การสื่อสารข้อมูล (data communication) หมายถึง การรับส่ง การแลกเปลี่ยนข้อมูลข่าวสารระหว่างคอมพิวเตอร์ตั้งแต่สองเครื่อง(หรือสองระบบ)ขึ้นไป โดยเป็นการรับส่งข้อมูลผ่านสื่อกลางที่เป็นระบบสายหรือระบบไร้สายก็ได้ แต่ข้อมูลที่รับส่งกันนั้นจะต้องอยู่ในรูปแบบรหัสดิจิทัล เพื่อให้คอมพิวเตอร์ฝ่ายรับข้อมูลสามารถนำข้อมูลนั้นไปประมวลผลต่อได้

       1.1) ความจำเป็นของการสื่อสารข้อมูล

ในยุคแรกๆของการใช้คอมพิวเตอร์นั้น เป็นการใช้คอมพิวเตอร์แต่ละเครื่องโดยเอกเทศคอมพิวเตอร์ในยุคนั้นจะทำหน้าที่ประมวลผลอย่างเดียว ไม่มีหน้าที่ในการสื่อสารข้อมูลเลยต่อมาเมื่อมีการใช้งานคอมพิวเตอร์อย่างกว้างขวางมากขึ้น พบว่าในการใช้งานบางกรณีจำเป็นต้องมีจุดป้อนข้อมูลหลายจุดพร้อมกัน จึงเกิดระบบการใช้งานที่เรียกว่า ระบบมัลติยูเซอร์ (multiuser system)ซึ่งแปลว่าระบบที่มีผู้ใช้งานหลายคน แต่ในกรณีนี้ยังเป็นการประมวลผลกลางเพียงเครื่องเดียว เพียงแต่มีการติดตั้งเครื่องปลายทางสำหรับป้อนข้อมูลและเรียกดูข้อมูลพร้อมกันได้หลายจุดเท่านั้น จึงยังไม่ถือว่าเป็นระบบที่มีการสื่อสารข้อมูลอย่างที่เราเข้าใจกันในปัจจุบัน

ในยุคต่อมา เมื่อมีการนำคอมพิวเตอร์หลายเครื่องมาใช้ในงาหลายงานที่อยู่ในระบบงานเดียวกัน จึงพบว่ามีความจำเป็นต้องเชื่อมโยงข้อมูลที่ทำการประมวลผลโดยคอมพิวเตอร์ต่างเครื่องกันเข้าด้วยกัน แรกๆทำโดยวิธีนำผลลัพธ์ที่ได้จากอุปกรณ์ส่งออก(output device)ของคอมพิวเตอร์เครื่องหนึ่งไปป้อนใหม่เป็นข้อมูลนำเข้า(input data) ของคอมพิวเตอร์อีกเครื่องหนึ่ง เมื่อต้องทำด้วยวิธีการเช่นนี้บ่อยๆ จึงเกิดแนวคิดที่จะพัฒนาระบบสื่อสารข้อมูลขึ้น

http://erpscan.com/products/erpscan-security-scaner-for-sap/key-usability-benefits/

  1.2องค์ประกอบของการสื่อสารข้อมูล

      1. ผู้ส่ง (Sender) เป็นอุปกรณ์ที่ใช้ในการส่งข่าวสาร (Message) เป็นต้นทางของการสื่อสารข้อมูลมีหน้าที่เตรียมสร้างข้อมูล เช่น ผู้พูด โทรทัศน์ กล้องวิดีโอ เป็นต้น
2. ผู้รับ (Receiver) เป็นปลายทางการสื่อสาร มีหน้าที่รับข้อมูลที่ส่งมาให้ เช่น ผู้ฟัง เครื่องรับโทรทัศน์ เครื่องพิมพ์ เป็นต้น
3. สื่อกลาง (Medium) หรือตัวกลาง เป็นเส้นทางการสื่อสารเพื่อนำข้อมูลจากต้นทางไปยังปลายทาง สื่อส่งข้อมูลอาจเป็นสายคู่บิดเกลียว สายโคแอกเชียล สายใยแก้วนำแสง หรือคลื่นที่ส่งผ่านทางอากาศ เช่น เลเซอร์ คลื่นไมโครเวฟ คลื่นวิทยุภาคพื้นดิน หรือคลื่นวิทยุผ่านดาวเทียม
4. ข้อมูลข่าวสาร (Message) คือสัญญาณอิเล็กทรอนิกส์ที่ส่งผ่านไปในระบบสื่อสาร ซึ่งอาจถูกเรียกว่า สารสนเทศ (Information) โดยแบ่งเป็น 5รูปแบบ ดังนี้
4.1 ข้อความ (Text) ใช้แทนตัวอักขระต่าง ๆ ซึ่งจะแทนด้วยรหัสต่าง ๆ เช่น รหัสแอสกี เป็นต้น
4.2 ตัวเลข (Number) ใช้แทนตัวเลขต่าง ๆ ซึ่งตัวเลขไม่ได้ถูกแทนด้วยรหัสแอสกีแต่จะถูกแปลงเป็นเลขฐานสองโดยตรง
4.3 รูปภาพ (Images) ข้อมูลของรูปภาพจะแทนด้วยจุดสีเรียงกันไปตามขนาดของรูปภาพ
4.4 เสียง (Audio) ข้อมูลเสียงจะแตกต่างจากข้อความ ตัวเลข และรูปภาพเพราะข้อมูลเสียงจะเป็นสัญญาณต่อเนื่องกันไป
4.5 วิดีโอ (Video) ใช้แสดงภาพเคลื่อนไหว ซึ่งเกิดจากการรวมกันของรูปภาพหลาย ๆ รูป
5. โปรโตคอล (Protocol) คือ วิธีการหรือกฎระเบียบที่ใช้ในการสื่อสารข้อมูลเพื่อให้ผู้รับและผู้ส่งสามารถเข้าใจกันหรือคุยกันรู้เรื่อง โดยทั้งสองฝั่งทั้งผู้รับและผู้ส่งได้ตกลงกันไว้ก่อนล่วงหน้าแล้ว ในคอมพิวเตอร์โปรโตคอลอยู่ในส่วนของซอฟต์แวร์ที่มีหน้าที่ทำให้การดำเนินงาน ในการสื่อสารข้อมูลเป็นไปตามโปรแกรมที่กำหนดไว้ ตัวอย่างเช่น X.25, SDLC, HDLC, และ TCP/IP เป็นต้น

http://www.pcrit.com/servicecom.html