1. ลักษณะสำคัญของภาษาไทย

1.1) เป็นภาษาคำโดด ไม่มีการเปลี่ยนแปลงรูปคำ เพื่อบอกเพศ พจน์ กาล
       เช่น - เด็ก 1 คน เด็ก 2 คน (คำว่า “คน” ไม่เปลี่ยนแปลง)
             - เขากินข้าวแล้ว เขาจะกินข้าว (คำว่า “กิน” ไม่เปลี่ยนแปลง)

1.2) มีเสียงวรรณยุกต์

1.3) มีคำขยายวางอยู่หลังคำถูกขยาย เช่น เขาเด็นเร็ว เธอสวยมาก น้องพูดเก่งมาก  ฉันชอบสีฟ้า

ยกเว้น: คำที่บอกจำนวนหรือปริมาณ จะวางคำขยายไว้หน้าก็ได้ เช่น หลากรส หลายแบบ ล้ำค่า เลอโฉม เลอรส

1.4) การเรียงคำในประโยคต่างกัน ความหมายจะต่างกันได้ เช่น พ่อตีลูก - ลูกตีพ่อ  แม่ใช้ลูก - ลูกใช้แม่

1.5) ลักษณะอื่นๆ - มีลักษณนาม
                      - มีวรรคตอนในการเขียน
                      - มีการใช้คำเหมาะกับบุคคลและโอกาส ซึ่งถือเป็น “วัฒนธรรมการใช้ภาษา” ของไทย

2. คำไทยแท้

          คำไทยแท้มักจะเป็นคำพยางค์เดียวและสะกดตรงตามมาตรา มีความหมายสมบูรณ์ในตัว ฟังแล้วเข้าใจได้เลยทันที เช่น กิน นอน นั่ง วิ่ง ตอน ถ้ำ ใจ แม่ น้ำ คาง หนู หมู แมว วัว ควาย

ระวัง: 1. คำไทยเกิน 1 พยางค์ก็มี เช่น มะม่วง มะพร้าว ตะเข้ คะคล้าย ระริก กระเถิบ กระยาง กระดุม กระทุง ประเดี๋ยว ประท้วง ประหนึ่ง 

        2. บางทีคำพยางค์เดียว สะกดตรงตามมาตรา อาจไม่ใช่คำไทยก็ได้

2.1) คำที่แผลง “อำ” เข้าไปได้ จะเป็นคำภาษาเขมร เช่น เกิด กราบ จง แจก จอง ทาย เดิน ปรุง อวย ทบ แข็ง 

2.2) คำที่อ่านเนื่องเสียง (ใส่ “อะ”เข้าไปที่ตัวสะกดแล้วอ่านได้) จะเป็นคำภาษาบาลี - สันสกฤต เช่น เอก นาม กาม ทาน ชน โลก ภัย  

3. เสียงควบกล้ำของไทย

          เสียงควบกล้ำมี 11 เสียง คือ กร คร ปร พร ตร กล คล ปล พล กว คว เช่น ไกร ไกล ไกว ใคร คลอด ควาย เปราะ ปลา พราน

4. คำทับศัพท์ภาษาต่างประเทศ

- ควรใช้กรณีที่ไม่มีคำไทยแทน เช่น ชื่อประเทศ ชื่อกีฬา ชื่ออุปกรณ์

- บางคำมีคำไทยใช้แทน ไม่ควรใช้คำทับศัพท์ภาษาต่างประเทศ เช่น

                                                   ฟรี                ภาษาไทยใช้คำว่า โดยไม่คิดมูลค่า
                                                   เบอร์             ภาษาไทยใช้คำว่า หมายเลข
                                                   รถเมล์           ภาษาไทยใช้คำว่า รถโดยสารประจำทาง
                                                   ได้เปอร์เซ็นต์  ภาษาไทยใช้คำว่า ได้ส่วนแบ่ง
                                                   สปอนเซอร์     ภาษาไทยใช้คำว่า ผู้สนับสนุน
                                                   เทอม            ภาษาไทยใช้คำว่า ภาคการศึกษา

5. สำนวนต่างประเทศ

          รูปแบบการเขียนสำนวนต่างประเทศที่มักพบในภาษาไทยมีดังนี้

5.1) เอา “มัน” ขึ้นประโยคลอยๆ
       เช่น - มันเป็นอะไรที่น่ารักที่สุดเลย
             - มันเป็นการสมควรที่เธอจะไปโกรกผม   
             - มันง่ายเกินไปที่เธอจะไปกับเขา

5.2) เขียนแบบ Passive Voice โดยเฉพาะเอา “ถูก + Verb” ทุกๆความหมาย (ในภาษาไทยจะใช้ “ถูก + Verb ในความหมายไม่ดีเท่านั้น” เช่น ถูกว่า ถูกด่า ถูกต่อย)
      เช่น - สุนทรภู่ถูกยกย่องว่าเป็นกวีเอก
            - เขาถูกครูชมเชยว่าเรียนเก่ง
            - เขาถูกตำหนิโดยพ่อ
            - เขาถูกจับตามองโดยคุณครู

5.3) เอาคำขยายไว้หน้าคำหลัก
       เช่น - สี่เด็กออกก่อกวนตามท้องถนน
             - สามกลุ่มนักเลงก่อการวิวาท
             - อมตะวรรณกรรมสำหรับคนรุ่นปัจจุบัน
             - การขยายตัวของเมืองเป็นไปอย่างรวดเร็ว
             - ความรวดเร็วของการทำงานมีมาก

5.4) ใช้คำฟุ่มเฟือย เยิ่นเย้อ เลียนแบบต่างประเทศ (มักมีคำว่า มีความ ให้ความ ให้การ ทำการ ต่อการ ซึ่ง)
       เช่น - เขาเรียนซึ่งภาษาไทย (ใส่ “ซึ่ง” นำหน้ากรรม เลียนแบบสำนวนภาษาบาลี)
             - เขากินซึ่งไก่ย่าง
             - บริษัททั้งสองบรรลุซึ่งข้อตกลง
             - เธอนอนอยู่ภายใต้บ้าน
             - เขาทำการวิ่งแข่งกับสีเหลือง
             - เรามีความสุขใจที่ได้เห็นเธอ

5.5) สำนวนต่างประเทศอื่นๆ
       เช่น - เขาเข้าใจผิดเธอ
             - เขาส่งออกของใช้
             - เขานำเข้าเฟอร์นิเจอร์
             - เขาพบตัวเองในบ้านน้อยตามลำพัง
             - เขาใช้ชีวิตด้วยการเป็นครู
             - เรื่องนี้ยังปราศจากการตีความที่ถูกต้อง