ที่มาของรูปภาพ : ศิรินทิพย์  ธงถาวรสุวรรณ

        จิตอาสา มหาอุทกภัยไทย ปี 2554 

       จากเหตุการณ์น้ำท่วมหรือมหาอุทกภัยได้ทำให้น้ำท่วมในหลายจังหวัดของประเทศไทย  เช่น อยุธยา นครสวรรค์ฯ เขตปริมณฑลรวมถึงกรุงเทพมหานครเมืองหลวงของเราก็ได้รับผลกระทบเช่นกันซึ่งในบางที่น้ำท่วมสูง4-5เมตรก็มีซึ่งมหาอุทกภัยครั้งนี้สร้างความเสียหายและความเดือดร้อนอย่างมากโดยที่ไม่มีใครคาดคิดมาก่อน

      ฉันก็เป็นคนกรุงเทพที่ไม่ได้ประสบปัญหาน้ำท่วม แต่ฉันก็ติดตามข่าวสารสถานการณ์น้ำท่วมตลอดเวลาซึ่งทางโรงเรียนสตรีศรีสุริโยทัย ได้มีโครงการจิตอาสาปั้น EM Ball และทำน้ำEM ที่โรงเรียนสตรีศรีสุริโยทัย เพื่อบำบัดน้ำเสียและนำไปแจกจ่ายในพื้นที่ที่มีน้ำท่วมฉันจึงได้เข้าร่วมทำกิจกรรมกับทางโรงเรียน

  ที่มาของรูปภาพ :  www.facebook.com/st.suriyothai

             EM ย่อมาจากคำว่า (Effective Microorganisms) ซึ่งมีความหมายว่ากลุ่มจุลินทรีย์ที่มีประสิทธิภาพ มีลักษณะเป็นของเหลว             สีน้ำตาลเป็นกลุ่มจุลินทรีย์ที่มีชีวิต ไม่สามารถใช้ร่วมกับสารเคมีหรือยาปฏิชีวนะและยาฆ่าเชื้อต่าง ๆ ได้ ไม่เป็นอันตรายต่อสิ่งมีชีวิต               ช่วยปรับสภาพความสมดุลของสิ่งมีชีวิตและสิ่งแวดล้อม

   ที่มาของรูปภาพ :  http://blog.th.88db.com/?p=15558

       จุลินทรีย์ใน EM คืออะไร

คำว่า จุลินทรีย์หรือแบคทีเรีย บางคนอาจเข้าใจว่าเป็นเชื้อโรคที่เป็นอันตรายอย่างไรก็ตามจุลินทรีย์ที่ใช้ในการผลิต EM  ซึ่งผลิตจากจุลินทรีย์ธรรมชาติไม่มีจุลินทรีย์ก่อโรค ไม่มีสารเคมีสังเคราะห์ และไม่ใช่การตัดต่อยีนส์ (GMOs)ซึ่งเป็นโทษต่อมนุษย์ สัตว์และพืช EM ประกอบด้วยจุลินทรีย์ที่ปลอดภัยซึ่งใช้กันมาก่อนในสมัยโบราณจะโดยตั้งใจหรือไม่ตั้งใจก็ตาม จุลินทรีย์ใน EM มี 3 กลุ่มดังต่อไปนี้

     1. จุลินทรีย์ผลิตกรดแลกติก

เป็นจุลินทรีย์ที่จัดอยู่ในพวกแบคทีเรียที่สามารถเปลี่ยนน้ำตาลให้เป็นกรดแลคติกได้โดยผ่านกระบวนการหมักซึ่งกรดแลกติกสามารถยับยั้งการเจริญเติบโตของจุลินทรีย์ก่อโรคบางชนิดและจุลินทรีย์อื่น ๆ ได้ เนื่องจากมี pH ที่ต่ำเป็นที่รู้กันอย่างกว้างขวางว่ามีการนำเอาจุลินทรีย์ผลิตกรดแลคติกไปใช้ในการหมักอาหารหลายชนิด เช่น เนยแข็ง โยเกิร์ต และสามารถเก็บไว้ได้นาน ตั้งแต่หลุยส์ปาสเตอร์ ได้ค้นพบจุลินทรีย์ผลิตกรดแลคติกในปี พ.ศ.2400ทำให้รู้ถึงประโยชน์ของมันที่เกี่ยวกับสุขภาพและการมีอายุยืนยาว เมื่อเร็ว ๆ นี้มีงานวิจัยที่พบว่านอกจากมันจะอยู่ที่ลำไส้เล็กของคนแล้วมันยังเป็นตัวกระตุ้นให้เกิดภูมิต้าน ทานมีคุณสมบัติในการต่อต้านการสูญเสียโปรตีนในเลือด ต่อต้านการกลายพันธ์โคเลสเตอรอลในเลือดต่ำ และการมีความดันโลหิตต่ำ

   2. ยีสต์

เป็นที่รู้จักกันดีว่าเป็นตัวตั้งต้นในการหมักยีสต์เป็นจุลินทรีย์ที่ใช้ในการหมักเบียร์หรือแอลกอฮอล์ และใช้ในการทำขนมปังยีสต์ค้นพบโดยพ่อค้าชาวดัทช์ ชื่อ แอนโทนี แวน ลีเวนฮุค (ในปี พ.ศ.2175-2266) ซึ่งเป็นผู้ค้นพบเป็นคนแรกในโลกเรื่องจุลินทรีย์ยีสต์ถูกจำแนกเป็นสัตว์เซลเดียว ซึ่งแตกต่างจากเชื้อราเพราะมันจะอยู่เป็นเซลเดียวไปตลอดชีวิตในโลกของจุลินทรีย์จะมีกลุ่มจุลินทรีย์กลุ่มเล็ก ๆ ที่มีความจำเป็นต่อชีวิตมนุษย์ยีสต์จะมีอยู่มากในสิ่งแวดล้อมที่มีน้ำตาลมาก เช่น น้ำหวานจากเกสรดอกไม้ตามผิวของผลไม้ ใน EM ยีสต์ผลิตจะสารชีวพันธ์ต่าง ๆหรือสารที่จำเป็นต่อสิ่งมีชีวิต เช่น กรดอะมิโน และแป้ง

  3. จุลินทรีย์สังเคราะห์แสง

โฟโต้ทรอปฟิคแบคทีเรีย(เป็นที่รู้จักกันดีในชื่อ จุลินทรีย์สังเคราะห์แสง)เป็นแบคทีเรียโบราณที่เกิดมาก่อนการเกิดดาวเคราะห์โลกที่มีออกซิเจนหนาแน่นอย่างเช่นในปัจจุบัน จากชื่อของมันบ่งบอกให้รู้ว่ามันใช้พลังงานจากแสงอาทิตย์ในการย่อยสลายสารอินทรีย์และอนินทรีย์ จุลินทรีย์สังเคราะห์แสงมีอยู่ตามนาข้าว ทะเลสาบและทุกหนทุกแห่งบนโลกนี้ในทางปฏิบัติจะพบจุลินทรีย์ที่มีประสิทธิภาพนี้ตามทุ่งนาเพราะมันย่อยสลายอินทรียวัตถุได้ดี ทั้งในการบำบัดน้ำเสียมีงานวิจัยที่รายงานเกี่ยวกับประสิทธิภาพของจุลินทรีย์นี้ ส่วนที่ใช้ในการเกษตร การเลี้ยงสัตว์น้ำ และการเลี้ยงสัตว์ทั่วไปภายใต้สภาพที่มีการผลิตไฮโดรเจนมันสามารถย่อยสลายสารต่าง ๆ ได้อย่างต่อเนื่อง

      จุลินทรีย์สังเคราะห์แสงร่วมอยู่ในระบบย่อยต่างๆ และเป็นจุลินทรีย์หลักในวัฏจักรไนโตรเจนและวัฏจักรคาร์บอนเนื่องจากเป็นจุลินทรีย์หลักในวัฏจักรต่าง ๆ มันจึงทำงานร่วมกับจุลินทรีย์ใน EM ได้ดังนั้นจุลินทรีย์สังเคราะห์แสงจึงเป็นจุลินทรีย์ที่สำคัญใน EM

   ที่มาของรูปภาพ :http://thinkofliving.com/2011/11/03/em-ball-

       คุณสมบัติบางประการและการเก็บรักษา

1. EM เป็นสิ่งมีชีวิต ต้องเก็บไว้ในที่ร่มอุณหภูมิปกติ ไม่ร้อนจัดหรือเย็นจัด ประมาณ 20 – 45องศาเซลเซียส หากไม่ได้เปิดใช้เก็บไว้ได้นาน 1 ปี

2. EM ไม่ใช่ปุ๋ยแต่เป็นกลุ่มจุลินทรีย์ที่อยู่ในสภาพพัก การนำไปใช้หากเปิดใช้แล้วให้รีบปิดเก็บไว้ได้นาน 6 เดือน

สูตรการทำลูกบอลจุลินทรีย์

การทำ EM Ball หรือลูกบอลจุลินทรีย์ (EM แบบก้อน)มีสูตรการทำแตกต่างกันไปตามภูมิปัญญาแต่ละพื้นที่สำหรับที่ศูนย์เรียนรู้โครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริฯ นำโดย ผู้ใหญ่สมศักดิ์เครือวัลย์ จะมีความพิเศษตรงที่ใช้ปุ๋ยหมักเป็นส่วนผสมหลักซึ่งมีสารอาหารและความเป็นด่างมากกว่าการใช้ดินหรือทรายทั่วไป

       ส่วนผสม

    1. ปุ๋ยหมักชีวภาพ : เป็นส่วนผสมสำคัญที่ต้องหมักมูลสัตว์รำ หัวเชื้อจุลินทรีย์ และน้ำหมักจุลินทรีย์  

         เข้าด้วยกัน  โดย  ทิ้งไว้นานไม่ต่ำกว่า4 เดือน เพื่อให้หมดก๊าซและมีกลิ่นหวานอมเปรี้ยว

    2. น้ำหมักชีวภาพ : ได้จากการหมักพืช ผักและผลไม้ต่างๆกับหัวเชื้อจุลินทรีย์ นานไม่ต่ำกว่า 5 เดือน

    3. รำละเอียด :เพื่อเป็นอาหารและเร่งการเจริญเจิบโตของจุลินทรีย์

    4. แกลบดิบ :เพื่อช่วยให้ลูกบอลจุลินทรีย์รวมตัวกันเป็นก้อน

    5. แกลบเผา :เพื่อเพิ่มความเป็นด่างและช่วยดูดซับกลิ่นเหม็น

     6. กากน้ำตาล :เพื่อช่วยดับกลิ่นและเป็นอาหารของจุลินทรีย์

         หมายเหตุ :อัตราส่วนการผสม หากใช้ปุ๋ยหมัก 1 กิโลกรัม ให้ใช้น้ำหมัก 0.5 กิโลกรัมส่วนส่วนผสมอื่นๆ เป็นองค์ประกอบที่                          ช่วยให้ลูกบอลจุลินทรีย์สมบูรณ์ให้ใส่ประมาณ1-2 ขีด

         วิธีทำ

     1. คลุกเคล้าส่วนผสมตามสัดส่วนให้เข้ากันจากนั้นหมักส่วนผสมทั้งหมดทิ้งไว้ 2-3 วัน

     2.นำส่วนผสมที่หมักได้ที่มาปั้นเป็นก้อนกลมขนาดเท่าลูกเปตองหรือลูกเทนนิสโดยต้องปั้นให้แน่นและ

       ไม่มีรอย แตกร้าวแล้ววางตากไว้ในที่ร่มหรือที่อับชื้นนาน 3-4 วัน จนลูกบอลแห้งสนิท (ห้ามตากแดด)

    3. นำบรรจุใส่ถุงรวมกันจำนวนหนึ่งทิ้งไว้ 3-4 วัน เพื่อให้ขึ้นรา

            การใช้งาน

       โยนลูกบอลจุลินทรีย์ลงไปในแหล่งน้ำที่มีโคลนตะกอน น้ำขังน้ำเน่าเสีย หรือน้ำที่มีกลิ่นเหม็น โดยต้องเป็นน้ำนิ่ง ในพื้นที่ 1 ตร.ม ต่อ 1 ลูกโดยโยนไม่ให้ลูกบอลละลายตัวก่อนจะถึงพื้นดินจุลินทรีย์ในลูกบอลที่มีประสิทธิภาพนี้จะแทรกตัวเข้าไปในโคลนเลน ซากพืชซากสัตว์หรือของเสียใต้น้ำซึ่งเป็นต้นเหตุหลักที่ทำให้น้ำเน่าเสียโดยจุลินทรีย์จะเข้าไปช่วยดูดคาร์บอนไดออกไซด์และไนโตรเจนจนเกิดการย่อยสลายอินทรีย์สารต่างๆ จากนั้นออกซิเจนก็จะเข้าไปแทนที่ทำให้น้ำเน่าเสียลดลง โดยน้ำที่ขุ่นก็จะเริ่มตกตะกอนภายใน 1สัปดาห์ กลิ่นก็จะลดลงทั้งยังช่วยยับยั้งการเจริญเติบโตของเชื้อโรคบางชนิดได้อีกด้วย      

         หมายเหตุ :การใช้ลูกบอลจุลินทรีย์ในน้ำที่เริ่มจะเน่าเสียจะเห็นผลเร็วกว่าน้ำที่เน่าเสียนานแล้ว

        ข้อสังเกต :เมื่อโยนลูกบอลจุลินทรีย์ลงในน้ำเสีย จะเห็นฟองอากาศผุดขึ้นมาเหมือนการให้ออกซิเจนในตู้เลี้ยงปลา  

    “ถึงน้ำจะท่วมสูงแค่ไหน ก็ไม่ท่วมน้ำใจไทย”