การป้องกันตัวเองและความสียหายจากน้ำท่วมควรมีการเตรียมการไว้ล่วงหน้า เพราะหากรอให้มีการเตือนภัยเวลามักไม่เพียงพอรู้จักกับภัยน้ำท่วมของคุณ สอบถามหน่วยงานที่มีการจัดการด้านน้ำท่วมด้วยคำถามดังต่อไปนี้

        *ภายในละแวกใกล้เคียงในรอบหลายปี เคยเกิดน้ำท่วมสูงที่สุดเท่าไร

        *เราสามารถคาดคะเนความเร็วน้ำหรือโคลนได้หรือไม่ 

        *เราจะได้การเตือนภัยล่วงหน้าก่อนที่น้ำจะมาถึงเป็นเวลาเท่าไหร 

        *เราจะได้รับการเตือนภัยอย่างไร 

        *ถนนเส้นใดบ้าง ในละแวกนี้ที่จะถูกน้ำท่วมหรือจะมีสิ่งกีดขวาง 

         * คาดคะเนความเสียหายที่จะเกิดขึ้นกับทรัพย์สินของคุณเมื่อเกิดน้ำท่วม 

          * ทำความคุ้นเคยกับระบบการเตือนภัยของหน่วยงานที่เกี่ยวข้องและขี้นตอนการอพยพ 

          * เรียนรู้เส้นทางการเดินทางที่ปลอดภัยที่สุด จากบ้านไปยังที่สูงหรือพื้นที่ปลอดภัย 

          * เตรียมเครื่องมือรับวิทยุแบบพกพาอุปกรณ์ทำอาหารฉุกเฉินแหล่งอาหารและไฟฉาย รวมทั้งแบตเตอร์รี่สำรอง 

          * ผู้คนที่อาศัยในพื้นที่เสี่ยงต่อภัยน้ำท่วมควรจะเตรียมวัสดุ เช่น กระสอบทราย แผ่นพลาสติกไม้แผ่น ตะปู กาวซิลิโคน เพื่อใช้ป้องกันบ้านเรือนและควรทราบแหล่งวัตถุที่จะนำมาใช้ 

          * นำรถยนต์และพาหนะไปเก็บไว้ในพื้นที่ซึ่งน้ำไม่ท่วมถึง 

          * ปรึกษาและทำข้อตกลงกับบริษัทประกันภัยเกี่ยวกับการประกันความเสียหาย 

         * บันทึกหมายเลขโทรศัพท์สำหรับเหตุการณ์ฉุกเฉินและเก็บไว้ตามที่จำง่าย 

         * รวบรวมของใช้จำเป็นและเสบียงอาหารที่ต้องการใช้ภายหลังน้ำท่วมไว้ในที่ปลอดภัยและสูงกว่าระดับที่คาดว่าน้ำจะท่วมถึง 

         * ทำบันทึกรายการทรัพย์สินมีค่างทั้งหมด ถ่ายรูปหรือวีดีโอเก็บไว้เป็นหลักฐาน 

         * เก็บ บันทึกรายการทรัพย์สินเอกสารสำคัญและของมีค่าอื่นๆในสถานที่ปลอดภัยห่างจากบ้านหรือห่างไกลจากที่น้ำท่วมถึงเช่น ตู้เซฟที่ธนาคาร หรือไปรษณีย์ 

         * ทำแผนการรับมือน้ำท่วมและถ่ายเอกสารเก็บไว้เป็นหลักฐานที่สังเกตุได้ง่ายและติดตั้งอุปกรณ์ป้องกันน้ำท่วมที่เหมาะสมกับบ้านของคุณ 

                หลังผ่านเหตุการณ์น้ำท่วมคุณและครอบครัวอาจเกิดความซึมเศร้าและต้องใช้เวลากลับสู่ภาวะปกติอย่าลืมว่าเหตุการณ์น้ำท่วมนั้นอาคารบ้าน เรือนได้รับความเสียหาย คุณต้องดูแลตัวเองและครอบครัวพร้อมกับการบูรณะบ้านให้กลับบ้านเหมือนเดิม อุปสรรคที่สำคัญคือ ความเครียด รวมทั้งปัญหาอื่นเช่น นอนหลับยาก ฝันร้ายและปัญหาทางกาย โรคภัยไข้เจ็บซึ่งคุณและครอบครัวควรปฏิบัติตามคำแนะนำดังนี้ 

        * ให้เวลากับครอบครัวเพราะความอบอุ่นในครอบครัวอาจช่วยเยี่ยวยารักษาได้ดี 

         * พูดคุยปัญหากลับเพื่อนและครอบครัวร่วมแบ่งปันความกังวลจะช่วยให้ได้ระบายและผ่อนคลายความเครียด 

        * พักผ่อนและกินอาหารที่เป็นประโยชน์เพราะมีปัญหาทั้งความเครียดและทางกายเพิ่มขึ้นเมื่อร่างกายอ่อนแอ 

        * จัดรำดับสิ่งที่จำเป็นต้องทำตามลำดับก่อนหลังและค่อยๆ ทำ 

        * ขอความช่วยเหลือจากจิตแพทย์เมื่อเกิดอาการซึมเศร้าจนที่จะรับมือได้ 

        * ดูแลเด็กๆให้ดี และโปรดเข้าใจเด็กมีความตื่นกลัวไม่แพ้กันและอย่าตำหนิเด็กที่มีพฤติกรรมแลก ๆ หลังจากน้ำท่วม เช่น ฉี่รดที่นอนดูดนิ้วโป้งหรือเกาะคุณอยู่ตลอดเวลา จำไว้ว่าเด็กพึ่งผ่านเหตุการณ์ที่รุนแรงในชีวิต 

        * ระวังเรื่องสุขอนามัยเมื่ออยู่ในพื้นที่เคยน้ำท่วม 

                ที่ผ่านมามีผู้คนจำนวนมากเสียชีวิตเนื่องจากน้ำท่วมส่วนใหญ่เกิดจากถูกไฟดูดหรืออุบัติเหตุที่เกิดขึ้นจากน้ำลดสิ่งแรกที่ต้องทำเมื่อกลับบ้านคือการตรวจสอบความปลอดภัย ก่อนเข้าบูรณะและอยู่อาศัย โดยมีขั้นตอนดังนี้ 

        * ปรับจูนคลื่นวิทยุโทรทัศน์ฟังรายงานสถานการณ์ 

        * ติดต่อบริษัทประกันภัยเพื่อตรวจสอบความเสียหาย และซ่อมแซมทรัพย์สินต่าง ๆ 

        * เดินตรวจตารอบ ๆ บ้านและเซ็คสายไฟฟ้าสายถังแก็สโดยถ้าหากเกิดแก็สรั่วจะสามารถรู้ได้จากกลิ่นแก็สให้ระวังและรีบโทรแจ้งร้านที่เป็นตัวแทนจำหน่าย 

        * ตรวจสอบความเสียหายของโครงสร้างตัวบ้าน ระเบียง หลังคา ให้แน่ใจว่าโครงสร้างทุกอย่างปลอดภัย 

        * ตัดระบบไฟฟ้าที่จ่ายเข้าบ้าน 

        * ปิดวาล์วแก็สให้สนิทหากได้กลิ่นแก็สรั่วก่อไม่ควรเข้าใกล้บริเวณนั้น 

        * เข้าไปในบ้านอย่างระมัดระวังและอย่าใช้วัสดุที่ทำให้เกิดประกายไฟ 

        * ถ่ายรูปความเสียหาย เพื่อเรียกร้องค่าชดเชยจากประกัน(ถ้ามี) 

        * เก็บกู้สิ่งของที่มีค่าและห่อหุ้มรูปภาพหรือเอกสารสำคัญ 

        *เก็บกวาดทำความสะอาดบ้านเปิดหน้าต่างและประตู เพื่อระบายอากาศและตรวจสอบความมั่นคงของโครงสร้างพื้นฐานของสิ่งก่อสร้างต่าง ๆ 

        * ซ่อมแซมโครงสร้างที่เสียหาย 

        * เก็บกวาดกิ่งไม้หรือสิ่งปฏิกูลในบ้าน 

        * ตรวจหารอยแตกหรือรั่วของท่อน้ำถ้าพบให้ปิดวาฃ์วตรงมิเตอร์น้ำและไม่ควรดื่มและประกอบอาหารด้วยน้ำจากก๊อกน้ำ จนกว่าจะรู้ว่าสะอาดและปลอดภัย 

        * ระบายน้ำออกจากห้องใต้ดินอย่างช้าๆเนื่องจากแรงดันน้ำภายนอกอาจจะมากจนทำให้เกิดรอยแตกของผนังหรืพื้นห้องใต้ดิน 

        * กำจัดตะกอนที่มาจากน้ำเนื่องจากเซื้อโรคส่วนมากมักจะมาจากตะกอน