ผึ้งหลวง (Apis dorsata frabicius)
ผึ้งหลวง
ชื่อทั่วไป ผึ้งหลวง
ชื่อสามัญ Giant Honey Bee
ชื่อทางวิทยาศาสตร์ Apis dorata frabicuis
ผึ้งหลวง (Apis dorata frabicius)
-เป็นผึ้งที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในผึ้ง 4 พวก มีลักษณะตัวใหญ่
-ลำตัวยาวรี ประชากรส่วนใหญ่จะอยู่ปกคลุมรังเพื่อทำหน้าที่ป้องกันรัง รวงผึ้งมีขนาดใหญ่ มีประชากรประมาณ 10,000 – 80,000 ตัวต่อรัง เป็นรวงชั้นเดียว หรือรวงเดียว บางครั้งอาจมีความกว้างถึง 2 เมตร ลักษณะรวงทั่วไปจะโค้งรีเป็นรูปครึ่งวงกลมจะติดอยู่ใต้กิ่งไม้ หน้าผา โขดหิน หรือมุมตึกที่อยู่สูง ๆ เป็นที่โล่งแจ้งซึ่งจะมีร่มเงาที่ไม่ร้อนเกินไป บางครั้งในที่เดียวกันอาจมีผึ้งเกาะรวมกันมากกว่า 50 รัง ผึ้งหลวงจะดุร้ายเมื่อถูกรบกวนหรือทำลายและจะรุมต่อยศัตรูของมัน นับเป็นสิบถึงร้อยตัว เนื่องจากผึ้งหลวงเป็นผึ้งตัวใหญ่จึงมีพิษมากในเหล็กไน จึงทำให้ศัตรูของมันได้รับบาดเจ็บสาหัสได้
-ผึ้งหลวงเป็นผึ้งที่มีขนาดใหญ่ จึงสามารถบินไปหาอาหารได้ไกล บางครั้งรังหนึ่งอาจจะมีน้ำผึ้งถึง 15กิโลกรัม แต่เนื่องจากพฤติกรรมของผึ้งหลวงจะชอบทำรังในที่โล่งแจ้งและอยู่ที่สูง ไม่ชอบให้ถูกรบกวน จึงไม่สามารถนำมาเลี้ยงได้ แต่ควรจะอนุรักษ์ให้มีอยู่ในธรรมชาติ เพราะต้นไม้หลายชนิดต้องการผึ้งหลวงเป็นแมลงช่วยผสมเกสรเพื่อดำรงเผ่าพันธุ์
-ขนาดของผึ้งหลวง ขนาดลำตัวยาว 17-19 มิลลิเมตร ส่วนอกกว้าง 5 มิลลิเมตร ความยาวของลิ้น 6-7มิลลิเมตร
-ขาคู่ที่1 เเละ2 ไว้เดิน ขาคู่ที่ 3 เก็บเกสร
ลักษณะของผึ้ง
ลักษณะทั่วไปของผึ้ง แบ่งออกได้เป็น 3 ส่วน คือ
-ส่วนหัวอวัยวะรับความรู้สึก
-ตารวม มีอยู่ 2 ตา ประกอบด้วยดวงตาเล็ก ๆ เป็นรูปหกเหลี่ยมหลายพันตารวมกัน เชื่อมติดต่อกันเป็นแผง ทำให้ผึ้งสามารถมองเห็นสิ่งต่าง ๆ ได้รอบทิศ
-ตาเดี่ยว เป็นจุดเล็ก ๆ 3 จุด อยู่ห่างกันเป็นรูปสามเหลี่ยม ส่วนที่รับรู้ความเข้มของแสง
วรรณะของผึ้ง วรรณะของผึ้ง แบ่งออกเป็น 3 วรรณะคือ
1. ผึ้งนางพญา (The Queen)
มีขนาดใหญ่ และมีลำตัวยาวกว่าผึ้งตัวผู้และผึ้งงาน ปีกของผึ้งนางพญาจะมีขนาดสั้น ผึ้งนางพญาจะมีเหล็กไน การเคลื่อนไหวของผึ้งค่อนข้างเชื่องช้า แต่สุขุมรอบคอบ ผึ้งนางพญาจะมีหน้าที่สำคัญ
1. ผสมพันธุ์
2. วางไข่
3. ควบคุมสังคมของผึ้งให้อยู่ในสภาพปกติ
ผึ้งแยกรัง (Swarming)
• ผึ้งงานป้องกันผึ้งนางพญาตัวใหม่ไม่ให้ผึ้งนางพญาตัวเก่ามาทำร้าย
• ผึ้งนางพญาตัวเก่าแยกรังออกไปแล้ว
• ผึ้งนางพญาใหม่เมื่อมีอายุได้ 3-5 วัน ก็จะเริ่มออกบินเพื่อผสมพันธุ์
• การผสมพันธุ์จะเกิดขึ้นในระยะความสูงตั้งแต่ 50-100 ฟุต
• ผสมพันธุ์กับผึ้งตัวผู้ครั้งหนึ่งประมาณ 7-10 ตัว หรืออาจถึง 20 ตัว
• ผสมพันธุ์แล้ว ส่วนท้องของผึ้งนางพญาจะขยายใหญ่ขึ้นภายใน 2-4 วัน ผึ้งนางพญาก็จะเริ่มวางไข่
2. ผึ้งตัวผู้ (The Drone)
ตัวผู้จะมีขนาดใหญ่และตัวอ้วน
ผึ้งตัวผู้จะไม่มีเหล็กไน
ลิ้นจะสั้นมาก คอยรับอาหารจากผึ้งงาน หรือดูดกินน้ำหวานจากที่เก็บ
ผึ้งตัวผู้จะเจริญมาจากไข่ที่ไม่ได้รับการผสม (Un-fertilized egg)
อายุประมาณ 16 วัน พร้อมที่จะผสมพันธุ์ได้
การผสมพันธุ์
• ผึ้งตัวผู้จากรังผึ้งต่างๆ ในปริมาณใกล้เคียงกันจะบินออกจากรังไปรวมกลุ่มกัน ณ สถานที่ซึ่งเรียกว่า ที่รวมกลุ่มของผึ้งตัวผู้ (Drone Congregation Area)
• วันที่อากาศดี ท้องฟ้าสดใส
• ผึ้งตัวผู้เข้าเมื่อผสมพันธุ์กับผึ้งนางพญาแล้วผึ้งตัวผู้นั้นก็จะตกลงมาตาย
• หมดฤดูผสมพันธุ์ไม่ได้ผสมพันธุ์ก็มักจะถูกไล่ออกจากรัง
3. ผึ้งงาน (The Worker)
• ผึ้งงานเป็นผึ้งที่มีขนาดเล็กที่สุดภายในรังผึ้ง
• ปริมาณมากที่สุด
• กำเนิดมาจากไข่ที่ได้รับการผสมกับเชื้อตัวผู้ (Fertilized egg)
• ผึ้งงานเป็นเพศเมียเหมือน ผึ้งนางพญา แต่เป็นเพศเมียที่ไม่สมบูรณ์
• ส่วนของรังไข่จะมีขนาดเล็กไม่สามารถสร้างไข่ได้
• ยกเว้นในกรณีที่รังผึ้งรังนี้เกิดขาดนางพญา *ไข่ที่เป็นผึ้งตัวผู้
• มีต่อมไขผึ้ง ตะกร้อเก็บเกสร ต่อมกลิ่น
จัดทำโดย
นายศุภกร เจริญธรรม เลขที่ 12
นางสาวพรพิมล ทัพไชย เลขที่ 23
นางสาวภัสสร อักษร เลขที่ 31
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5/5
แหล่งอ้างอิง:
http://www.aopdb04.doae.go.th/thebeeflies01.htm