2, 3, …} หรือ
3) เซตของจำนวนตรรกยะ หรือ Q = {x | x = เมื่อ a, bI และ b ¹ 0}
จำนวนตรรกยะ ประกอบด้วยจำนวนต่อไปนี้
1. จำนวนเต็ม ได้แก่ 0, 1, -1, …
2. จำนวนที่เขียนอยู่ในรูปเศษส่วนของจำนวนเต็ม และตัวส่วนไม่เป็นศูนย์ เช่น , ,… เป็นต้น
3. จำนวนที่เขียนอยู่ในรูปทศนิยมซ้ำ เช่น 0.1717…, 1.2121…, ... เป็นต้น
4) เซตของจำนวนอตรรกยะ คือ เซตของจำนวนที่ไม่สามารถเขียนให้อยู่ในรูปเศษส่วนของ
จำนวนเต็มที่ตัวส่วนไม่เป็นศูนย์ แต่เขียนได้ในรูปทศนิยมไม่ซ้ำ และสามารถกำหนดค่าโดยประมาณได้ เช่น » 1.414,» 1.732 เป็นต้น
6. กิจกรรมการเรียนรู้
ขั้นที่ 1 กระตุ้นเตรียมความพร้อม (ใช้เวลาประมาณ 5 นาที)
1) กระตุ้นและเรียกสมาธินักเรียนโดยใช้คำสั่ง “ให้นักเรียนบอกจำนวนที่เป็นจำนวนเฉพาะมาคนละ 1 จำนวน ห้ามซ้ำกัน” นักเรียนคนใดคิดได้ก่อนให้ยกมือแล้วจึงตอบ ครูคอยกระตุ้นให้นักเรียนช่วยกันตอบให้ได้มากที่สุดในเวลา 2 นาที และกล่าวชมเชยนักเรียนทุกคนที่ยกมือตอบ
2) ครูแจ้งจุดประสงค์การเรียนรู้
3) แจ้งเนื้อหาและเอกสารที่นักเรียนจะได้รับในชั่วโมงนี้ ซึ่งประกอบด้วย
- ใบความรู้ เรื่อง มารู้จักจำนวนจริง
- ใบกิจกรรมที่ 1 จำนวนชนิดใดเอ่ย
- ใบกิจกรรมที่ 2 จริง หรือ เท็จ
4) จัดให้นักเรียนนั่งเป็นกลุ่มโดยคละเพศคละความสามารถ กลุ่มละ 4 คน ได้ทั้งหมด
9 กลุ่ม แต่ละกลุ่มประกอบด้วยนักเรียนเก่ง 1 คน ปานกลาง 2 คน และอ่อน 1 คน จำนวน 8 กลุ่ม และอีก 1 กลุ่มมีนักเรียน 5 คน ที่ประกอบด้วยนักเรียนเก่ง 1 คน ปานกลาง 2 คน และคนอ่อน 2 คน ครูแจ้งนักเรียนว่าในการทำกิจกรรม สมาชิกทุกคนภายในกลุ่มต้องช่วยเหลือซึ่งกันและกัน นักเรียนเก่งต้องดูแลอธิบายให้นักเรียนที่เรียนอ่อนฟัง และสมาชิกทุกคนในกลุ่มมีโอกาสนำเสนองานของกลุ่ม ขั้นที่ 2 นำเสนอเนื้อหา (ใช้เวลาประมาณ 10 นาที)
5) ครูทบทวนนักเรียนโดยให้นักเรียนบอกชนิดของจำนวนที่นักเรียนรู้จักมาว่ามีอะไรบ้าง(จำนวนนับ จำนวนเต็มบวก จำนวนเต็มลบ ศูนย์ เศษส่วน ทศนิยม เป็นต้น)
6) ครูแสดงแผนผังความสัมพันธ์ของจำนวนชนิดต่าง ๆ ผ่านจอโปรเจคเตอร์ โดยครูตั้ง
คำถาม “นักเรียนจะอธิบายแผนผังนี้ว่าอย่างไร และจำนวนเฉพาะ จัดอยู่ในจำนวนชนิดใดในแผนผังนี้” (จำนวนเชิงซ้อน ประกอบด้วย จำนวนจริง และจำนวนที่ไม่ใช่จำนวนจริง, จำนวนจริงประกอบไปด้วย จำนวนอตรรกยะ และจำนวนตรรกยะ เป็นต้น, จำนวนเฉพาะจัดอยู่ในจำนวนเต็มบวก)
แผนผังแสดงความสัมพันธ์ของจำนวนชนิดต่าง ๆ
6) ให้นักเรียนทุกกลุ่มร่วมกันพิจารณาว่า จำนวนที่กำหนดให้ต่อไปนี้เป็นจำนวนชนิดใด นักเรียนคนใดคิดได้ก่อนให้ยกมือขึ้น แล้วจึงตอบ ครูกระตุ้นให้นักเรียนร่วมกันตอบ
ข้อ |
จำนวนที่กำหนดให้ |
จำนวนจริง |
||||
จำนวนนับ |
จำนวนเต็ม |
จำนวนเต็มลบ |
จำนวน ตรรกยะ |
จำนวน อตรรกยะ |
||
1 |
-4 |
|
/ |
/ |
/ |
|
2 |
0.666… |
|
|
|
/ |
|
3 |
|
/ |
/ |
/ |
|
|
4 |
57 |
/ |
/ |
|
/ |
|
5 |
|
|
|
|
/ |
|
6 |
3.6812… |
|
|
|
|
/ |
7 |
/ |
/ |
|
/ |
|
7) ครูอธิบายว่าจำนวนจริง ประกอบไปด้วย
7.1) เซตของจำนวนตรรกยะ หรือ Q = {x | x = เมื่อ a, bI และ b ¹ 0} และจำนวนตรรกยะ ประกอบด้วยจำนวนต่อไปนี้
1) จำนวนเต็ม ได้แก่ …-1, 0, 1,…
2) จำนวนที่เขียนอยู่ในรูปเศษส่วนของจำนวนเต็ม และตัวส่วนไม่เป็นศูนย์ เช่น , ,… เป็นต้น
3) จำนวนที่เขียนอยู่ในรูปทศนิยมซ้ำ เช่น 0.1717…, 1.2121…, ... เป็นต้น
7.2) เซตของจำนวนอตรรกยะ คือ เซตของจำนวนที่ไม่สามารถเขียนให้อยู่ในรูปเศษส่วนของจำนวนเต็มที่ตัวส่วนไม่เป็นศูนย์ แต่เขียนได้ในรูปทศนิยมไม่ซ้ำ และสามารถกำหนดค่าโดยประมาณได้ เช่น » 1.414,» 1.732 เป็นต้น
ขั้นที่ 3 แลกเปลี่ยนร่วมเรียนรู้ (ใช้เวลาประมาณ 15 นาที)
8) นักเรียนแต่ละกลุ่มรับใบความรู้ เรื่อง มารู้จักจำนวนจริง ไปร่วมกันศึกษาเพิ่มเติมแล้วบันทึกความรู้ที่สรุปได้ร่วมกัน ครูคอยกระตุ้นและให้คำแนะนำทุกกลุ่มอย่างทั่วถึง
9) นักเรียนทุกกลุ่มรับใบกิจกรรมที่ 1 จำนวนชนิดใดเอ่ย มาช่วยกันระดมความคิดและสรุปคำตอบที่ได้ในใบกิจกรรม ครูคอยชี้แนะแนวทางในการทำใบกิจกรรม
ขั้นที่ 4 ฝึกคิด ฝึกทำ นำเสนอ (ใช้เวลาประมาณ 20 นาที)
10) นักเรียนแต่ละกลุ่มรับใบกิจกรรมที่ 2 จริง หรือ เท็จ แล้วช่วยกันระดมความคิดเพื่อค้นหาคำตอบ พร้อมทั้งให้เหตุผลได้ ครูคอยสังเกตและประเมินพฤติกรรมการทำงานของแต่ละกลุ่ม
11) ให้นักเรียนนำเสนอคำตอบ พร้อมให้เหตุผลจากใบกิจกรรมที่ 2 จริง หรือ เท็จ
กลุ่มละ 1 ข้อ เช่น ข้อ 1) 0.110110110... เป็นจำนวนตรรกยะ จริงหรือเท็จ (คำตอบ คือ เป็นจริง เพราะ เป็นทศนิยมซ้ำและสามารถเขียนให้อยู่ในรูปของเศษส่วนได้)
12) นักเรียนนำเสนอจนครบทุกกลุ่ม ครูคอยให้คำแนะนำเพิ่มเติมและกล่าวชมเชย
13) ครูถามนักเรียนว่า “นักเรียนได้รู้อะไรจากการเรียนในชั่วโมงนี้ ” นักเรียนคนใดคิดได้ก่อนให้ยกมือตอบ คำตอบอาจมีการซ้ำกันได้ (จำนวนจริงประกอบด้วย จำนวนตรรกยะ และจำนวน อตรรกยะ, จำนวนตรรกยะประกอบด้วย จำนวนเต็ม และจำนวนที่ไม่ใช่จำนวนเต็ม,...เป็นต้น)
ขั้นที่ 5 การประเมินผลและประยุกต์ใช้ (ใช้เวลาประมาณ 10 นาที)
14) นักเรียนกันสรุปความหมายพร้อมยกตัวอย่างจำนวนชนิดต่าง ๆ ในระบบจำนวนจริง
โดยให้นักเรียนเขียนแผนผังแสดงความสัมพันธ์ของจำนวนชนิดต่าง ๆ (ในระหว่างการดำเนินกิจกรรมนี้ครูจะประเมินนักเรียนจากการแผนผังที่นักเรียนเขียน)
7. สื่อ/แหล่งการเรียนรู้
1) ใบความรู้ เรื่อง มารู้จักจำนวนจริง
2) ใบกิจกรรมที่ 1 จำนวนชนิดใดเอ่ย
3) ใบกิจกรรมที่ 2 จริง หรือ เท็จ
4) อุปกรณ์เครื่องฉายและคอมพิวเตอร์
8. การวัดผลและการประเมินผล
สิ่งที่ต้องการวัด |
เครื่องมือวัดผล |
วิธีวัดผล |
เกณฑ์การประเมินผล |
ด้านความรู้ |
- ใบกิจกรรมที่ 1 จำนวนชนิดใดเอ่ย - ใบกิจกรรมที่ 2 จริง หรือ เท็จ |
- ตรวจใบกิจกรรม |
- ทำได้ถูกต้อง ร้อยละ 75 ขึ้นไปถือว่า “ผ่าน” |
ด้านทักษะ/กระบวนการ |
- แบบประเมินด้านทักษะ/กระบวนการ |
- ประเมินด้านทักษะ/กระบวนการ |
- ได้คะแนนระดับ 2 ขึ้นไป ถือว่า “ผ่าน” |
ด้านคุณลักษณะ อันพึงประสงค์ |
- แบบประเมิน ด้านคุณลักษณะ อันพึงประสงค์ |
- ประเมิน ด้านคุณลักษณะ อันพึงประสงค์ |
- ได้คะแนนระดับ 2 ขึ้นไป ถือว่า “ผ่าน” |
ด้านสมรรถนะ |
- แบบประเมินสมรรถนะ |
- ประเมินสมรรถนะ |
- ควรได้คะแนนระดับดี ขึ้นไป |
พฤติกรรม การทำงานกลุ่ม |
- แบบสังเกตพฤติกรรม การทำงานกลุ่ม |
- สังเกตพฤติกรรม การทำงานกลุ่ม |
- ได้คะแนน ระดับ 2 ขึ้นไป ถือว่า “ผ่าน” |
9. ความเห็นของผู้บริหารสถานศึกษาหรือผู้ที่ได้รับมอบหมายก่อนสอน
................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................
ว่าที่พันตรี .......................................................
(พิศาล วรจักร์)
ผู้อำนวยการโรงเรียนพรานวิบูลวิทยา
................/................/................
10. บันทึกผลหลังการจัดกิจกรรมการเรียนรู้
10.1 ผลการจัดการเรียนรู้
1) จุดประสงค์ด้านความรู้ จากนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4/1 จำนวน 37 คน
ปรากฏผล ดังนี้
- ผลการทำใบกิจกรรม 2 ชุดรวมกัน นักเรียนที่มีคะแนนรวมผ่านเกณฑ์การประเมิน จำนวน.............คน นักเรียนที่ไม่ผ่านเกณฑ์การประเมินและควรแก้ไข จำนวน.............คน
2) จุดประสงค์การเรียนรู้ด้านทักษะ/กระบวนการ และด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์ และด้านสมรรถนะผู้เรียน จากนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4/1 จำนวน 37 คนปรากฏผล ดังนี้
รายการประเมิน |
ผลการประเมิน (ร้อยละ) |
สรุป |
||||
ดีมาก |
ดี |
พอใช้ |
ปรับปรุง |
ผ่าน |
ไม่ผ่าน |
|
ด้านทักษะ/กระบวนการ |
|
|
|
|
|
|
ด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์ |
|
|
|
|
|
|
ด้านสมรรถนะผู้เรียน |
|
|
|
|
|
|
10.2 ปัญหา/อุปสรรค
.......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................... 10.3 ข้อเสนอแนะ/แนวทางแก้ไข
..................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
ลงชื่อ ..............................................ผู้สอน
(นางหทัยรัตน์ วิวาสุขุ)
ตำแหน่ง ครู วิทยฐานะ ครูชำนาญการพิเศษ
................ /................ /................
11. ความเห็นของผู้บริหารสถานศึกษาหรือผู้ที่ได้รับมอบหมายหลังสอน
........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
ว่าที่พันตรี .....................................................
(พิศาล วรจักร์)
ผู้อำนวยการโรงเรียนพรานวิบูลวิทยา ................/................/...................