เส้นผม ย่อมมีการเปลี่ยนแปลง ตามสภาวะแวดล้อม ธรรมชาติ และทางวิทยาศาสตร์ โดยเฉพาะ การย้อม การดัด การเข้าใจ
ลักษณะทางกายภาพ และส่วนประกอบของเส้นผม จะทำให้คุณได้เข้าใจได้ดีขึ้น
เส้นผม ประกอบด้วยเซลล์ 3 ชั้น
ชั้นนอก เรียก คิวติเกิล (cuticle)
ชั้นนอก มีประมาณ 6-10 ชั้น ตรงโคนหนากว่าปลายเส้นผม เซลล์จะเรียงต่อ ทับกัน เหมือนกับ การสร้างหลังคาบ้าน ปลายที่เป็นอิสระ จะชี้ไปทางปลายเส้นผม แต่ละเซลล์ ประกอบด้วยชั้นต่างๆอีก 3 ชั้น ผมจะสวยหรือไม่สวย อยู่ที่ชั้นน
ชั้นกลาง เรียก คอรเทก (cortex)
ชั้นกลาง เป็นส่วนประกอบ ที่ทำให้เส้นผมแข็งแรง มีเส้นใยเล็กๆ ทอดยาว ตลอดความยาวเส้นผม พูดง่าย ๆ เหมือน ก้านธูปหลายก้าน ที่มัดไว้เป็นห่อ ในแต่ละ 1 เส้นใย ประกอบด้วยใยเล็กๆ อยู่รวมกัน เป็นเส้นใยใหญ่ 1 เส้น เส้นใยใหญ่ นี้อยู่ในเซลล์ ที่ชื่อว่า พาราคอร์เทก (paracortex) อีกทีหนึ่ง คนที่มีเส้นผมหยักโศก เซลล์จะเป็นพาราคอร์เทก ส่วนผมม้วนหยิก เช่น นิโกร เป็นเซลล์ที่เรียกว่า พาราคอร์เทก ผสมออโทคอร์เทก (เซลล์มีอยู่กันแน่นน้อยกว่า อีกแบบหนึ่ง)
ชั้นใน เรียก เม็ดดัลลา (medulla)
ชั้นใน ประกอบด้วยเซลล์ ที่มีโพรงอากาศอยู่ อาจมีอยู่ติดต่อกันทั้งเส้น หรืออยู่เป็นระยะ ๆ หรือบางทีไม่มี เส้นผม ประกอบด้วย น้ำ โปรตีน 65-95% และกรดอมิโน อาจมีไขมัน เม็ดสี ธาตุโลหะปนเล็กน้อย กรดอมิโน เป็น ซีสเตอีน โปรลิน ลิวซิน ฯลฯ ถ้าเอาเส้นผมแช่น้ำ น้ำหนักจะเพิ่มขึ้น 12-18% การดูดซึมเร็วมาก ใช้เวลา 4 นาที ถ้าอากาศมีความชื้นสูง การดูดซึมก็สูงขึ้น ไขมันของเส้นผมเพิ่มขึ้น เมื่อวัยหนุ่มสาว และลดลง โดยเฉพาะผู้หญิง ที่มีอายุมากขึ้น ส่วนของผู้ชาย ไม่มีการเปลี่ยนแปลงเท่าใดนัก ดังนั้นผู้หญิงวัยกลางคน ผมจะแห้งกรอบ ผิดสังเกต แร่ธาตุในเส้นผม มีปนกันไม่ถึง 1% มีโลหะ เช่น แคลเซียม แมกนีเซียม สังกะสี โซเดียม โปตัสเซียม ฯลฯ อาจไม่สำคัญ จะสำคัญต่อเมื่อ มีจำนวนสูงขึ้น เช่น การพบสารหนูในเส้นผม
เมื่ออายุมากขึ้น เส้นผมค่อยๆ เสื่อมลงจากรากถึงปลาย จากการใช้เครื่องสำอาง เช่น การหวี การแปรงผม การฟอกสีผม การย้อมผม หรืออาจเกิดจาก การเสียดสี การเปียกน้ำ การโดนรังสี ชั้นที่มีการเปลี่ยนแปลง คือ ชั้นนอกและชั้นกลาง ปลายของเซลล์ชั้นนอก จะยกขึ้นและแตกออก และหลุดออก ทำให้เส้นผมไม่มีเซลล์ชั้นนอก อาจทำให้ปลายเส้นผมแตก หรือเส้นผมตรงกลาง เป็นร่องลึก ความยาว หรือความขวาง หรือผมหักมองดูเป็นปุ๋มสีขาว ถ้าเกิดจากการย้อม หรือดัดถาวร ทำให้เส้นผมบิด การเปลี่ยนแปลงเหล่านี้ มักเกิดที่ปลายเส้นผม
