ภาพถ่ายโดย  น.ส. นิภาพร    วันโท   

พระบิดาแห่งวิทยาศาสตร์ไทย

                            พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 4 แห่งบรมราชจักรีวงศ์ ทรงเป็นพระราชโอรสพระองค์ใหญ่

               ในพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย รัชกาลที่ 2  และสมเด็จพระศรีสุริเยนทราบรมราชินี พระราชสมภพเมื่อวันพฤหัสบดี

               ที่ 17 ตุลาคม พ.ศ.2347  มีพระนามเดิมว่า "สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้ามงกุฏสมมติเทวาวงศ์" เมื่อพระชนมายุครบ 21

               พรรษาทรงผนวชตามราชประเพณี แต่เมื่อผนวชได้ 15 วันสมเด็จพระบรมชนกนาถพระพุทธเลิศหล้านภาลัยก็เสด็จสวรรคต

              โดยไม่ทันได้มอบราชสมบัติให้แก่ผู้ใด  พระบรมราชวงค์และเสนาบดีชั้นผู้ใหญ่ประชุมหารือและตัดสินใจอัญเชิญกรมหมื่นเจษ

               ฏาบดินทร์ พระเชษฐาต่างพระมารดาซึ่งเจริญพระชันษากว่าเจ้าฟ้ามงกุฏถึง 17 พรรษาขึ้นครองราชสมบัติ พระนามว่า พระบาท

               สมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 3  เจ้าฟ้ามงกุฏจึงตัดสินพระทัยครองสมณเพศต่อไปอย่างไม่มีกำหนด เสด็จจำพรร

               ษา ณ วัดสมอราย หรือวัดราชาธิวาสในปัจจุบัน ทรงมีฉายาขณะทรงเพศบรรพชิตว่า "วชิรญาณภิกขุ"

                         ทรงสถาปนาเวลามาตรฐาน

                         แต่เดิมนั้นคนไทยยังไม่มีนาฬิกาบอกเวลา จะใช้กะลามะพร้าวลอยเจาะรูลอยในอ่างน้ำที่เรียกว่า "นาฬิเก"  เมื่อน้ำ

              ไหลเข้ารูกะลาจนจมลงถือเป็น 1 ชั่วโมง คนนั่งยามจะตีฆ้องบอกเวลากลางวันจึงเรียกว่า "โมง"  หากเป็นเวลากลางคืนจะใช้

              ตีกลองเรียกว่า "ทุ่ม" ซึ่งการแจ้งเวลาแบบนี้ไปเป็นไปตามหลักวิทยาศาสตร์  พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว จึงทรง

              สถาปนาระบบเวลามาตรฐานขึ้นในปี พ.ศ.2401 โดยทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สร้างพระที่นั่งภูวดลทัศไนยซึ่งตั้งอยู่ในพระ

              บรมมหาราชวัง เป็นพระที่นั่งทรงยุโรปสูง 5 ชั้นยอดบนสุดติดนาฬิกาขนาดใหญ่ 4 ด้านใช้เป็นนาฬิกาหลวงบอกเวลามาตรฐาน

              ของประเทศไทย โดยมีพนักงานนาฬิกาหลวงเทียบเวลาตอนกลางวันจากดวงอาทิตย์ เรียกตำแหน่ง "พันทิวาทิตย์"  และ

              พนักงานเทียบเวลาตอนกลางคืนจากดวงจันทร์ เรียกตำแหน่ง "พันพินิตจันทรา"  ซึ่งพระองค์ได้ทรงริเริ่มทำขึ้นก่อนประเทศ

              อังกฤษ 22 ปี
   

                       นอกจากนี้พระองค์ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สร้าง "หอชัชวาลเวียงชัย" ขึ้นในบริเวณพระนครคีรี หรือเขาวัง

              พระราชวังสำหรับแปรพระราชฐาน อยู่ที่จังหวัดเพชรบุรี  หอชัชวาลเวียงชัยเป็นกระโจมทรงกลม หลังคาประดับด้วยกระจก

             โค้ง ห้อยโคมไฟมองเห็นได้ไกลจากทะเลใช้เป็นเสมือนประภาคารของนักเดินเรือที่จะเข้าอ่าวบ้านแหลมในเวลากลางคืนด้วย 

              พระองค์ทรงมีพระราชประสงค์ ใช้เป็นที่สังเกตการณ์ทางดาราศาสตร์ในการรักษาเวลามาตรฐานของประเทศ โดยทรงสถาปนา

              เส้นแวงที่ 100 องศาตะวันออก ผ่านใกล้พระนครคีรีใช้เป็นเส้นแวงหลักของระบบเวลามาตรฐานของประเทศไทยสมัยนั้น  

               ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้บูรณะหอดูดาว 4 ชั้นในพระราชวังจันทรเกษม จังหวัดพระนครศรีอยุธยา ซึ่งสร้างขึ้นในรัชสมัย

             สมเด็จพระนารายณ์มหาราชตามแบบเดิม พระราชทานนามว่า "พระที่นั่งพิไสยศัลลักษณ์"

                             พระอัจฉริยภาพทางด้านวิทยาศาสตร์และดาราศาสตร์

                          ในรัชสมัยของพระองค์ ได้ปรากฏดาวหางดวงใหญ่ 3 ดวงคือ ดาวหางฟลูเกอร์กูส์ ในปี พ.ศ. 2353 ดาวหางโดนา

              ติ (Donati) ในปี พ.ศ.2401  และดาวหางเทบบุท(Tebbutt) ในปี พ.ศ. 2404  ทำให้ชาวบ้านต่างหวาดกลัวเพราะเชื่อว่า

             เป็นลางร้าย  พระองค์ทรงออกประกาศเตือนล่วงหน้า และทรงอธิบายอย่างมีเหตุผลทางวิทยาศาสตร์ว่า ดาวหางเป็น

             ปรากฏการณ์ทางธรรมชาติ มีผู้คนเห็นกันทั่วโลกไม่เฉพาะประเทศไทยเท่านั้น 
 
                           พระอัจฉริยภาพทางด้านวิทยาศาสตร์และดาราศาสตร์ของพระองค์ปรากฏเด่นชัดขึ้น เมื่อทรงคำนวนว่าจะเกิด

             ปรากฏการณ์สุริยุปราคาเต็มดวง ตรงกับวันอังคาร ขึ้น 1 ค่ำเดือน 10 ปีมะโรง หรือวันที่ 18 สิงหาคม พ.ศ.2411 เห็นได้ที่ตำ

             บลหว้ากอ จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ก่อนล่วงหน้าถึง 2 ปี ด้วยความรู้ทางด้านดาราศาสตร์และคณิตศาสตร์ชั้นสูงที่ทรงศึกษา

             ด้วยพระองค์เอง กับระบบเวลามาตรฐานของไทยที่ทรงตั้งขึ้น  โดยไม่มีหลักฐานว่ามีการคำนวนไว้ก่อนจากต่างประเทศ และ

             ยังแย้งกับตำราโหรของไทยว่าสุริยุปราคาไม่มีทางเห็นหมดดวง
     

                            วันศุกร์ที่ 7 สิงหาคม พ.ศ.2411 พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เสด็จพระราชดำเนินทางชลมารค โดย

            เรือพระที่นั่งอรรคราชวรเดชจากท่านิเวศวรดิษฐ์ไปยังบ้านหว้ากอ พร้อมด้วยพระราชโอรส พระราชธิดา รวมทั้งสมเด็จพระเจ้า

            ลูกยาเธอ เจ้าฟ้าจุฬาลงกรณ์ฯ (รัชกาลที่ 5) ขณะพระชนมายุ 16 พรรษา กับเจ้านายชั้นผู้ใหญ่ ข้าราชบริพาร จำนวนมาก

             ด้วยทรงตั้งพระปณิธานแน่วแน่ที่จะพิสูจน์ผลการคำนวนของพระองค์