นายฉัตรเฉลิม  เกษเวชสุริยา นักเรียนมัธยมศึกษาปีที่ 5 โรงเรียนตาคลีประชาสรรค์ จังหวัดนครสวรรค์  โครงการพัฒนาอัจฉริยภาพทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีสำหรับเด็กและเยาวชน (Junior Science Talent Project : JSTP) สวทช.  กล่าวว่า เขาน้อย เป็นหนึ่งในเขาหินปูน ของอำเภอตาคลี จังหวัดนครสวรรค์  ที่มีการพบฟอสซิลของหอยฝาเดียว(Gastropods) จำนวนมาก   จึงทำให้สนใจศึกษาโบราณชีววิทยาของหอยฝาเดียวในบริเวณเขาน้อย เพราะอาจเป็นร่องรอยที่บอกเล่าได้ถึงสภาวะแวดล้อมบรรพกาล โดยมี ผศ.ดร.สมชาย นาคะผดุงรัตน์ และ ดร.โยชิโอะ ซาโต เป็นอาจารย์ที่ปรึกษา 

          “ในการศึกษาได้ลงพื้นที่สำรวจและเก็บตัวอย่างฟอสซิลในบริเวณเขาน้อย และนำตัวอย่างที่ได้มาวิเคราะห์ทางด้านสัณฐานวิทยา ลักษณะโครงสร้างภายนอก ซึ่งผลการจัดจำแนก พบฟอสซิลหอยฝาเดียว  3 สกุล ได้แก่ Lophosplia sp., Trepospina sp. และ Murchisonia sp. กับอีก 2 ชนิดพันธุ์  คือ Naticopsis minoensis  และ Naticopsis sp. cf. N. paraealta    โดยหอยฝาเดียวชนิด Naticopsis  minoensis  ที่พบ มีลักษณะการขดแบบเจดีย์ มีขนาดกว้าง 1.0 - 4.2 เซนติเมตร ยาว 1.8 – 4.1 เซนติเมตร หอยชนิดนี้มักจะอยู่รวมกันเป็นกลุ่ม ใช้เท้ายึดเกาะอยู่กับโคลนหลังแนวปะการัง เพื่อหลบแรงปะทะของกระแสน้ำ   ส่วนหอยฝาเดียวชนิด Naticopsis sp. cf. N. paraealta   จะมีลักษณะทั่วไปคล้ายกัน แต่มีขนาดใหญ่กว่าชนิดแรก คือ มีขนาดกว้าง  5.6 เซนติเมตร และยาว 7.4 เซนติเมตร ดำรงชีวิตอาศัยอยู่ในสภาวะแวดล้อมแบบหลังแนวปะการัง เช่นเดียวกัน  นอกจากนี้ บริเวณด้านหน้าเขาหินปูนยังพบฟอสซิลสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลังอื่นๆ จำนวนมาก เช่น ปะการัง ฟองน้ำ  อีกทั้งยังพบ ฟิวซูลินิด  กลุ่มของสิ่งมีชีวิตเซลล์เดียวชนิด Verbeekina  verbeeki   ซึ่งถือเป็นฟอสซิลดัชนี (index fossil) ที่สามารถใช้อ้างอิงเพื่อบอกอายุของฟอสซิลและชั้นหินที่มีฟอสซิลเหล่านี้ปรากฏได้ว่าอยู่ในยุคเพอร์เมียนมีอายุราว 276.5 ล้านปีก่อน”

          จากการวิเคราะห์ข้อมูลลำดับชั้นหินและฟอสซิลที่พบ บ่งบอกได้ว่า ครั้งหนึ่งบริเวณเขาน้อยเคยเป็นเขตทะเลน้ำตื้นบริเวณหลังแนวปะการัง( Back-reef ) ที่มีความอุดมสมบูรณ์ทางด้านระบบนิเวศสูง  เนื่องจากการพบซากดึกดำบรรพ์ที่มีความสัมพันธ์กันเป็นจำนวนมาก  และเมื่อกาลเวลาผ่านไปกระบวนการเปลี่ยนแปลงทางธรณีวิทยาทำให้เปลือกโลกมีการเคลื่อนตัว โดยเปลือกโลกส่วนของแผ่นดินบริเวณฉานไทยได้มุดตัวลงใต้แผ่นอินโดจีน ทำให้น้ำทะเลในแผ่นมหาสมุทรไหลลงไปใต้โลก ขณะเดียวกันแผ่นฉานไทยมีการโค้ง โก่ง ยกตัวสูงขึ้นและมีการผุพังทลายจนกลายเป็นภูเขาที่มีชื่อว่า “เขาน้อย” ดังที่ปรากฏในปัจจุบัน

          อย่างไรก็ดี ฟอสซิลที่พบไม่เพียงใช้บอกเล่าถึงอดีตกาลของเขาน้อยเท่านั้น  แต่ ดร.โยชิโอะ ซาโต อาจารย์ที่ปรึกษายังตรวจสอบพบว่า ฟอสซิลหอยฝาเดียว  Naticopsis  minoensis  เป็นชนิดเดียวกับที่เคยพบที่ประเทศญี่ปุ่น จึงอาจเป็นหลักฐานชิ้นหนึ่งที่เชื่อมโยงได้ว่า แผ่นดินไทยกับญี่ปุ่นเคยมีอาณาเขตร่วมกันในยุคเพอร์เมียนมาก่อน ซึ่งจะต้องมีการศึกษาลำดับชั้นหินอย่างละเอียดต่อไป

          “สำหรับการศึกษาต่อยอด จะทำการสำรวจและเก็บตัวอย่างฟอสซิลกลุ่มสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลังตามแนวรอยเลื่อนเก่าของประเทศไทย โดยหวังว่าจะค้นพบข้อมูลและหลักฐานบางอย่างที่อาจจะนำมาซึ่งการไขปริศนาการสูญพันธุ์ครั้งยิ่งใหญ่ของสัตว์ทะเลในยุคเพอร์เมียน”  

ข้อมูลจาก ศูนย์สื่อสารวิทยาศาสตร์ไทย สวทช. watta.ryo@gmail.com